Қазақстан Республикасының Мемлекеттік геодезиялық тораптары

Мемлекеттік геодезиялық тораптар жиілету және түсіріс торларын одан әрі дамытудың, сонымен қатар ізденіс, құрылыс, жер қойнауын пайдалану, жерге орналастыру, т.б., көптеген инженерліқ есептерді шешудің негізі болып табылады. Сондықтан, геодезиялык тораптарды құрудың дәлдігің қамтамасыз ету үшін оның бұрыштық және ұзындық өлшеулері тиісті аспаптар мен тәсілдер арқылы жүргізілуге тиісті.

Мемлекеттік геодезиялык тораптарга мыналар жатады: а) 1,2,3,4 кластың пландық жүйелер, олар өзара бұрыштық және ұзындық өлшеулер дәлдігімен, жүйе қабырғаларының ұзындықтарымен ерекшеленеді. Пландық жүйелер триангуляция, триатерация, полигонометрия әдістерімен кұрылады. ә) I, II, III және IV класты биіктік нивелирлік тораптар. Олар геометриялық нивелирлеу әдісімен кұрылады. Геодезиялык жүйелер жалпыдан жекеге қарай көшу принципімен: жоғары жүйеден, яғни 1-кластан төменге карай неғұрлым дәл құрылғаннан, соғұрлым ұсақтау және дәлдігі кемдеу класқа карай кұрылады. 1-класты жүйе мейлінше жоғары дәлдікке ие болады және ол төменгі кластарға геодезиялык жүйелердің дамуы мен орлардың пункттерінің координаталарын біртұтас жүйеде есептеу үшін, негіз кызметін атқарады.

Мемлекеттiк геодезиялық желі (GHS) - ұстаным координаттар мен биіктіктердің бірыңғай жүйесінде анықталған жерге орнатылған нүктелер жүйесі.

МГТ экономикалық, ғылыми және қорғаныс маңызды міндеттерін шешуге арналған:

1) бүкіл ел бойынша геодезиялық координаттардың бірыңғай мемлекеттік жүйесін құру және тарату және оны қазіргі және болашақ талаптар деңгейінде ұстап тұру;

2) Ресей аумағын және қоршаған теңіз ортасын картаға геодезиялық қолдау;

3) жер ресурстары мен жерді пайдалану, кадастр, құрылыс, барлау және табиғи ресурстарды игеруді геодезиялық қамтамасыз ету;

4) жер, теңіз және аэроғарыштық навигацияның негізгі геодезиялық деректерін, табиғи және техногенді ортаны аэроғарыштық бақылауды қамтамасыз ету;

5) Жер бетінің және гравитациялық өрісін және оларды уақыттың өзгеруін зерттеу;

6) геодинамикалық құбылыстарды зерттеу;

7) позициялау мен бағдарлаудың жоғары дәлдіктегі техникалық құралдарын метрологиялық қамтамасыз ету.

МГТ нүктелерінің геодезиялық биіктігі квадрат геодезиялық әдістермен немесе белгілі геоцентрлік координаттары бар нүктелерге сілтеме арқылы оқитын эллипсоидтен жоғары квазио-геоидтің биіктігі мен биіктігі ретінде анықталады. МГТ нүктелерінің қалыпты биіктіктері 1977 биіктік Балтық жүйесінде анықталады, оның бастапқы басталуы Кронштадта нүктесінің нөлі. Ресей Федерациясындағы жалпы жердегі эллипсоидтен және Красовский сілтеме эллипсоидасынан жоғары квазигеоидтің биіктік картасы Ресейдің Геодезия және картография федералдық қызметі және Ресей Федерациясының Қарулы күштерінің топографиялық қызметі жариялады. Барлық геодезиялық желілерді келесі ерекшеліктерге бөлуге болады:

1) жаһандық;