Оңтүстік Қазақстан өлкесінде ірі қара малдың бедеулігі мал шаруашылығындағы маңызды мәселе болып табылады

Кіріспе

Тақырыптың өзектілігі: Оңтүстік Қазақстан өлкесінде ірі қара малдың бедеулігі мал шаруашылығындағы маңызды мәселе болып табылады. Бұзаудың шығуы әр

 100 басқа жыл сайын 65-70% құрайды. Мұндай жағдай бірқатар факторлардан туындайды, бірақ зерттеушілердің көпшілігі малдың көбею ағзаларының патологиясына, соның ішінде ұрғашы және еркек малдарда жыныс мүшелерінің ауруларынан келетін зиянды және малды асыраудың және азықтандырудың технологиялық нормаларының бұзылуы келген зардаптардың алғашқы сатысы болып саналады.

Қазіргі уақытқа дейін ұрғашы және еркек малдарда жыныс мүшелерінің ауруларының этиологиясы мен патогенезі мәселесі бойынша өте аз хабарламалар бар, олардың ерекшеліктерін нақты ажырату жоқ, бедеулікке әкелетін нақты себептер анықталмаған.

Бұл патологияның себептері мен даму механизмін терең зерттемей, тиімді емдеу-алдын алу шараларын тағайындаумен байланысты мәселелерді шешу мүмкін емес. Осының бәрі қойылған мәселенің жоғары өзектілігіне себепші болады.

Ғылыми жаңалығы.

1. Алғаш рет жыныстық «Жыныстық күйтке гормональді терапия жасаумен жыныстық күйтті күшейту» және сиырлардағы  осы патологияның этиологиялық және патогенетикалық ерекшеліктерін зерттеу негізінде эстралды және постэстральды кезеңдерде ең тиімді емдеу-алдын алу іс-шараларын іздестіру пайда болуындағы рөлі талданды.

Зерттеудің мақсаты мен міндеттері. Біздің жұмысымыздың мақсаты «Жыныстық күйтке гормональді терапия жасаумен жыныстық күйтті күшейту» және сиырлардағы  осы патологияның этиологиялық және патогенетикалық

ерекшеліктерін зерттеу негізінде эстралды және постэстральды кезеңдерде ең тиімді емдеу-алдын алу іс-шараларын іздестіру болып табылады.

Белгіленген мақсатқа жету үшін шешуге келесі міндеттер қойылды:

1. Оңтүстік  өлкесінің бірқатар шаруашылықтарында сиырлардағы бедеуліктің деңгейімен өзара байланыстағы малдың көбею мүшелерініңмаурулары мен патологияларының  таралу дәрежесін белгілеу.

2. Аналық және аталық жыныс мүшелерінің көрсеткіштерінің динамикасына және сиыр организміндегі микроэлементтердің деңгейіне байланысты гормондық терапияны қолдануға шешімдер қабылдау.

3. Жыныс мүшелерінің ауруларын  этиологиялық факторы бойынша жіктелуін әзірлеу.

4. Метроррагиялар кезінде жануарлардың жыныстық аппаратына патоморфологиялық зерттеулер жүргізу.

5. Сиырлардағы бедеулік және жыныс мүшелеріні аурулары кезінде емдеу-алдын алу шараларының кешенін ұсыну.

2.  Көп таралған патологиялық жағдайларда сиырлардың жыныстық аппаратында морфофункционалды өзгерістер талдауға алынды.

3. Жануарларды емдеу, сондай-ақ олардың алдын алу әдістері әзірленді.

Жұмыстың практикалық маңыздылығы. Меторрагиялар кезінде сиырлар мен қашарларды емдеу гормондық терапия  кестесі ұсынылды, эстрофаннан тұратын витаминдер кешенін (тетравит) қолдану арқылы көріністері жыныстық циклдің 11-ші күніне прозеринмен біріктіріп фолликулин қолданылды.

Аналық қан кетудің алдын алу үшін әр тоқсан сайын акушерлік-гинекологиялық диспансерлеуді жүргізу ұсынылды, жем мен қанды гормондардың, микроэлементтердің және витаминдердің бар-жоғына міндетті түрде зерттей отырып, кейіннен рационға жетіспейтін компоненттерді қосу ұсынылады.

Зерттеу материалдары Ветеринарлық медицина факультетінде, ОҚМУ-нің ветеринариялық клиникасында ветеринария мамандары мен студенттердің біліктілігін арттыру курстарында оқу процесінде қолданылады.

Жұмыстың көлемі мен құрылымы. басылған мәтіннің 154 бетінде жазылған, 21 кесте мен 11 фотосурет бар. Кіріспеден, әдебиеттерді шолудан, жеке зерттеулерден, нәтижелерді талқылаудан, қорытындылардан, практикалық ұсыныстардан, 432 дереккөзден тұратын Пайдаланылған әдебиеттер тізімінен, оның ішінде 113 шет тілінде.