Техносфераның заманауи жағдайы
Автор: Rauuuuu01 • Декабрь 7, 2020 • Практическая работа • 897 Слов (4 Страниц) • 4,133 Просмотры
№ 5 тәжірибелік сабақ
Техносфераның заманауи жағдайы
1. «Биосфера» және «техносфера» түсініктері
Биосфера деген түсінік грекше” bios”- тіршілік, ” sfaira”-шар деген мағына береді,яғни Жер шарындағы тіршілік аймағы ретінде ғылымға енгізген австриялық геолог Зюсс болды. Ол 1875 жылы “географиялық қабық “ деген терминді ғылымға енгізгенімен биосфера туралыкөп дерек бермеген,тек қана бұл қабықты “тіршілік қабығы ” деп. атаған.Ал биосфераны ғылымға толық енгізген орыс академигі В.И.Вернадский болды.Ол өзінің “Биосфера” деген еңбегінде биосфераны планетаның ең маңызды қабықтарының бірі деп қарастырып, биосфераның сандық көрсеткіштері аз болса да ,Жер бетіндегі барлық процес тер тіршілікке байланысты деп атап көрсетті.
Техносфера ( гр.techne — өнер, шеберлік, sphaira — шар ) —адамзаттың әлеуметтік-экономикалық қажетсінулеріне жақсы сәйкестендіру мақсатымен адамдардың техникалық құралдардың тікелей және жанама әсері арқылы өзгертілген биосфера бөлігі. Кейде бұл терминнің мынадай анықтамасы кездеседі: шаруашылық-өндірістік айналымдарды энергия ағыны мен заттектердің табиғи алмасуынан оқшаулау тұрғысында шаруашылық айналымына тартылатын табиғи ресурстарды пайдаланудың және қайта пайдаланудың іс жүзінде тұйык аймақтық ғаламдық келешек технологиялық жуйесі (Дедю,1989)
2. Техносфера жүйесінің даму кезеңдері
Кезеңің басталуы | Өтпелі сәт | Кезеңнің мазмұны |
60 жыл бұрын | Ғылыми-техникалық революция | Атом энергиясын және басқа да ашылулар мен өнертабыстарды пайдалануға көшу. Жаңа өндірістік күштің пайда болуы-ғылыми-техникалық білім. |
160 жыл бұрын | Өнеркәсіптік революция | Тұтыну заттарын жаппай өнеркәсіптік өндіруге көшу. Әлемдік индустрияның пайда болуы. |
7 мың жыл бұрын | Қалалық революция | Қалалар құрылысына көшу. Мемлекеттердің пайда болуы және дамуы. |
10 мың жыл бұрын | Биотехникалық революция | Ауыл шаруашылығына көшу. Техносфераның пайда болуы. |
3. Индустриалды қоғамдағы адамның биосфера, техносфера және әлеуметтік ортамен өзара әрекеттесуінің сұлбасы.
[pic 1][pic 2][pic 3][pic 4]
[pic 5]
4. Жағымсыз факторлардың жоғары жиынтығы бар техносфера аймақтары.
Техносфера элементтері қоршаған ортаны әртүрлі қалдықтармен және энергия ағындарымен ластау кезінде пайда болатын техногендік қауіптерді тудырады. Техногендік қауіптердің әсер ету аймақтары Техносфера өңірлеріне және оларға жанасатын табиғи аймақтарға, Экономика объектілерінің аумақтары мен үй-жайларына, көліктік, қалалық және қоныстану аймақтарына қолданылады. Кейбір жағдайларда техногендік қауіптер аймақаралық және жаһандық деңгейде көрінеді.
Теріс әсерлердің түрлері мен деңгейлері көптеген ғасырлар бойы адамның тіршілік ету ортасы баяу өзгерді, нәтижесінде теріс әсерлердің түрлері мен деңгейлері аздап өзгерді. Бұл XIX ғасырдың ортасына дейін жалғасты. — адамның тіршілік ету ортасына әсерінің белсенді өсуі басталды. ХХ ғасырда. жер бетінде биосфераның жоғары ластану аймақтары пайда болды, бұл ішінара, ал кейбір жағдайларда толық аймақтық деградацияға әкелді. Бұл өзгерістерге көп жағынан ықпал етті: - жер бетіндегі халық санының өсуінің жоғары қарқыны (демографиялық жарылыс) және оның урбанизациясы; - энергетикалық ресурстарды тұтыну мен шоғырландырудың өсуі; — өнеркәсіптік және ауыл шаруашылығы өндірісінің қарқынды дамуы; — көлік құралдарын жаппай пайдалану; - әскери мақсаттарға және басқа да бірқатар процестерге шығындардың өсуі. Демографиялық жарылыс. Медицинадағы жетістіктер, қызмет пен тұрмыс жайлылығының артуы, ауыл шаруашылығының интенсивтілігі мен өнімділігінің артуы көбінесе адамның өмір сүру ұзақтығының артуына және нәтижесінде Жер тұрғындарының өсуіне ықпал етті.
...