Еңбек іс –әрекетіндегі тұлға типологисы

Еңбек іс –әрекетіндегі тұлға типологисы

Адамның мінез-құлқын айқын сипаттайтын жеке тұлғалық ерекшеліктердің ішінде темперамент еркеше орын алады.

Темперамент –деп  белгілі адамға тән және өмір әсеріне реакциялардың динамикасында тонында және теңгерімінде көрінетін мінез-құлықтың табиғи ерекшеліктерін түсіну керек.Темперамент адамның барлық психикалық көріністерін бояйды,ол эмоциялар мен ойлаудың сипатына әсер етеді,ерікті әрекет сөйлеу қарқыны мен ырғағына әсер етеді. Сонымен қатар адамның қызығушылығы  да, әлеуметтік көзқарасыда моральдік тәрбиесі де темпераментке тәуелді емес  екенін есте ұстаған жөн.

Темперамент туралы ілім ежелгі уақытта пайда болған.Дәрігерлер  Гипократ,содан кейін Гален адамдардың мінез-құлқынның жеке ерекшеліктерін түсіндіруне тырысты.Гипократ адам ағзасында төрт сұйықтық бар деп санайды,қан, шырыш, сары және қара өт.Олардың біреуіннің басым болуы басым болуы мінез-құлықты  анықтайды.Гипакрат түрлерін дұрыс сипаттады,бірақ оларды ғылыми тұрғыдан оларды түсіндіре алмады. И.П Павлов  темпераментті адам ағзасының  ерекшеліктерімен байланысты деп ұсынды.

Темперамент- бұл психикалық қасиет, оның ерекшеліктері белгілі бір адамның өмір сүру жағдайы мен қызметіне байланысты.

Сангвиник.

Кез-келген жұмыста сенімді.Ол тапқырлықты талап етеді.Сангвиник темераментті жоғары ақыл –ой белсенділігімен, қимыл-қозғалысымен  мимикалардың алуан түрлілігімен  байлығымен, сөйлеу жылдамдықпен ерекшеленеді.Ол мақсатты, сондықтан табандылықпен  мақсатына жетеді.Ол салыстырмалы түрде тез дайындалады. Сәттсіздіктер мен қателіктер оны ренжітпейді.

Халерик.

Ол пихикалық белсенділіктің жоғары деңгейімен, іс-әрекеттің энергиясымен ,жылдамдықпен ,қозғалыс күшімен олардың жылдам қарқынымен сипатталады.Ол шамадан тыс асығыс, түсініктемені тыңдамай, сұрақтар қояды.Бқл жұмыста өте ынталы,бірақ бірнеше қателіктер жібереді.Холерик циклдік жқмыста ең тиімді болып табылады.Холерик тез жұмыс істейді,бірақ жұмыс ырғағы бір келкі емес.