Лекции по "Менеджменту"

1 Басқарудың жалпы түсінігі , принципі және қызметі ірі масштабта жүргізілген жағдайда басқаруды қажет етеді . Сонда жеке орындалатын жұмыстар бір - бірімен үйлесіледі де жалпы жұмыс өндіріс қажетіне сай орындалады . Осыған орай біріккен еңбек қызметін атқаратын адамдар коллективін барлық өндірісті басқару қажеттігі туады .

Басқару әдістері - бұл басқару жүйесі алдындағы тапсырманың орындалалуына әсер ету әдістері ,

Басқару әдістері келесі әдістерге бөлінеді :

1 . Экономикалық ;

2 . Әкімшіліктік ;

3 . Әлеуметтік - психологиялық .

Экономикалық әдістердің екі түрі бар :

а ) Директивті – жоспарлы тапсырма - бұл жеке меншік жоспар ;

б ) Экономикалық рычагтар - баға , несие , табыс , Хозрасчет ;

Әкімшіліктік әдістер нормативтік және жеке басқару актілеріне бөлінеді . Нормативтік басқару актілері - анықталған шарттардың , жалпы ережелердің тәртібін сақтайды . Олар ұзартылған уақытқа есептелген және нақты пайдалану нысаны көрсетілмейді . Бұл жұмыс күннің тәртібі .

Жеке басқару актілерінде бұйрықтармен анықталған субъектілердің мекен - жайы көрсетіледі . Мысалы , Университетке буйрық .

Әкімшіліктік әдістер ұйымдастырылған және бөлшектенген әсер етушілерге бөлінеді . Ұйымдасып әсер ету – ішкі және өндірістік реттелудің ұйымдасқан құрылымы . Бөлшектенген әсер ету - жұмыста ауызша немесе жазбаша бұйрықтардың тұрақты оперативті басшылықтарын қамтамасыз ету .

Қоғамдық - психологиялық әдістер - әрбір жұмысшының жеке ерекшелігі және ұжымның психологиялық климатын есептеу негізінде жұмысшыларға әсер ету жайлы .

Басқару құрылымы звенолардың жиынтығын және бөлекше тәртібін басқарылатын жұмысшылардының бірлесуі мен қарым қатынасын ұсынады . Басқару құрылымының классификациясы 3 белгі бойынша анықталады :

 1 . сандық саты бойынша ;

2 . байланыс мінездемесі бойынша ;

3 . Жұмыс көлемінің орындалуы туралы талдау жүргізу . Жоба институтының талдауын жүргізу , жұмысты жаксарту жолдарын қарастыру .

Жерге орналастыру жұмыстарын жасауға әсер ететін табиғат және экономикалық жағдайлар : ауа - райы , жер бедері , жобалау кәсіпорындарының геодезиялық аспаптармен жабдықталғандығы , орындаушылардың мамандығы ;

Жерге орналастыру жұмыстарын басқару негіздері :

 I . Басқарудың принциптері , мәліметтері ;

П . Басқару әдістері ;

III . Басқару құрылымының түрлері және олардың мағлұматтары ;

IV . бағалау институттарының басқару құрылымдары ;

 V . өндірістік бөлімшелерді қалыптастыру ;

 Әрбір өндіріс орныдары 2 жүйеде жүргізіледі . Олар басқарушы және басқарылушы ( басқару объектісі мен субъектісі ) ;

Басқарушы жүйе - бұл бастықтың басқаруымен орындалады ,

Басқарылушы жүйе - бұл бөлімшелерге , бригадаларға , зертханаларға және

т . б . катысты болады .

Басқару принциптері :

1 . Мемлекеттік біріңғай және шаруашылық басшылығындағы негіз :

2 . Ғылыми ;

3 . Жуйелілік орындау ( шаруашылық ішінде ) ;

4 . Моральды және материалды қызығушылық туғызу .

Құрылымдық жағынан өндіріс әртүрлі өндірістік ұялардан ( жұмыс орны , бригада , цехтар , кәсіпорындар , ұйымдар , өндірістік бірлестіктер ) жеке шаруашылық ( республикалық бірлестіктер , салалык ) тұрады . Өндірістің негізгі кәсіпорындар , ұйымдар және өндірістік бірлестіктер болады . Әрбір өндірістік ұя екі жүйешенің бірлігі болады : басқарылатын және басқаратын ( нысан және басқару нысаны ) . Жерге орналастыру жөніндегі мемлекеттік жлбалау институттарына және оған бағынатын филиалдарына байланысты басқарушы жүйешеге басында директор бар басқару аппаратын жатқызуға болады , ал басқарылатынға – бөлімдер , партиялар , отрядтар , секторлар , лабораториялар , шеберханалар және т . с . с . жатады . Олар баскару аппараты сияқты адамдардың қызметі нәтежиесінде жұмыс жасайды , сондықтан басқаратын және басқарылатын жүйешелер арасындағы қатынастар - бұл адамдар арасындағы қатынастар .