Cкептицизмнің гносеологиялық стратегия ретінде қазіргі ғылыми және қарапайым дүниетанымдағы маңызы туралы

Cкептицизмнің гносеологиялық стратегия ретінде қазіргі ғылыми және қарапайым дүниетанымдағы маңызы туралы эссе-негіздеме жасаңыз.

Жоспар

-Кіріспе

-Негізгі бөлім

Скептицизмнің қазіргі кездегі көрінісі

Скептицизмнің дүниетанымдағы маңызы

-Қорытынды

Жақында ғылыми ортада скептикалық ойлау мәдениетіне деген қызығушылық айтарлықтай өсті. Қоғамдық өмірдегі маңызды оқиға "жалпы сезім" және "Скепсис" журналдарының шығуы болды, олардың авторлары скептикалық және сыни бағыттағы зерттеулерді белсенді түрде насихаттайды. Интернетте http://www.skeptik.net/скептиктер клубының сайты жұмыс істейді, оның идеологы — белсенді скепсис доктринасының авторы белгілі ғалым Ю.В.Тихонравов — сайт авторларының қазіргі қоғамның өзекті мәселелері туралы негізгі көзқарастарын қол жетімді түрде баяндайды. Скептикалық философия тарихын зерттеуде, атап айтқанда, Д.А.Гусевтің "ежелгі скептицизмнің диалектикасы"тақырыбында философия бойынша кандидаттық диссертациясын қорғауды жандандырғанын атап өткен жөн. Скептицизмнің интеллектуалды тәжірибесіне назар аудару батыста оларға белгілі бір сәнмен инспирацияланады. Қазіргі қоғамның мәдени тенденцияларының скептикалық кастингін кеңейтуде әйгілі американдық философ және қоғам қайраткері П.Курцтың жұмысы маңызды рөл атқарады, оның жұмысы "жаңа скептицизм: зерттеу және сенімді білім" (the New Skepticizm: Inquiry and Reliable Knowledge. Буффало, 1992), профессор В.А.Кувакин орыс тіліне аударған, сыни ойлауды зерттеу үшін көптеген стандарттарды белгілейді. Әрине, скептицизм тек бейімділік, қызығушылық ретінде көрінеді және оның кең танымалдығы туралы айтудың қажеті жоқ. Бірақ оның әлемнің қазіргі бейнесіне жеке қосылуы оның ерекшеліктерін анықтау үшін симптоматикалық көрінеді.

Сонымен, әртүрлі заманауи авторлар үшін скептицизм не үшін тартымды? Неоскептикалық дүниетанымның ерекшеліктеріне сілтеме жасай отырып, оған тән екі тенденцияны көрсету керек. Біріншіден, бұл дүниетаным айқын рационалистік және ғылыми сипатта болады. "Ең алдымен, скептицизмге қарау керек еді, - деп түсіндіреді П.Курц, - шындыққа және құндылық талаптарына деген талаптарды сыни тұрғыдан тексеруге мүмкіндік беретін негізгі әдіснамалық ереже ретінде. Скептицизмсіз біз өзімізді-өзіміз алдау мен догматизмге бет бұрамыз, сонымен бірге ақылға қонымды ұстамдылықты сақтай отырып, зерттеу мен танымның шекараларын тиімді кеңейте аламыз, сонымен қатар оны практикалық өмірге, этика мен саясатқа қолдана аламыз.

Қысқаша айтқанда, скептик-анықтамалардың анықтығын, логикалық дәйектілікті және барабар дәлелдерді талап ете отырып, шындыққа қатысты кез келген талаптарды зерттеуге тырысатын адам. Осылайша түсінілген Скептицизм объективті ғылыми зерттеудің және сенімді білімді іздеудің маңызды бөлігі болып табылады"[1,8-бет]. "Скепсис" журналының редакциялық кеңесінің мүшесі Ю. А. Муравьев өзінің мақалаларының бірінде "скептикалық сын, керісінше, рационалдылықтан тыс болудың орнына, философиялық орналасу орталығына сәйкес келеді. Кез-келген ғылыми монополияға тыйым сала отырып, ол қирандылары тарихты бейнелейтін жүйелерден тыс ойдың қайта жандануын қамтамасыз етеді" [3, 9-бет]. "Жаңа скептицизм адамның өзін дамытып, өзінің білім көкжиегін үздіксіз кеңейтуді талап етеді", - деп жазады Ю.В. Тихонравов [6]. "Скепсис" және "парасаттылық" журналдарындағы мақалаларды қарап шыққаннан кейін, осы журналдардың авторлары үшін басты міндеттердің бірі ғылыми құндылықтарды қазіргі мәдениетте насихаттау, оларды антисциалистік және діни көзқарастарды жақтаушылардың сынынан қорғау болып табылатындығына көз жеткізуге болады. Скептиктер клубының сайтының қызметі негізінен әртүрлі паранормальды, оккульттік, шарлатандық теорияларды талқылауға және жоққа шығаруға арналған. Скептикалық дәстүр бойынша жасалған логикалық дәлелдеудің ойды қажет ететін процедураларының арқасында мәдениеттанушылар мен ғылым теоретиктері жалпы идеялар мен категориялардың блоктарымен жұмыс істеуге дағдыланған рефлексия мүмкіндіктерін едәуір кеңейте алады. Осыған байланысты скептикалық тәжірибелер (олардың мақсаты алдын-ала берілген контексттің белгілі бір контурындағы алыпсатарлық идеяларды таңдау) қоғамдық сананың галлюцинациясымен күресудің сенімді құралы болып көрінеді: агрессивті идеологиялар, жалған ғылыми ілімдер және т. б.