Рим құқығы, ұғымы және негізгі белгілері

Орындаған: А.А. Базарбай

                Тексерген: Фариза Махамбетовна

Рим құқығы, ұғымы және негізгі белгілері

         Рим құқығы ұғымы жалпы құл иеленушілік қауымда құрылған. Рим құқығы шамамен б.з.б екінші ғасырдың басында зертеліп тәжірибе жүргізіле бастаған. Рим құқығы бүгінгі күнге дейн өзінің маңыздылығын жоғалтпай, құқықтық білімнің негізі ретінде және заң тілі мен құқықтық ойдың негізі ретінде дәріптеледі. Рим құқығының негізгі субъектілеріне, бөтеннің мүлкіне қол сұғушылық, қоғамда қалыптасқан ережеге бағыну және тағы басқа қағидаларды ұстанады. Жалпы Рим құқығының ережелері діни жоралғылар халықтық басқару органдары, сот арқылы қорғану нысандары, Рим азаматтығын беру және тағы басқа нормалары құрылып, сол гормалардың арасында Рим  құқығы қоғамдық қатынастарды реттейтін жүйеге айналып жерорта елдерінің негізгі бір заңына айналды деуге болады.

          Рим құқығы тек мемлекет әсері ғана емес, мәдениетке де өзінің әсерін тигізіп дамуына себебін тигізді. Мәдениет саласының қалыптасуының арқасында сауда саттықта қарқынды дамыды, құқықтық міндеттемелер сияқты құқықтық әрекеттер пайда бола бастады. Рим құқығы мәнін маңызын барлығын оқып түсіну заңгерлер үшін тәжірибелері үшін маңызға ие. Рим құқығы тұлғалар арасындағы қоғамдық қатынастарды зертеугеде, реттеугеде көмектеседі. Рим құқығы тек бүгінгі құқықтық жүйелердің негізі ғана емес, сонымен қатар құқықтық дамудың құнды тәжірибесі болып табылады. Рим құқығының пәні ретінде ежелгі құлиеленушілік Рим мемлекетінде қалыптасқан құқықтық жүйе, оның қайнар көздері, салалары иниституттары сияқты элементтері қарстырылады. Рим құқығын терең зерттеп, терең айналысқан ғалымдар оның сан ғасырлық тәжірибесін өте жоғары бағалады. Рим құқығында қайнар көздің мынадай түрлері бар: әдептік құқық, заңдар, магистраттық құқық, заңгерлердің іс-әрекет, мемлекет басшысының қаулылары. Рим құқығының мәдениетінде негізгі құқық ретінде заң қарастырылады.