Стратегиялық менеджмент

«Болашаќтыњ негізін ќалаудыњ маќсаты ертењгі к‰ні не тындыру туралы емес, б‰гінгі к‰ні не тындыру керек туралы шешім болмаќ, себебі б±л «ертењ» б‰гін орындалады»

       Питер ДРУКЕР

Кіріспе

Стратегиялыќ менеджмент – бєсекелестіктегі жењістіњ ±заќ мерзімді стратегияны єзірлеуге баѓытталѓан, кєсіпорынды басќарудыњ заманауи модификациясы, осы стратегияны аѓымдаѓы µндірістік-шаруашылыќ жоспарѓа айналдыру ‰шін  басќару ќ±ралын жасау.

Стратегиялыќ менеджменттіњ єдіснамасы мен наќты нысандарын єзірлеу мен ќолдану, ќызметтіњ барлыќ т‰рлері ортасыныњ µзгеру ќарќындылыѓын жылдамдатумен байланысты, терењ объективті себептерден туындаѓан. Б±л басќарудыњ ілімі мен єдіснамасы дамуыныњ нєтижесі.

¤ткен замандарда кµптеген фирмалар, негізінен, аѓымдаѓы ќызметте ресурстарды пайдаланудыњ тиімділігін арттырумен байланысты, ішкі мєселелерге, к‰нделікті ж±мысќа назар аудара отырып, табысты ќызмет ете алатын. Ќазір аѓымдаѓы ќызметте ішкі жєне сыртќы м‰мкіндіктерді, ±йымдаѓы барлыќ єлеуетті орынымен пайдалану міндеті ќалса да, фирманыњ нарыќтаѓы жиі µзгеріп т±ратын ауыспалы ортаѓа бейімделуін ќамтамасыз ететін басќаруды ж‰зеге асыру аса мањызды болып отыр. Ќоршаѓан ортадаѓы µзгерістердіњ жеделдігі, жања с±ранымдардыњ туындауы мен т±тынушы ±станымыныњ µзгеруі, ресурстар ‰шін бєсекелестіктіњ µсуі, бизнесті интернационализациялау, ѓылым мен техника жетістіктерімен айќындалатын бизнес ‰шін жања к‰тілмеген м‰мкіндіктердіњ пайда болуы, аќпаратты жай оѓындай жедел алу мен таратуды м‰мкін ететін аќпараттыќ желілерді дамыту, заманауи технологиялардыњ кењінен ќолжетімділігі, адами ресурстар рµлініњ µзгеруі, сондай-аќ бірќатар себептер, стратегиялыќ менеджмент мєнініњ к‰рт µсуіне єкелді.

Фирманы басќару т±жырымдамасы ретіндегі стратегиялыќ менеджмент ±йымды бірт±тас д‰ние ретінде ќабылдауѓа, ќоѓамдыќ ±станымдармен, неге кейбір фирмалар дамып µркендеп, ал кейбіреулері басынан тоќырау кешіреді немесе банкротќа ±шырау ќаупі т±рады, яѓни неге рыноктыњ негізгі ќатысушылары арасында рµлдердіњ ќайта ‰лестірілуі ‰немі болып т±рады, сынды сауалдар т±рѓысынан т‰сінікті етуге м‰мкіндік береді.

Стратегиялыќ менеджмент фирма ілімініњ єрт‰рлі бµлімдері мен салаларын (менеджмент, маркетинг, фирма экономикасы, ќаржы менеджменті, аќпараттыќ технологиялар) біріктіретін ыќпалдасушы баѓыт болып табылады. Стратегиялыќ мененджмент ѓылыми пєн ретінде ‰немі даму ‰стінде, б‰гінгі к‰нге дейін оныњ ќ±рамдас бµліктеріне деген бір маѓыналы кµзќарас жоќ. Сонымен ќатар, стратегиялыќ менеджмент тєжірибесі айтарлыќтай дербес, сондыќтан  оны  зерттеу мен  оќыту ќиын.

Авторлар µз міндеті ретінде, фирма дењгейіндегі стратегиялыќ менеджменттіњ мєні туралы айќын т‰сінік береді  жєне  стратегия ±заќ мерзімді болашаќтаѓы кєсіпорынныњ бєсекеге ќабілеттілігін т±раќты дамыту мен саќтап ќалудыњ  негізгі шарты болап табылатындыѓын кµрсетеді.

Бµлім 2. СТРАТЕГИЯЛЫЌ МЕНЕДЖМЕНТТІЊ МЄНІ, ПРИНЦИПТЕРІ ЖЄНЕ ФУНКЦИЯЛАРЫ

2.1 Стратегиялыќ менеджменттіњ т±жырымдамасы

Нарыќ жаѓдайындаѓы кез келген ±йымныњ ењ бірінші мєселесі – ќызмет ету жєне дамудыњ ‰здіксіздігін ќамтамасыз ету. Ќалыптасатын жаѓдайларѓа байланысты, б±л мєселені єрт‰рлі ±йымдар µзінше шешеді, алайда оныњ негізінде бєсекелестіктіњ артыќшылыќтарын ќ±ру мен ж‰зеге асыру бойынша ењбекті кµп ќажет ететін ж±мыс жатыр.

Осы ж±мыстыњ мазм±ны мен оны ±йымдастыруды стратегиялыќ менеджменттіњ т±жырымдамасы ашып кµрсете алады.

Б±л т±жырымдаманыњ мєні «ќарќынды, ќ±былмалы жєне белгісіз орта жаѓдайында ±йымды басќаруды ќалай ж‰зеге асыру керек?» деген сауалдыњ жауабында жатыр. Т±тынушылыќ с±раныстыњ µзгеруі, бизнестіњ жаћандануы, бєсекелестік к‰рестіњ ќиындай т‰суі, тауардыњ µмірлік циклдарыныњ ќысќаруы, µмір сапасына деген ±йым ќызметкерлері талаптарыныњ µсуі жєне т.б. кµрінісі болып табылатын «Индустриаландырудан кейінгі кезењніњ» т±раќсыздыѓыныњ ‰дей т‰суі шынайы єрі жалпы сипатќа ие.