Гидраның курылысы мен фмзмологиясы
Автор: asemgul.bilal • Декабрь 23, 2018 • Реферат • 488 Слов (2 Страниц) • 910 Просмотры
10. Гидраның курылысы мен фмзмологиясы
Гидпа денесі эктодерма жане эндодерма кабатынан куралган. Олардын арасындагы мезоглея кабаты оте жука курылымсыз коймалжын заттан куралгын турады. Денесинин бос жагында (алдынгы) 6-12 кармалауышпен коршалган ауыз тесиги орналаскан. Ол, эктодермалык клеткалармен астарланган гастралдык куысына ашылады.
Гидранын эктодерма кабаты алты турли кльеткалардан куралган. Олар:жабынды эпителиалды клеткалары,эпителиалды-булшыкет кл/лары, интерстициальды немесе аралык ,аткыш,жыныс жане нерв клеткалары.
Эпителиальды булшыкет (мускул) клеткалары цилиндр немесе призма таризди ,озинин тубимен мезоглея кабатына багытталып,мол жерде осуиншелер туринде созылады. Оскиншенин цитоплазмасы жинишке жиырылгыш талшыгын курайды. Осындай эпителиальды клеткаларынын оскиншелери биригип бойлай созылып орналасады,олар жиырылганда гидранын денеси тартылып кыскарады. Ал клеткалардын негтзги цилиндрлик болиги бир кабатты жабынды эпителиди курайды. Сонымен эпителиальды-булшыкет клеткалары жабынды эпителидин жане жиырылу кызметин аткарады.
Эпителиалбды -булшыкет клеткаларынын арасында усак аралык немесе интерстициалды клеткалар орналаскан,олардан жыныс жане аткыш клеткалар пайды болады.
Аткыш немесе калакай клеткалар алмурт таризди,ишинде катты кабыкты сопакша атпа капсуласы орналаскан . Капсула улы затка толы жане оын ишинде кабыкшасынын озгеруинен пацда болган,иши куыс спираль таризди оралган жипше жатады. Аткыш клетканын сыртында кылтанак таризди -книдоциль деп аталатын сезгиш талшыгы болады, оны усак туктер айнала коршаган. Егер сезгищ талшыкка бир организм тиип кетсе ,онда ол ауыткып,клетканы коздырады да ,капсула ишиндеги спираль таризди жипше атылып денеге шаншылады. Жипшемен бирге капсуласынын ишиндеги куйдиргиш немесе улы суйык затта коса буркиледи.
Курылысы мен аткаратын кызметине байланысты капсуланын бирнеше тури кездесеседи . Пенетранттар-капсуласы ири ,аткыш жипшесин жауынын немесе коргинин денесине сугып жберип ,улы заттарымен оны жансыздандырады. Вольвенттер-капсуласы усак ,аткыш жипшеси кыскалау,корегин жипшемен шымырап алады. Глютинанттар-капсуласф созылынкы,аткыш жипшеси узын,жабыскак,оз корегине килегейленип калады. Осындпй курылысты аткыш клеткалар корганыс жане коргин аулау кызметин аткарады. Аткыш клеткалар кобинесе кармалауыштарда жане ауыз тесиги айналасында шогырланып орналасады.
...