Ежелгі Греция және Римдегі тәрбие, мектеп және педагогикалық ойлар

Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университеті (ҚазХҚжӘТУ)

РЕФЕРАТ

ТАҚЫРЫП

“Ежелгі Греция және Римдегі тәрбие, мектеп және педагогикалық ойлар”

Орындады: Авелхан Аружан 102 топ

Тексерді: Сарқанбаева Гульжазира Қинаятовна:

15.10.2024

“ Ежелгі Греция және Римдегі тәрбие, мектеп және педагогикалық ойлар”

Кіріспе

Ежелгі Греция мен Римнің педагогикалық жүйесі адамзаттың рухани, мәдени және интеллектуалды дамуына терең ықпал етті. Бұл дәуірлерде философиялық және педагогикалық идеялар білім мен тәрбиенің негізгі бағыттарын айқындап, қазіргі білім беру жүйесінің қалыптасуына негіз болды. Демокрит, Сократ, Платон, Аристотель, Цицерон, Сенека, Плутарх және Квинтилиан сынды ұлы ойшылдардың идеялары адам тәрбиесіне, оның моральдық және интеллектуалдық дамуына баса назар аударды. Бұл реферат ежелгі грек және рим ойшылдарының педагогикалық көзқарастарына талдау жасап, олардың бүгінгі күнге дейін сақталған маңызын көрсетеді.

1.Демокриттің педагогикалық идеялары

Демокрит (б.з.б. 460–370) философияның ауқымды салаларына үлес қосып қана қоймай, сонымен қатар тәрбие мәселесіне де ерекше көңіл бөлді. Оның педагогикалық ойлары адамның табиғи қабілеттері мен тәрбиенің рөлін үйлесімділікке жеткізуге бағытталған. Демокриттің айтуынша, тәрбие адамның мінез-құлқын, әдеттерін қалыптастырады, сондықтан дұрыс тәрбие беру қоғамның дамуына тікелей әсер етеді. Ол "Тәрбиесіз адам – табиғатсыз адаммен тең" деген қағиданы ұстанып, адамның дамуындағы тәрбиенің жетекші рөлін ерекше атап өткен.

2. Сократтың педагогикалық идеялары

Сократ (б.з.б. 469–399) өзінің "майевтика" әдісі арқылы педагогиканың жаңа формасын ұсынды. Оның ойынша, мұғалім оқушының бойындағы білімді сырттан бермейді, керісінше, оны іштен ашуға көмектеседі. Сократ білімге жетудің ең тиімді жолы ретінде диалогты қолданды. Ол студенттердің ойлау қабілетін дамытуға және шындықты іздеуге үйретті. Сократтың "Өзіңді таны" деген қағидасы білім беру процесінің негізгі мақсатын көрсетті, өйткені ол адамды өзін және қоршаған әлемді тануға, ішкі рухани әлемін дамытуға бағыттады.

3. Платонның педагогикалық идеялары

Платон (б.з.б. 427–347) білім мен тәрбиенің қоғамдық дамудағы рөліне ерекше мән берді. Оның ойынша, білім беру – мемлекет пен қоғамның тұрақтылығын қамтамасыз ететін басты фактор. Платонның "Мемлекет" атты еңбегінде тәрбие жүйесі төрт негізгі кезеңге бөлінген: дене тәрбиесі, музыкалық және көркем өнер, математикалық білім және философия. Ол балаларды қабілеттеріне қарай тәрбиелеу керектігін айтты. Платонның педагогикалық идеяларының негізінде мемлекетті басқаруға қабілетті тұлғаларды тәрбиелеу жатыр. Оның пікірінше, философтар мемлекет басшылары болуы тиіс, себебі олар шындықты түсіну арқылы әділ және дұрыс шешімдер қабылдай алады.

4. Аристотельдің педагогикалық идеялары

Аристотель (б.з.б. 384–322) Платонның шәкірті болғанымен, оның педагогикалық идеялары терең практикалық сипатқа ие. Аристотель тәрбиенің үш басты саласын бөлді: дене тәрбиесі, моральдық және ақыл-ой тәрбиесі. Ол тәрбиенің мақсаты – адамның жан-жақты дамуы деп санады. Аристотель білім беру жүйесін адамның табиғи қабілеттеріне сүйене отырып құруды ұсынды. Оның айтуынша, тәрбие арқылы адамды әлеуметтік және саяси өмірге дайындауға болады, бұл ретте білім берудің негізгі міндеті адамның логикалық ойлау қабілетін дамыту болуы керек.