Тест по "Орнитологии"

№

Сұрақтар мазмұны

1

«Орнитология» терминін алғаш рет ғылымға енгізген ғалым

1. Гогенштауфен

2. Альдрованди

3. Белон

4. Геснер

5. Линней

2

«Птицы Казахстана» атты еңбектің авторы

1. И.А. Долгушин

2. Д.Н. Кашкаров

3. М.В. Певцов

4. Г.Н. Потанин

5. А.П. Федченко

3

Құстарға санақ жүргізу әдістерін ата

1. Бағыт бойынша анықтау

2. Белгілі бір тұрақты аудандарда санақ жүргізу

3. Астық элеваторында санақ жүргізу

4. Автокөлікпен санақ жүргізу

5. Аталғандардың барлығы дұрыс

4

Қауырсындардың қалпына келуі қандай үрдіс арқылы жүзеге асады?

1. Миграция

2. Түлеу

3. Маусымдық миграция

4. Тәуліктік ырғақ

5. Маусымдық ырғақ

5

Құстардың көбеюіне тән ерекшеліктер

1. Балапандарына қамқорлық жасау

2. Ұя жасау

3. Жұмыртқаларын шайқау

4. Балапандарын қоректендіру

5. Аталған жауаптардың барлығы дұрыс

6

Құстар тіршлігінің жылдық циклін ата

1. Құстардың саны

2. Құстардың таралуы

3. Құстардың қоректенуі

4. Көбею

5. Құстардың тыныс алуы

7

Түн құстарын ата

1. Тентекқұс

2. Аққу

3. Тоқылдақ

4. Бәбісектер

5. Боздақтар

8

Құстарды ландшафт типтері мен қимыл-қозғалыс ерекшеліктеріне қарай неше экологиялық топтарға бөледі?

1. 2 топқа

2. 3 топқа

3. 6 топқа

4. 1 топқа

5. 9 топқа

9

Ағаш-бұта құстарын ата

1. Құр
2. Көкектәрізділер
3. Жалбағай
4. Балықшы тұйғын
5. Зымыран

10

Жер-ағаш құстарын ата

1. Жалбағай
2. Зымыран
3. Шілдер
4. Балықшы тұйғын
5. Сарғалдақ

11

Стенофагтар дегеніміз не?

1. Қорек талғайтын құстар тобы
2. Қорек талғамайтын құстар тобы
3. Қоректің бір ғана түрімен қоректенетін құстар тобы
4. Тек өсімдіктермен қоректенетін құстар тобы
5. Тек жапырақтармен қоректенетін құстар тобы

12

Моллюкалармен қоректенетін құстардың түрін қалай атайды?

1. Энтомофагтар
2. Ихтиофагтар
3. Орнитофагтар
4. Зоофагтар
5. Малокофагтар

13

Құстардың қозғалыс ерекшеліктерін ата

1. жүзу
2. сүңгу
3. ұшу
4. қанаттарын қағып ұшу
5. аталған жауаптардың барлығы дұрыс

14

Құстардың ұшу типтерін ата

1. Активті
2. Пассивті
3. Активті және пассивті
4. сүңгу
5. жүзу

15

Полифагтар дегеніміз не?

1. Қорек талғайтын құстар тобы
2. Қорек талғамайтын құстар тобы
3. Қоректің бір ғана түрімен қоректенетін құстар тобы
4. Тек өсімдіктермен қоректенетін құстар тобы
5. Тек жапырақтармен қоректенетін құстар тобы

16

Ашық алаң құстарын ата

1. Жорға дуадақ
2. Жалбағай
3. Зымыран
4. Балықшы тұйғын
5. Сарғалдақ

17

Су құстарын ата

1. Пингивиндер
2. Маймаққаздар
3. Сұқсыртәрізділер
4. Түтіктұмсықтар
5. Аталған жауаптардың барлығы дұрыс

18

Фитофагтарларға жататын құстар тобын көрсет?

1. Қарғатәрізділер
2. Шағалалар
3. Тырналар
4. Тентекқұстар
5. Құнақтар

19

Тек жануарлармен қоректенетін құстардың түрін қалай атайды?

1. Энтомофагтар
2. Ихтиофагтар
3. Орнитофагтар
4. Зоофагтар
5. Малофагтар

20

Насекомдармен қоректенетін құстардың түрін қалай атайды?

1. Энтомофагтар
2. Ихтиофагтар
3. Орнитофагтар
4. Зоофагтар
5. Малофагтар

21

Герпетофагтарлар деген не?

1. Моллюкалармен қоректенетін құстардың түрі
2. Ұсақ кеміргіштермен қоректенетін құстардың түрі
3. Амфибия және рептилиялармен қоректенетін құстардың түрі
4. Насекомдармен қоректенетін құстардың түрі
5. Тек жануарлармен қоректенетін құстардың түрі

22

Киттәрізділер мен ескекаяқтылардың саңғырығымен қоректенетін құстарды қалай атайды?

1. Энтомофагтар
2. Ихтиофагтар
3. Орнитофагтар
4. Зоофагтар
5. Копрофагтар

23

Балықтармен қоректенетін құстар тобы қалай аталады?

1. 1. Энтомофагтар
2. Ихтиофагтар
3. Орнитофагтар
4. Зоофагтар
5. Копрофагтар

24

Ихтиофагтарларға жататын құс

1. Қаршыға
2. Сұңқар
3. Лашын
4. Жағалтай
5. Гагарлар

25

Құстардың дене температурасы

1. дене температурасы төмен әрі тұрақсыз
2. дене температурасы жоғары әрі тұрақсыз
3. дене температурасы төмен әрі тұрақты
4. дене температурасы жоғары әрі тұрақты
5. дене температурасы ауытқып тұрады

26

Күй-ойнақ дегеніміз не?

1. Құстардың көбею кезеңінің алдындағы мінез-құлық
2. Құстардың көбею кезеңінің алдындағы қоректенуі
3. Құстардың көбею кезеңінің алдындағы ойнау
4. Құстардың көбею кезеңінің алдындағы түлеуі
5. Миграция

27

Балапандардың даму типтерін ата

1. Матуронатты және иматуронатты
2. Ширақ
3. Қызылшақа
4. Матуронатты
5. Иматуронатты

28

Қызылшақа балапандар қандай құстарға тән

1. Түйеқұстар
2. Маймаққаздар
3. Сұқсыр үйректер
4. Торғайтәрізділер
5. Дуадақтар

29

Құстардың ұшып келуі – кетуі жайында алғаш еңбек жазған ғалым

1. Ф. Гогенштауфен
2. Аристотель
3. П. Белон
4. К. Геснер
5. К. Линней

30

Қай орыстың ғалымы құстардың ұшып келу – кету өзгерістерін анықтады?

1. Миддендорф
2. У. Альдрованди
3. П. Белон
4. К. Геснер
5. К. Линней

31

Қазақстанда құстардың миграциясы алғаш нешінші жылы жүргізле бастады?

1. 1960
2. 1956
3. 1970
4. 1989
5. 1991

32

«Орнитология» термині ғылымға нешінші ғасырда енді?

1. XV
2. XVI
3. XIX
4. XX
5. V

33

Қазіргі кезде дүниежүзінде құстардың неше түрі тіршілік етеді?

1. 8601
2. 8696
3. 9686
4. 8600
5. 7000

34

Стенофагтарларға жататын құстар тобын көрсет?

1. Қарғатәрізділер
2. Шағалалар
3. Тырналар
4. Тентекқұстар
5. Құнақтар

35

Қақпа қауырсындар дегеніміз не?

1. Ұзын әрі мықты қауырсындар
2. Қысқа әрі әлсіз қауырсындар
3. Қысқа әрі мықты қауырсындар
4. Ұзын әрі әлсіз қауырсындар
5. Аталған жауаптардың барлығы дұрыс

36

Эпистрофей деген не?

1. Кеуде
2. Екінші мойын омыртқа
3. Сегізкөз
4. Мойын
5. Бел

37

Атлант деген не?

1. Кеуде
2. Бірінші мойын омыртқа
3. Сегізкөз
4. Мойын
5. Бел

38

Құстардың кеуде омыртқаларының саны қанша?

1. 5-10 омыртқа
2. 7-11 омыртқа
3. 3-10 омыртқа
4. 2-7 омыртқа
5. 5-6 омыртқа

39

Ұсақ кеміргіштермен қоректенетін құстардың түрін қалай атайды?

1. Энтомофагтар
2. Ихтиофагтар
3. Орнитофагтар
4. Миофагтар
5. Малофагтар

40

Құстарға тән ерекшеліктердің бірі

1. Жүрек 4 камерадан тұрады
2. Қарыны 2 бөлімнен тұрады
3. Жүрегі үлкен, дене салмағының 1%-2% алады
4. Жылықанды
5. Омыртқа жотасы 5 бөлімнен тұрады.

41

Құстарды қорғауда үкіметтік емес орнитологиялық қоғамдар

1. «Birdlife International»
2. «RSPB» (Ұлыбритания)
3. ИТОР (Ұлыбритания)
4. АСБК (Қазақстанның биоалуантүрлілігін сақтау ассоциясы)
5. Аталған жауаптардың барлығы дұрыс

42

Жойылып кеткен жүгіргіш құстарды ата

1. Түйеқұстар
2. Маймаққаздар
3. Сұқсыр үйректер
4. Эпиорнистер, моа
5. Дуадақтар

43

Құйымшақ безі мүлдем дамыған құстар қатары:

1. Страустәрізділер
2. Қазтәрізділер
3. Тауықтәрізділер
4. Шалшықшытәрізділер
5. Көкқарғатәрізділер

44

Рамфотека дегеніміз не?

1. Қауырсынның негізгі типі
2. Тұмсықтың мүйізді жабыны
3. Сабақтың желпеуіш орналасқан бөлімі
4. Сабақтың төменгі бөлімі
5. Сабақтың желпеуіш жоқ бөлімі

45

Бағыттауыш қауырсындар ол қандай қауырсындар?

1. Құйрықтың беткейін құрайтын ұзын әрі мықты қауырсындар
2. Нағыз мамық қауырсындар
3. Сабақтың төменгі бөлімі
4. Сабақтың желпеуіш жоқ бөлімі
5. Қауырсынның негізгі типі

46

Орташа денелі құстардың отырғанда жүрек үлпілі минутына неше рет соғады?

1. 100-200
2. 200-300
3. 500-600
4. 25-30
5. 82-100

47

Автокөлікпен санақ жүргізген кезде күнделікке қандай ақпараттар жазылады?

1. GPS көрсетуі
2. Тау шатқалының аталуы, уақыты және кездескен ұя
3. Тау шатқалының ұзындығы
4. Есептеу алаңының ені
5. Аталған жауаптардың барлығы дұрыс

48

Қан қысымы құстарда орта есеппен сынап бағанасы бойынша қанша болады?

1. 121-200 мм
2. 200-300 мм
3. 400-500 мм
4. 120-200 мм
5. 199-200 мм

49

Майда денелі құстардың отырғанда жүрек үлпілі минутына неше рет соғады?

1. 200-300
2. 305-400
3. 400-600
4. 400-500
5. 100-200

50

Құстарда су алмасу қай мүше арқылы жүзеге асады?

1. Жүрек
2. Тері
3. Бауыр
4. Бүйрек
5. Өкпе

51

Құстардағы ұя паразитизмі бар түрелер қатары

1. Көкектер
2. Балкөрсетер
3. Трупилер
4. Африкалық тоқымашылар
5. Аталған жауаптардың барлығы дұрыс

52

Ересек әртүрлі құстардың өлім-жетімге ұшырауы жылына неше пайызды құрайды?

1. 5-35%
2. 47-60%
3. 38-50%
4. 5-40%
5. 1-2%

53

Майда және орташа денелі құстар жыныстық жағынан неше айында түзіледі?

1. 5-6 айда
2. 9-10 айда
3. 7-8 айда
4. 4-5 айда
5. 8-9 айда

54

Қазіргі уақытта тіршілік ететін ең кішкетай құстар үшін (колибри) қандай ұшу типі тән?

1. Қалықтап ұшу
2. Вибрациялық ұшу
3. Динамикалық қалықтап ұшу
4. Статикалық қалықтап ұшу
5. Сүңгу

55

Аэродинамикалық принципке негізделіп құстарды қандай топтарға бөледі?

1. Динамикалық қалықтап ұшу
2. Статикалық қалықтап ұшу
3. Қалықтап ұшу
4. Вибрациялық ұшу
5. Қанаттарын қағып ұшатындар және қалықтап ұшатындар

56

Сирек кездесетін жыртқыш құстың бірін ата

1. Ителгі
2. Аққу
3. Көкектер
4. Балкөрсетер
5. Трупилер

57

Таулы жерлерде жүргізілген санақ жұмыстарында күнделікке қандай ақпараттар жазылады?

1. Санақ жұмыстарын жүргізген күні
2. Тау шатқалының аталуы, уақыты және кездескен ұя
3. Тау шатқалының ұзындығы
4. Есептеу алаңының ені
5. Аталған жауаптардың барлығы дұрыс

58

Орташа денелі құстар ұшқан кезде жүрек үлпілі минутына неше рет соғады?

1. 400-500
2. 401-501
3. 355-400
4. 300-400
5. 200-300

59

Құстардың мекендейтін территориясының ауданы қалай анықталады?

1. Есептеу алаңының ені
2. Тау шатқалының аталуы, уақыты және кездескен ұя
3. Тау шатқалының ұзындығы
4. Курвиметр көмегімен
5. Аталған жауаптардың барлығы дұрыс

60

Күзгі санақ жұмыстары неше айды құрайды?

1. 1.  ай
2. 10 күн
3. 1,5 ай
4. 20 күн
5. 2 ай

61

Құстардың жалпы саны қандай формула арқылы анықталады?

1. N= nxs/q
2. N= nxs/k
3. N= nxq/q
4. N= nxz/q
5. N= nxs/m

62

Құстардың су астына жүзуге бейімделуінің бірі –

1. Жүрек 4 камерадан тұрады
2. Қарыны 2 бөлімнен тұрады
3. Жүрек қағысының жиілеу сипаты (брадкардия)
4. Жылықанды
5. Омыртқа жотасы 5 бөлімнен тұрады

63

Құстардың «биологиялық» классификациясын ұсынған ғалым

1. П. Белон
2. И.А. Долгушин
3. Д.Н. Кашкаров
4. М.В. Певцов
5. Г.Н. Потанин

64

Cояу дегеніміз не?

1. Сабақтың желпеуіш орналасқан бөлімі
2. Нағыз мамық қауырсындар
3. Сабақтың төменгі бөлімі
4. Сабақтың желпеуіш жоқ бөлімі
5. Қауырсынның негізгі типі

65

Қауырсындардың түрлі түске боялуы қандай қызметтер атқарады?

1. Бір түрдің бір – бірімен табысуын жеңілдетеді
2. Түраралық қақтығысқа жол берілмейді
3. Тіршілік ортасына реңі са келіп түрлі жауынан қорғанады
4. Жасырынады
5. Аталған жауаптардың барлығы дұрыс

66

Құстардың қаңқасындағы ерекшеліктер

1. Жүрек 4 камерадан тұрады
2. Қарыны 2 бөлімнен тұрады
3. Сүйектері жеңіл
4. Жылықанды
5. Омыртқа жотасы 5 бөлімнен тұрады

67

Циркадтық ырғақтар дегеніміз не?

1. Құстар тіршілігінде жарық режимінің тәуліктік ауытқуы
2. Құстар белсенділігінің тәуліктік ырғақтары
3. Күн мен түннің маусымдық өзгерістері
4. Күн мен түннің  ауысуы
5. Аталған жауаптардың барлығы дұрыс

68

Құстар класының ұшуға бейімділігі

1. Құстардың терісі жұқа, құрғақ, тері бездері жоқтың қасы

2. Нағыз тері қабатында қан тамырлары жоқ

3. Қауырсынның теріге еніп тұрған бөлімі сояу деп аталады

4. Жақ сүйектерінде тістері болады

5. Атқаратын қызметіне байланысты қауырсындар жабын және қағушы деп екіге бөлінеді

69

Қауырсындар құрылысы жағынан бөлінеді:

1. Птерилия

2. Аптерия

3. Нағыз қауырсын

4. Желпуіш

5. Жабын

70

Құстардың ішкі мүшелерінің ұшуға бейімділігі

1. Қанатын көтерген кезде ауа өкпе сорылып, құс тыныс алады

2. Сыртқы танау тесігі хоана арқылы ауыз қуысымен байланысады

3. Ауа қапшықтарының болуы

4. Ұшқан кезде құстың кеудесі қозғалады

5. Құстарда қуықтың пайда болуы

71

Желпуішқұйрықты немесе нағыз құстар кластармағының ерекшеліктері:

1. Құрсақ қабырғаларының болуы

2. Бұл кластармағының өкілдерінің тістері қалыптасқан  

3. Қанатында үшінші саусақ бар

4. Төс сүйегінде қыры болады

5. Жамбас сүйектері біріккен, жамбасы ашық

72

Дуадақтектестер тұқымдасына жататын түр:

1. безгелдек

2. су қырғауылшасы

3. Сұр тырна

4. Aқ тырна

5. Теңбілді үшоймақ

73

Гагаратәрізділер отрядының өкілі:

1. кәдімгі тарғылтай

2. қаражемсау майиаққаз

3. жирен тинаму

4. Чомга

5. құлақты бозторгай

74

Ұя салмайтын құстар:

1. Көкек

2. Торғай.

3. Дятел.

4. Майна.

5. Снегирь

75

Құстардың  терісі?

1. бездері көп, шырышты

2. 3  қабатты,  ең сыртқысы - кутикула

3. дымқыл,  қалың,  бездері көп

4. бездері өте аз, жұқа,  құрғақ (кейбірінде  құйымшақ  безі бар) 

5. қалың,  хитинді  және дерма қабаты бар

76

Қандай құстар жапалақтар отрядының өкілдеріне жатады?

1. Үкілер

2. Тазқаралар

3. Тоқылдақтар

4. Бүркіттер

5. Қырандар (Сұңқарлар)

77

Кеңірдектің екі ауа тамырларына тармақтанған жерінде не орналасқан?

1. Ауа қапшығы

2. Альвеолалар

3. Дыбыс сіңірлері

4. Көмекей

5. Өкпе

78

Қандай құстар ұшуға бейімделгіштігін жоғалтқан?

1. Түйеқұс.

2. Дуадақ.

3. Шіл.

4.Тырна.

5. Саңырауқұрлар

79

Құйрық қауырсыны ұзын болып келетін тауықтың қандай қолтұқымы бар?

1. Дисерсей

2. Плимутрок

3. Феникс

4. Банкив

5. Доминикан

80

Қарғыбау әдісін Прибалтика территориясында Э. В. Кумаридің басшылығымен қашан қолға алынды

1. 1974 ж

2. 1951 ж

3. 1960 ж

4. 1910 ж

5. 1988 ж

81

Сояудың  екі бүйіріндегі шашақ тәрізді түзілістер?

1. пәр 

2. жүн

3. үкі

4. үлпек

5. қылшық

82

Құстардың безді қарны қандай қызмет атқарады?

1. Қарын сөлін бөледі.

2. Жемді езгілеп ботқаға айналдырады.

3. Ішек сөлін бөледі.

4. Өт бөледі.

5. Қореқ қорын уақытша сақтап тұрады

82

Көзбен бақылау әдісін алғаш рет белгілі ағылшын орнитологы Д. Лэк ненің көмегін пайдаланып жүзеге асырды.

1. радиолокатор

2. бинокль

3. оптика

4. лазер

5. телескоп

83

Құстар  терісінің  қосалқы бөлімі:

1. көздің  астыңғы тұсындағы  қауырсындары

2. үстіңгі тұмсығындағы тері

3. қауырсын, мүйізді тұмсығы, жіліншік, саусағындағы мүйізді қабыршақ 

4. тырнақтары,  саусақтары,  кейбір қауырсындары

5. тұмсықтары  мен сирақтары

84

Миграция жасайтын құстардың 240 түрі (39%) қай елден келеді

1. Австралияда

2. Азиядан

3. Африкадан

4. Солтүстік Америкада

5. Еуропадан

85

Шетелдерде осы түр қоршаған ортаны бағалаудың индикаторы:

1. Альбатрос

2. Чомга

3. Качурка

4. Сұржақ сұқсыр

5. Аңғалаққұс

86

Құстардың қырсүйегі (киль) қай сүйекпен байланысты.

1. Төс сүйекпен

2. Тоқпан жілікпен

3. Сирақпен

4. Құйымшақпен

5. Омыртқа сүйектерімен

87

Күндізгі жыртқыштар отрядына жатады:

1. Әулие тырнақұтан

2. Кондор  

3. Африка марабуы

4. Бақбақыл құтан

5. Ақ ләйлек

88

Құстың  жіліншік  сүйегі құралған?

1. екі  қарға  сүйек бірігуінен

2. саусақ  сүйектерінен

3. қанаттарының  шеткі ұшындағы ұсақ сүйектердің бірігуінен

4. сирақ сүйектерінің  бірігуінен

5. толарсақ  пен  табан  сүйегінің бірігуінен

89

Құстың  тоқпан  жілігінің  ішкі  қуысында  ауа  болуының  себебі?

1. өкпесімен байланысқан

2. қауырсынының  болуынан

3. ішкі қуысы  ауа  қапшықтарымен  байланысқан

4. тыныс алуына  қажеті бар

5. қан  тамырлары арқылы ауа барады 

90

Құс төссүйегінде болатын қырсүйектің қандай маңызы бар?

1. Көкірек бұлшықеттің бекінетін орны.

2. Тепе-теңдікті сақтайды.

3. Қабырғалардың бекінетін орны.

4. Қорғану қызметі.

5. Кеуде бөлімін кеңейтеді.

91

1980 жылға дейін құстардың арғы тегі болған құс?

1. Археоптерикс

2. Фаэтондар

3. Ихтиорнистер

4. Қасқалдақтар

5. Гесперорнистер

92

Қандай құстың балапандары қоректі анасының жемсауынан алып қоректенеді?

1. Бірқазанның балапаны.

2. Аққудың балапаны.

3. Тоқылдақтың балапаны.

4. Дуадақтың балапаны.

5. Бүркіттің балапаны

93

Тинамутәрізділер отрядына жатады:

1. Криптурелла 

2. Киви

3. Нанду

4. Сұқсыр

5. Жемсау

94

Құстардың экологиялық топтары қандай түрлерге бөлінеді?

1. Ағаш-бұта құстары, жер мен ағаш құстары

2. Су құстары, ағаш-бұта құстары, ұшып жүріп қорегін аулаушы құстар

3. Ашық алаң құстары, сумаңы (жағалау) құстары

4. Су құстары, ұшып жүріп қорегін аулаушы құстар, жер мен ағаш құстары

5. Ағаш-бұта құстары, су құстары, жер мен ағаш құстары, ұшып жүріп қорегін аулаушы құстар, ашық алаң құстары, сумаңы (жағалау) құстары

95

1980 жылға дейін құстардың арғы тегі болған құс?

1. Археоптерикс

2. Фаэтондар

3. Ихтиорнистер

4. Қасқалдақтар

5. Гесперорнистер

96

Төс сүйегінде қыры болмайтын құс:

1. Тырна

2. Жапалақ

3. Аққу

4. Түйеқұс 

5. Тауық

97

Қалам, сояу және пәрі атты бөліктерден тұратын құстың қай бөлігі?

1. Құйымшақ безі

2. Терісі

3. Қауырсыны

4. Омыртқа жотасы

5. Ми сауыты

98

Қандай құстар қызыл шақа балапанды тобына жатады?

1. Көгершіндер.

2. Қаздар.

3. Тауықтар.

4. Аққулар.

5. Құрлар

99

Құстардың жүрегінің оң жақ жүрекшесінде қандай қан болады?

1. Вена қаны.

2. Аралас.

3. Артерия қаны.

4. Оттекті қан.

5. Әртүрлі газдармен қаныққан қан

100

1984 жылы қай қалада археоптерикс жайында халықаралық конференция өтті?

1. Берлинде

2. Лондонда

3. Эйхштатта

4. Мәскеуде

5. Токиода