14000 сериялы ИСО стандарттары

ҚАЗАҚСТАН БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

АЛМАТЫ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

[pic 1]

Реферат

БОӨЖ №6

Тақырыбы:  14000 сериялы ИСО стандарттары

           Орындаған : Ракимжанова Айсұлу

Амержан Адина

Базылқан Гаухар

Байтасова Аружан

Есенгелдина Қымбат

Омарова Акбота

Факультет: Тағам өндірісінің технологиясы

Группа Экология 22-11

Қабылдаған: Төлемісова Динара

Алматы- 2024

ЖОСПАР

Кіріспе

Қоршаған ортаны қорғау қазіргі таңда жаһандық деңгейде маңызды мәселелердің бірі болып отыр. Экономикалық дамудың қарқынды өсуі мен индустрияландыру үдерістері табиғи ресурстарды тиімсіз пайдалану, қоршаған ортаны ластау сияқты мәселелерді туындатуда. Климаттың өзгеруі, су және ауа сапасының нашарлауы, экожүйелердің бұзылуы бұл үдерістердің кері әсерін нақты көрсетіп отыр. Осыған орай, экологиялық тепе-теңдікті сақтау және тұрақты даму мақсаттарына қол жеткізу үшін әлемде жаңа талаптар мен стандарттар енгізілуде.

ISO (International Organization for Standardization) стандарттары — халықаралық деңгейде қабылданған маңызды құжаттар жүйесі. Олардың басты мақсаты — әртүрлі салалардағы қызметтер мен өнімдердің сапасын жақсарту, қауіпсіздік талаптарын сақтау, сондай-ақ экологиялық көрсеткіштерді реттеу. ISO стандарттары қоршаған ортаны қорғау саласында да маңызды рөл атқарады, себебі олар табиғи ресурстарды үнемді пайдалану, қалдықтарды азайту, ластаушы заттардың мөлшерін төмендету секілді негізгі талаптарды қамтиды. Осы стандарттарды қолдану арқылы өндірістік және қызмет көрсету салаларында экологиялық жауапкершілікті арттыруға болады.

ISO 14000 сериялы стандарттары қоршаған ортаны басқаруға арналған стандарттардың жиынтығы ретінде ерекше маңызға ие. Бұл серияның басты мақсаты — ұйымдарға қоршаған ортаны қорғау саласында тиімді жүйелерді құруға және осы жүйелердің талаптарын орындауға көмектесу. ISO 14001 стандарты экологиялық менеджмент жүйесінің негізін құрайды, ал басқа стандарттар экологиялық аудит, өмірлік циклды бағалау және экологиялық көрсеткіштерді жақсарту бойынша талаптарды белгілейді. Осылайша, ISO 14000 стандарттары тек ұйымдардың экологиялық жауапкершілігін арттырып қана қоймай, оларды қоршаған ортаға зиян келтірмеу бағытында нақты шараларды қолдануға ынталандырады.

ISO 14000 сериясының жалпы сипаттамасы

ISO 14000 сериясы – бұл экологиялық басқару жүйесін (EMS) орнату және жетілдіру үшін халықаралық стандарттар жиынтығы. Бұл стандарттар қоршаған ортаны қорғау, ресурстарды тиімді пайдалану, ластануды азайту және ұйымдардың экологиялық көрсеткіштерін жақсарту мақсатында қолданылады. ISO 14000 стандарттары экологиялық аспектілерге ерекше назар аударады, мысалы, атмосфераға шығарындыларды бақылау, қалдықтарды басқару, судың сапасын сақтау және энергияны тиімді пайдалану.

ISO 14001 – ISO 14000 сериясындағы ең танымал және кеңінен қолданылатын стандарт, ол экологиялық менеджмент жүйесін құрудың негізгі талаптарын белгілейді. Бұл стандарт ұйымдарға экологиялық аспектілерін жүйелі түрде басқаруға және тұрақты жетілдірулер жасауға мүмкіндік береді.

ISO 14000 сериясы ерікті стандарттар болып табылады және ұйымдар оларды өз еркімен енгізе алады. Стандарттарды қабылдаудың басты артықшылықтары: экологиялық тәуекелдерді азайту, заңнамалық талаптарға сәйкестікті қамтамасыз ету, экологиялық тиімділікті арттыру және компанияның экологиялық жауапкершілігін қоғам алдында көрсету.

ISO 14000 стандарттарының пайда болу тарихы

ISO 14000 стандарттары алғаш рет 1996 жылы Халықаралық стандарттау ұйымы (ISO) тарапынан енгізілді. Бұл стандарттар экологиялық менеджмент жүйесін жақсарту және халықаралық деңгейде экологиялық тұрақтылықты қамтамасыз ету мақсатында әзірленді. ISO 14000 стандарттарының пайда болуына әлемдегі экологиялық проблемалар мен климаттық өзгерістердің күшеюі түрткі болды. 1992 жылғы БҰҰ-ның Рио-де-Жанейро қаласындағы Қоршаған орта және даму жөніндегі конференциясы (Рио саммиті) осы стандарттар негізінің қалыптасуына әсер етті.