Қазақ мемлекеттігінің эволюциясы
Автор: darinkanurlan • Сентябрь 27, 2021 • Доклад • 488 Слов (2 Страниц) • 394 Просмотры
Қазақ мемлекеттігінің эволюциясы
Адам баласы пайда болған кезден бастап, қаншама империя, мемлекеттер мен ұлы хандықтар өте көп болған. Әрқайсының өзіндік жеке дара құрылу мен құлау тарихы,мәдениеттері мен шаруашылықтары бар. Соның бірі,өзіндік ерекше қазыналы тарихы бар, Еуразия даласының кең байтақ, ұлан-ғайыр жерін алып жатқан қазақ мемлекеті орын алады. Осы ата-қоныста неше түрлі тайпалардың,хандықтар мен рулардың тарихи оқиғалары болған. Әрқайсысының тарихын жинастырақ қазақ мемлекетінің эволюциясы көрініс табады. Сонау сақ,ғұн тайпаларынан бастау алған хандық,тайпалардың бүгінгі күнімізді қалыптастуға үлесі зор. Тіліміз,тарихымыз,мәдениет пен тәуелсіздігіміз оңайлықпен 1 күнде келген жоқ.Бейбіт заман–ата бабаларымыздың қан мен терісімен,жоңғарлармен шайқасып, моңғол шапқыншылығын бастап өткізіп, Ресей отарлығында болып қанша қиындықты бастарынан кешіп жанын берген аңсап жеткен күні.
Қазақтың қазақ болып қалыптаса бастаған кезі, әрине, XV-XVI ғасырда Керей мен Жәнібек аталарымыз бастаған Қазақ хандығынан бастау алды. Менің ойымша,қазақ халқының сол уақытқа дейінгі қалыптасуын 3кезеңге бөлуге болады.Олар:
1кезең– ең алғашқы мемлекет құрылған сонау қола,темір дәуірлеріндегі арий,тур,сақ,тайпаларының қалыптасуы. Артынан ғұндардың қоныс аударуы. Осылай ұлы тайпалардың қоныстануы алғашқы мемлекеттік құрылымға алып келді.
2кезең–V-XII ғасырлардағы Түркі мемлекеттері. Түрік қағанаты,Батыс және Шығыс түрік қағанаты,Түргеш,Қарлұқ,Қимақ,Оғыз қағанаттары.
3кезең –XIII-XV ғасырлардағы Түркі және Моңғол мемлекеттері. Ортағасырлық мемлекеттер,яғни көбінесе моңғол империясы билеген кезең.Осы кезеңде «қазақ» сөзі жиі қолдана бастағанын байқасақ болады. XVғасырдың 2нші жартысында Өзбек ұлысының ханы Әбілқайырдың әділетсіздігі мен қыспағына наразылық білдірген –Керей мен Жәнібек сұлтандар Моғолстанның ханы Есенбұғамен келісіп, Шу маңындағы Қозыбас жеріне көшіп, шаңырақ көтереді.Ол биік шаңырақ–Қазақ хандығы.
Бұл 3 кезең Қазақ хандығына дейінгі кезеңдер.Қазақ хандығынан кейін ше? Әрине Қазақ хандығы құрылғанымен барлығы әлі бітпеді.Мен тағы да 3 кезеңге бөліп, қазақ эволюциясын толық ашқым келіп тұр.
...