Сілтеме жасау ерекшеліктері

ӘЛ – ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

        География және табиғатты пайдалану факультеті

   География, жерге орналастыру және кадастр кафедрасы

[pic 1]

               БОӨЖ

Тақырыбы: Сілтеме жасау ерекшеліктері

                                                                 Орындаған:   Жақанова А. Қ.

                                                                     Тексерген:    Мұхамади Қ. Т.

Алматы, 2024

Мазмұны

І. Кіріспе

ІІ. Негізгі бөлім

     1. Сілтеменің қолдану аясы

     2. Сілтеме жасау ерекшеліктері

ІІІ. Қорытынды

Пайдаланған әдебиеттер тізімі

        Сілтеме – қандай да бір объектіге арналған нұсқағыш, тілдің сипатталған элементін белгілеуге пайдаланлатын тілдік құрылма, хабарланған объектіні ұқсастыру. Қолданылу аясына байланысты сілтеме беру дәйексөзде пайдаланылады:

Дәйексөздің екі түрі бар:

1) тікелей (сөздерді жаңғырту),

2) жанама (идеяларды жаңғырту).

Ақпарат көзіне сілтемелер әрқашан қажет. Бірақ тікелей дәйексөзге тырнақшалар және бет нөмірі бар кезде сілтеме қажет, одан кейін жанама дәйексөзде тек дереккөзге ғана сілтеме қажет болады (егер идея бір немесе бірнеше беттерде локализацияланған болса, бет нөмірлері көрсетіледі).

        Плагиат басқа адамдардың сөздерін де, басқа адамдардың ойларын да сәйкес сілтемелерсіз көшіру кезінде қарастырылады. Тағы бір жайт, өзгенің сөзін ұрлауды оны анықтау оңайырақ. Әдетте, оны анықтауда сіз AntiPlagiat сияқты жүйелерсіз жасай аласыз.

        Ақпарат көздеріне сілтеме жасай білу пайдаланушының ақпарат түрән ажырата алатынын көрсетеді, және бұл этикалық тұрғыдан өте маңызды.

Есіңізде болсын: басқа адамдардың барлық сөздері мен ойлары дереккөзге міндетті сілтемемен бірге жүреді. Курстық жұмыста немесе дипломда қандай да бір академиялық жұмысқа тырнақшасыз цитаталар болса, жұмысты қорғауға рұқсат етілмейді.

1. Сілтеменің қолдану аясы

        Студенттік жұмыста сілтемелердің көптігі кемшілік емес, керісінше екенін түсіну керек. Егер сіз басқа зерттеушілерге көп сілтеме жасасаңыз, мұғалім сізді өз бетінше бірдеңе шығаруға ақылды емес деп санамайды. Рас, дереккөздерге сілтемелер зерделі ойлар мен афоризмдердің кездейсоқ таңдауы емес, сіздің зерттеу нысаныңыз туралы ғылымда бар идеяларды аналитикалық шолудың бөлігі болуы керек екенін түсінуіңіз керек.

        Егер сіз цифрлық сілтемелерді пайдалануды шешсеңіз, оларды мәтінмен жұмыс істеудің бастапқы кезеңдерінде қолмен орналастырудың қажеті жоқ: жұмысқа жаңа позицияларды қосқанда, жұмыстағы барлық сілтемелерді қайта орындауға тура келеді. Бұл жұмыстың реті курстық жұмыс пен дипломдық жұмыс кезінде бірнеше рет жасалуы керек. MS Word бағдарламасында мұны гиперсілтеме арқылы автоматты түрде орындауға болады, оның саны берілген жұмыста келтірілген дереккөздің реттік нөмірі өзгерген сайын өзгереді. 2007 нұсқасында бұл құрал «Айқас сілтеме» деп аталады. Оны қалай пайдалану керектігін көрейік:

1. Әдебиеттер тізіміндегі орындардың автоматты нөмірленуін жасаңыз (қайталап айтамын: алдымен кириллица, содан кейін латын.). А-дан Я-ға дейін автоматты сұрыптауды пайдалану үшін бір уақытта жалқау болмаңыз.

2. Шаршы жақшаларды қажетті жерде ашып, «Сілтемелер» мәзіріндегі «Айқас сілтеме» тармағын табыңыз. Келесі опцияларды таңдаңыз: сілтеме түрі - абзац, сілтемені кірістіру - абзац нөмірі, гиперсілтеме ретінде кірістіру - құсбелгі, қай абзац үшін - әдебиеттер тізіміндегі қажетті дереккөздің нөмірі (қажетті орынды басыңыз) және «кірістіру» түймесін басыңыз.