«Гносеологиялық оптимизм, скептицизм және агностицизм»: скептицизмнің гносеологиялық стратегия ретінде қазіргі ғылыми және қарапайым дү

                Қазақстан Республикасының білім жəне ғылым министрлігі əл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

[pic 1]

Факультеті: “Физика-техникалық”

Кафедра:Қатты дене физикасы және бейсызық физика 

СӨЖ

Тақырыбы: «Гносеологиялық оптимизм, скептицизм және агностицизм»: скептицизмнің гносеологиялық стратегия ретінде қазіргі ғылыми және қарапайым дүниетанымдағы маңызы туралы   эссе-негіздеме жасау

     Орындаған: Кобланов Саят Зорбайұлы

                          Тексерген: Нығметова Әлия Темірланқызы

Алматы 2024

Гносеологиялық оптимизм-бұл адамның ақыл-ойы бақылау, эксперимент, пайымдау және логика сияқты әртүрлі таным әдістерін қолдану арқылы шындыққа қол жеткізуге және айналасындағы әлемді түсінуге қабілетті деген сенім. Бұл тәсіл біздің танымдық қабілеттеріміз бен құралдарымыз табиғат заңдарын ашу, әлеуметтік құбылыстарды түсіну және әлем туралы шынайы білімге қол жеткізу үшін тиімді қолданыла алады деп болжайды. Гносеологиялық оптимизм көбінесе ғылыми әдістің дамуымен және білімнің ілгерілеуіне Сенумен байланысты.

Гносеологиялық оптимизм сонымен қатар адамның танымы кеңейіп, тереңдей алатындығын ғана емес, сонымен бірге бұл білімге шешім қабылдау мен әрекет етудің сенімді негізі ретінде сене алатынымызды білдіреді. Бұл оптимизм бізді әлемді зерттеуге, мүмкіндіктерімізге деген сенімділікке және қоршаған орта туралы түсінігімізді жақсартуға ұмтылуға шабыттандыруы мүмкін.

Гносеологиялық оптимизм қоғам мен мәдениеттің дамуына әкелуі мүмкін, өйткені таным мүмкіндігіне деген сенім ғылыми зерттеулерді, білім беруді және интеллектуалды дамуды ынталандырады. Бұл білімнің, инновацияның және технологиялық прогрестің таралуына ықпал етеді, бұл сайып келгенде адамдардың өмір сүру сапасын жақсартады және жалпы қоғамның өркендеуін қамтамасыз етеді.

Гносеологиялық оптимизм сонымен қатар таным процесінде ашықтық пен диалогтың маңыздылығын көрсетеді. Ол әртүрлі көзқарастар мен зерттеу әдістерінің әртүрлілігі әлемді толық және тереңірек түсінуге ықпал ететінін мойындайды. Осылайша, гносеологиялық оптимизм ғалымдар, философтар және жалпы қоғам арасындағы ынтымақтастық пен идеялармен алмасуды ынталандырады.

Жалпы мағынада эпистемологиялық оптимизм келесі негізгі ұғымдарды қамтиды:

1.  Білім мүмкіндіктеріне сену:  эпистемологиялық оптимизм адамның ақыл-ойы айналасындағы әлемді түсінуге және оның заңдарын ашуға қабілетті деген сенімге негізделген.

2.  Шындыққа жетуге деген сенімділік:  ол білімнің әртүрлі әдістерін қолдану арқылы біз шындыққа жақындап, айналамыздағы әлемді түсінуге қол жеткізе аламыз деп болжайды.

3.  Ғылыми әдіске адалдық:  эпистемологиялық оптимизм әдетте ғылыми әдістің тиімділігіне және оның білімімізді кеңейтуге қабілеттілігіне деген сеніммен байланысты.

Бұл ұғымдар эпистемологиялық оптимизмнің негізін құрайды және оны адам танымының маңыздылығы мен бірегейлігіне баса назар аударатын философиялық ұстаным ретінде анықтайды.

Эпистемологиялық оптимизм әдетте философиялық тұжырымдама ретінде қарастырылғанымен, бұл идеяның ерекше аспектілері бар:

1.  Психологиямен байланыс:  эпистемологиялық оптимизм көбінесе позитивті психологиямен және оптимистік ойлау туралы зерттеулермен байланысты. Бұл оптимизм адамның психикалық денсаулығы мен әл-ауқатына оң әсер етуі мүмкін.

2.  Технологиялық прогреске әсері:  адам танымының мүмкіндіктеріне сену және ғылыми оптимизм технологиялық прогресті ынталандырады, өйткені олар жаңа және инновациялық технологиялардың дамуына ықпал ете алады.