Энеолит дәуірінің Қазақстан аумағындағы зерттелуі

Реферат.

Кіріспе

Энеолит, немесе мыс-тас дәуірі, адамзат тарихындағы ерекше кезең болып табылады. Ол тас дәуірі мен қола дәуірінің арасында орын алады. Қазақстан аумағында энеолит дәуірі шамамен б.з.б. IV–III мыңжылдықтарға тән. Бұл кезеңде адамзат қоғамында елеулі әлеуметтік, экономикалық және мәдени өзгерістер орын алды. Энеолит дәуірі адамзат тарихындағы металдың пайда болуы мен шаруашылықтың дамуына байланысты маңызды рөл атқарады.

Энеолит дәуірінің ерекшеліктері

Энеолит дәуірі мыстың алғашқы қолданысқа енуімен сипатталады. Бұл кезеңде адамдар әлі де тас құралдарды пайдаланғанымен, сонымен қатар, мыстан құралдар жасап, оларды күнделікті тұрмыста қолдануды үйренген. Энеолит дәуірінің негізгі ерекшеліктері:

1. Шаруашылық түрлері:
   

• Басты кәсіп – аңшылық, балық аулау және мал шаруашылығы.
  
• Ауыл шаруашылығы әлі толық дамымаған, бірақ кейбір жерде егіншіліктің алғашқы белгілері байқалады.
  

1. Құрал-саймандар:
   

• Тас құралдардың жетілдірілуі – кескіштер, балталар, ұсақ құралдар.
  
• Мыс құралдардың пайда болуы – сүйектен, тастан жасалған бұйымдарды алмастырады.
  

1. Қоныстар мен тұрақтар:
   

• Адамдар өздерін тұрақты немесе маусымдық қоныстарда орналастырған.
  
• Үйлер көбіне жартастар мен өзен бойына салынған.
  

1. Материалдық мәдениет:
   

• Керамика өнерінің дамуы – ыдыстар әр түрлі пішінде, безендірілген.
  
• Мүсін, зергерлік бұйымдар жасалған, бұл қоғамдағы эстетикалық талғамның дамуын көрсетеді.
  

1. Қоғамдық құрылым:
   

• Кішігірім топтарда өмір сүрген, туыстық байланыстар маңызды болған.
  
• Соғыстар мен кедергілер сирек, адамдар негізінен табиғатпен үйлесімде өмір сүрген.
  

Энеолит дәуірінің Қазақстан аумағындағы зерттелуі

Қазақстан аумағында энеолит дәуірінің мәдениеті көптеген археологиялық қазбалардан белгілі.

• Ботай мәдениеті – солтүстік Қазақстанда орналасқан, үй жануарларын қолға үйреткен алғашқы қауымдардың бірі.
  
• Шебірлік қоныстары – мыс құралдар, керамика ыдыстары мен мал сүйектері табылған.
  
• Бұл мәдениеттер адамдардың табиғатпен қарым-қатынасы мен шаруашылық әдістерін жақсы көрсетеді.
  

Қорытынды

Энеолит дәуірі – қазақ даласының ежелгі тарихында маңызды кезең. Бұл дәуірде адамзат металл өңдеуді үйреніп, шаруашылық пен материалдық мәдениетті дамыту жолында маңызды қадамдар жасаған. Қазақстан аумағында табылған қазбалар осы кезеңнің өмір саласы, өндірістік іс-әрекеті мен әлеуметтік құрылымын зерттеуге мүмкіндік береді. Энеолит дәуірі адамзат қоғамының дамуына ерекше үлес қосқан тарихи кезең болып саналады.