Ана өлімі жағдайы

Ана өлімі жағдайы екі топқа бөлінеді:

Tiкелей акушерлік себептерге байланысты өлім: жүктіліктің, босанудың және босанғаннан кейінгі кезеңнің асқынуы нәтижеcінде, диагностикалық араласулар және дұрыс емес ем нәтижесінен болған өлім;

Акушерлік себептермен жанама байланысты өлім; тікелей акушерлік себептерге байланысты емес бұрыннан бар немесе жүктілік кезеңінде дамыған, бірақ жүктіліктің физиологиялық ағымынан асқынған аурулар нәтижесінен болған өлім.

 Осы көрсеткіш барлық жүкті (гестацияның барлық кезендерінде, түсіктен, экстрагениталды патологиядан), сонымен қатар босанушы және босанғаннан кейінгі 42 күнге дейінгі әйелдерді жоғалтуды бағалауға көмектеседі. Сонымен қатар кеш ана өлімін ажыратады. Жасанды түсіктен, өзіндік түсіктен немесе босанганнан кейінгі 43-ші күннен кейінгі жүктіліктің үзілуінен бір жыл аралығында болған өлім. Себептері тікелей немесе жанама болуы мүмкін.

Ана өлімі дегеніміз (ВОЗ –дың анықтамасы) - жүктілік, босану кезеңдеріндегі және босанғаннан кейінгі 42 күн аралығындағы өлім жатады.

• Ана өлімі %=  жүктілік, босану, босанғаннан кейінгі
•                         42 күн аралығында  өлген әйелдердің саны х 100000
•                                         тірі туылғандардың саны
• Ана өлімінің көрсеткіші – жылына өлген аналардың 100000 мың тірі туылғандардың санымен анықталады.

.

• Ана өлімінің «қауіп қатер” тобы
• Баллдың жиынтығына қарай жүктілер 3 топқа бөлінеді:
• 1.         Төмен дәрежелі қауіп қатер тобы:
•                                  0,8 балл
• 2.                Орта дәрежелі қауіп қатер тобы:
•                   0,8-ден артық және 2 баллдан кем.
• 3.               Жоғары дәрежелі қауіп қатер тобы:

                             2 балл және одан жоғары

Себептеріне:

• Әлеуметтік- биологиялық деректер
• Жасы 19- 40 жас
• Дененің салмағы
• - жетіспеген 10-15 кг
• -артық -20 кг
• Акушерия- гинекология мәліметтері
• Етеккір ,бедеулік ,жатыр миомасы , жүктілік, босану, босану арақашықтығы, аборттар, т.б.
• Жүктіліктен тыс аурулар
• Жүктіліктің ағымы
•  жедел инфекциялар, гестоз, анемия , жүктілік үзілу қаупі т.б
• Босанудың және босанғаннан кейінгі кезеңдердің ағымы
• Қағанақ суының мезгілсіз кетуі
• Клиникалық тар жамбас , босану жолдарының жарақаттары т.б

• Перинатология-адам өмірінің кезеңін,жүктіліктің 28 аптасынан бастап( нәресте салмағы  1000 грамм) және туғаннан кейінгі бірінші 7 күнді қоса зерттеуге бағытталған медицинаның бір бөлімі.
• Перинатология жатырдағы ұрықтың,жаңа туылған сәбидің өсіп дамуын,денсаулығын перинатальдық кезеңде зерттеп,қорғайтын ғылым.
• Перинатологияның өзі 3 сөзден тұрады: peru(грекше)-айнала,төңірегінде,жанында,қасында,маңында;natus
• (латынша)-туу;logos(латынша)-ілім.Туудың маңындағы ілім деген ұғымды білдіреді.Бұл термин әдебиетке XX-ғасырдың 60-жылдары ене бастады.Перинатология ғылымы 1976 ж. бастап дами бастады.Даму жолдары ғылыми,тәжірибелік,ұйымдастыру ағымдарына байланысты болды 

• Адам өмірінің анте-,интра- және постнатальды кезеңдері деп бөлуі белгілі неміс акушері Э.Залингтің атымен байланысты.
• Ол кісі адам өмірінің перинатальды кезеңін мұқият зерттеу және әртүрлі мамандарды зерттеуге тарту,перинатальды ауру-сырқаулықты және өлім-жітімді төмендету керектігін көрсетті.
• Перинатология ғылымының негізгі мақсаттарының бірі-перинатальдық өлім деңгейін төмендетумен қатар,дені сау сәбидің туылуын қамтамасыз ету.
• “Перинатальдық өлім”деген анықтаманы 1949ж.тұңғыш рет американ ғалымы Пеллер енгізген,біздің елде 1965ж.енгізілген.
• Перинатальдық өлім-өлі туылған және ерте неонатальдық өлімнен тұрады.
• Өлі туылғандар деп жүктілік немесе босану кезеңдерінде тыныс алмай туылған нәресте өлімін айтады.Перинатальдық өлімнің көрсеткіштерін анықтаған кезде мезгіліне жетіп туылғандар мен шала туылғандар  үшін талдау бөлек жасалады.Перинатальдық өлімнің ең жоғарғы көрсеткіштері салмағы 1500г. дейінгі нәрестелерде байқалады.Шала туылған нәрестелер өлі туылғандардың 50%-ын,ерте неонтальды өлімнің 60-70%-ын құрайды.
• Перинатальдық өлімнің ең төменгі көрсеткіші нәресте салмағы 3000-3500г. дейінгі аралықта
•                  Перинатальды кезең үшке бөлінеді:
•  1)Антенатальды кезең-босануға дейіндгі уақыт.
•     2)Интранатальды кезең-босану кезіндегі уақыт.
•     3)Неонатальды кезең-босанғаннан кейінгі уақыт.
•     Перинатальды кезең бұл әрі қарай адамның дамуы үшін аса маңызы бар кезең,себебі жүктіліктің соңында нәрестенің  құрсақ ішілік қалыптасуы бітеді,босану  үрдісі кезінде нәресте көп факторладың әсеріне ұшырайды,ал бірінші 7  күнде сыртқы өмірге бейімделу үрдісі жүреді.Нәрестелердің және жаңа туылған балалардың анте-,интра- немесе постнатальды кезеңдерде өлген саны,перинатальды өлім-жітімнің көрсеткішін анықтайды,ал осы кезеңдерде пайда болған аурулар перинатальды ауру-сырқаулық  деп аталады.

•     Перинатальдық өлімнің себептері:
• Тікелей және негізгі болып екіге бөлінеді.
• Тікелей себептердің ішінде бастысы-нәресте гипоксиясы және асфиксиясы(44,3%),босану жарақаты (13,1%),туа пайда болған даму ақаулары (13,7%),респираторлық бұзылыстар синдромы (12,8%),туа пайда болған пневмония(7,8%).
• Негізгі себептер:босанудың асқынуы(22%),кеш гестоздар(20%),планцета,кіндіктің ауытқуы(10,6%),ананың созылмалы аурулары(10,2%),резус-қайшылықты жүктілік(3,2%),басқа себептер(19%),белгісіз себептер(16,8%).Себептердің 70%-ы жүктілік пен босану кезеңдеріндегі асқынуға байланысты.

Перинаталдық өлім:

•               өлі туылғандардың саны х 1000
•               өлі және тірі туылған сәбилердің саны

     Антенаталды өлім:

•    антенаталды кезеңде өлі туылғандардың саны х 1000
•      өлі және тірі туылғандардың саны

• Интранаталды өлім:   интранатальді кезеңде өлген нәресте саных1000
•                                        туылған нәрестелердің саны (тірі+өлі)
• Перинаталдық өлім:   Өлі туылған.дың саны+ туылғаннан кейінгі       алғашқы  7 тәулік аралығындағы өлгендер саны х1000

                            нәрестелердің саны

• Перинаталдық өлімнің көрсеткіштерін анықтаған кезде мерзімі жетіп туылғандар үшін талдау бөлек жасалады . Перин ө.нің ең жоғарғы көрсеткіші 1500 гр. Ең төменгі көрсеткіш салмағы 3000-3500 гр.дейінгі аралықта.
• Перинат.өлім  %       өлі туылғ-дар салмағы 1000 гр және артық +

                            168 сағат сағ. арал.шетінегендер ,салмағы 1000 гр және артық    х1000

Барлық туылған нәрес-лер, салмағы 1000 гр және одан артық

      Өлі туылғандар %      өлі туылғ-дар, салмағы 1000 гр және одан артық                  х1000