Исламдағы құқық философиясының ерекшеліктеріне тоқталыңыз

1)Исламдағы құқық философиясының ерекшеліктеріне тоқталыңыз

Ең алдымен ислам философиясына тоқаталатын болсм ислам философиясы ортағасырларда мұсылман дінін қабылдап,араб тілі қолданып,Шығыс халықтары ойшылдарының философиялық әзденістер жүйесі болып табылады.Шығу тарихы мутализиттермен байланысты болып келеді.Ислам философиясының даму кезеңі үш кезеңге бқлінеді.

Ислам философиясының классикалық кезеңі

кейінгі

қазіргі

Ал құқық философиясы құқықтың мағынасын,ұғымын, құндылқтарын халық пен адамзат тағдырындағы  рөлін  зерттеумен айналысады.құқық философиясының тарихы ерте болғанымен ол термин он сегізінші ғасырдың соңында пайда болды.Құқық тұлғаның бостандығы.Ислам заңдары осы құқық сөзін балам етіп фиқх деп қолданады.фиқх сөзі осы адам мен жаратушының қарым қатынастарын нақты дәлелдерге жүгіне отырып қарастыратын ілім ге қолданылса,ал құқық сөзі жалпылама адам болсын отбысы болсын қарым -қатынастарын зерттейтән жүйені айтамыз.Адам құқығы бұл адамның бостандығын ,мүддесін,ар-намысын қорғайтын қағидаттар.Исламдағы адам құқығы шариғаттан басталады.Шариғат деп Сүннет пен Құран ға негізделген діни заңдар жиынтығы болып табылады.Исламда адам құқығының маңызды мәселелеріне тоқталсам білім,мектеп,отбасы,неке.Ал барлық саласының негізі етіп шариғатты аламвз.Шариғат деп адам өмірінің барлық салаларын қамтитын құқықтық жүйе болып табылады.Илсам діні бойынша адам тең.Барлығына заң бірдей.Иласмның құқығын зерттейтін заң Құран болып саналады.Құранда адам құқығына ерекше назар аударады.

Ал енді исламдағы жеке меншік құқығына келетін болсақ, Ислам бұған назар аударары сөзсіз.Бұл жерде біреудің жеке меншік дүнсиесіне қол сұғу күнә болып табылады.Және де ислам дінінде құқық философиясы ешқандай ұлтқа дінге бөлінбеген.Ислам діні адам құқығына сайын келгенде,негзгі қағидаттарын басшылыққа алып келгенде,әрбір адамға өмірілік құндылықтарды аялап күткендей қорғау жауапкершілігін жүктейді

Жеке меншік құқығына ала отырып, ішіндегі ең маңызды деген ге тоқталсақ жеке меншік үй ді алып қараса болады.Рұқсатынсыз кіруге тыйым салынған.Жінде де жеке үйдің қол сұғылмаушылық құқығына да маңызды болған.Мақсаты бұлай асаудын ислам әдеп нормаларға үйрету болып табылады.

.Ислам дініінде ең алдымен діни құндылықтарды қорғаумен міндеттелген.Ислам құқығында жалпы қағидалар қалыптасқан.Құраннан сүнеттен алынған.Илам құқығының ерекшеліктері:

Діни құқық болып табылады.

Дамуға әрқашан ашық

Дербес құқық жүйесі

Кодекс жасалынбаған

Иламдағы құқық түсінушілік бойынша құқық бұл адам немесе мемлекеттің жасап шығарған емес,ол Алланың шығарған нәтижесі.Мұсылман құқығына басқалар сияқты құқықтың үш негізгі олар норманың.құқықтық және де мінез-құлықтық өзара байланыстың ерекшелігі тән .

Айтып кеткенімдей фикқ саласы қамтитын шариғатқа негіз болатын дәлелдер төрт  нәрседен бастау алады: Құран,Кәрім,Сүннет,Ижма,Қияс

Және де біреудің дүниесіне қол сұғу туралы айтып кеткенімдей мұсылман адам өзгенің дүнисіне жауапкершілікпен қарайды.Себебі ислам дінінде біреудің сөзін еңбегін,иемденуге,оны пайдалануға тыйым салынған.Ол дегенңмңз аманатқа қиянат жасау деп айтамыз.Шариғат бойынша ол адам жазаланып,істеген заты болсын харам болып табылады.

2)Қазіргі шейттік философиясының ислам философиясындағы орны

Шииттер деп Пайғамбардың өлімінен кейн пайда болған ағым.Шииттердің қалыптасу ытуралы ғылымда кқптеген пікірлер бар.Ең көп тарлған жері қазіргі Иран жері.Шиттерде сунниттерге қарағандаьқасірет шеккенді,азап тартқан жанды пір тұту кең тарлаған.

Алламят есіммен белгілі Саит Мұхаммет Табатаби Тебриз қаласында ,діни отбасында дүниеге келіп,Мұхаммед Әли Әзірбайжанның Қадил-құдаты болған.Ислам ғылымын тез арада меңгеру үшін 20 жасында шииттік оқу орны Наджиф Ашрафқа барады.Философиялық зерттеулерінің негіхі етіп,Садрдың еңбектерін алып,тракттарын мінжетті деген пәндер қатарына қосып қояды.Исламды терңрек зерттеп,ислам философиясы мен 800 ге жуық жағдаяттан тұратын парсы даналардың философиясын көрсетеді.Ойшыл өз философисында ең басты етіп таным мәселесіне назар аударады.Ол үшін таным деген адамның ішікі жан дүниесіндегі құбылыстарды көрсету.Және де айта кететін жәйт моизмді ұстана отырып болмыс пен болмысты біліні арасындағы қатынасты ашып жекізу қиынға соғады деді.Білім туралы да білімнің екі түрі бар екені олар адамның ойымен жадымен қабвлданған білім және интуитвті алған білім .Алған білімінің арқасында идея қалыптасады деді.Және құдайды тану жолын да қарастырған болатын.Құдайдың бар екенін интуитвті сезінуге болады.ерекшеліктері адамға ұқаса да оның онтологилық тұрғыдан алып қарағанда алыс екенін көрсе болады.Құдвйға сену адамның шынайы инстикті .себебі десек бар нәрсе өздігігнен пайда болады,жаратылу ешқандай есепсіз болады.