Көмірсу алмасуының бұзылысы: гипогликемия, гипергликемия түрлері, себептері және даму механизмдері

Көмірсу алмасуының бұзылысы: гипогликемия, гипергликемия түрлері, себептері және даму механизмдері

• Бақылау:

Сұрақтар:

1. Көмірсу алмасуына анықтама.

Жауабы: Көмірсу –энергия көзі ,денеге диполисахаридтер түрінде түседі ,қанға моносахаридтер глюкоза түрінде сіңеді . Қанға сіңген глюкоза қақпа венасы арқылы бауырға жетеді , онда гликогенге айналып қор ретінде сақталады. Қандағы қант деңгейі төмендей бастаса , гликоген арқылы глюкоза бауырдан босап шығады да, қанға өтеді.

2. Қандай патологиялық үрдістер кезінде гипогликемия байқалады.

Жауабы: Гипогликемияға бейімділік парасимпатикалық жүйке жүйесінің жоғары тонусы бар адамдарда болады. Кезбе нерв инсулин секрециясын ынталандырады. Глюконеогенездің терең тежелуі кезінде қандағы глюкозаның концентрациясы, ол гипофиздің алдыңғы бөлігінің гормондарының және бүйрек үсті бездерінің қабығының секрециясының күшті төмендеуі кезінде пайда болады. Қандағы қанттың төмендеуі бауырдың ауыр зақымдануы кезінде байқалады. Гипогликемия гликогеноздар мен аштық жүреді. Қандағы қанттың уақытша төмендеуі өте күшті бұлшық ет кернеуінде болады.

3. Қандай патологиялық үрдістер кезінде гипергликемия байқалады

Жауабы: Гипергликемия бас миында қоздырғыш үрдістің күрт күшеюі кезінде дамиды, бүйрек функциясының ми қабатының ісігі кезінде адреналин секрециясының күшеюі, тороксин гиперсекциясында, өсу гормонында, глюкокортикоидтарда, В1 және С гиповитаминдерінде болады. Және инсулиннің жетіспегендіктен болады.

4. Гипогликемия кезіндегі организмдегі басты бұзылыстарды сипаттаңыз.

Жауабы: Қандағы қант концентрациясының төмендеуі бейімделгіш компенсаторлық үдерістерді іске қосады-адреналин, кортикотропин, глюкокортикойд және самотропты гормонның рефлекторлық секрециясы өндіріледі. Сондықтан гипогликемия кезінде қарашықтың кеңеюі, Пульс пен тыныс алудың үдеуі, кейде қан қысымының көтерілуі байқалады. Қандағы қант концентрациясының төмендеуі ең алдымен ОЖЖ функцияларына әсер етеді, ОЖЖ ауыр бұзылуы қандағы концентрацияның 1,4-1,1 ммоль/л төмен төмендеуінде байқалады. Гипогликемиялық команың алдын алу үшін глюкоза немесе адреналин енгізеді.

5. Гипергликемия кезіндегі организмдегі басты

Жауабы: Қандағы глюкозаның мөлшері 8,8 ммоль/л - ден асқан кезде ол канальцалармен толық қайта орала алмайды және несеппен(глюкозурия) бөлінеді. Мұның себебі-глюкозаны канальцалармен реабсорбциялау үшін келмейтін үрдістер-фосфорлану және дефосфорлау ферменттерінің белсенділігі артпайтын шекке жету болып табылады.

6. Диабеттік команың себебін және даму механизмін көрінісін сипаттаңыз.

Жауабы: Гипогликемияның кенеттен дамуы глюкозаның ішектегі адсорбция жылдамдығынан немесе бауырдағы шығару жылдамдығынан асатын ыдырауы мен шығарылуына байланысты болуы мүмкін. Бұл патологиялық жағдай инсулин тәуелді қант диабетінің декомпенсирленген ағымы кезінде жиі анықталады, мұндай жағдайларда команың себебін анықтау мүмкін емес. 1)Инсулин дұрыс емес дозасы. Кома енгізілетін инсулин санының ас қорыту жолынан түсетін қант көлеміне сәйкес келмеуінен туындауы мүмкін. Мұндай жағдай, мысалы, шприц көлемін дұрыс таңдау кезінде пайда болуы мүмкін.

2)Инсулинді қате енгізу. Команың триггері инъекцияны орындау техникасының бұзылуы болуы мүмкін. Инсулин әсерінің күшеюі инсулинді кездейсоқ немесе қасақана бұлшықет ішіне енгізу кезінде, сондай-ақ инъекция орнын сүрту кезінде пайда болуы мүмкін.

3)Тамақтану ережелерін сақтамау. Глюкозаның жеткіліксіз мөлшері тамақ ішуді өткізу кезінде, әсіресе науқас қысқа әсер ететін инсулин қолданған жағдайда пайда болуы мүмкін. Мұндай жағдай жоғары физикалық жүктемелерде және жоғары энергия шығындарында пайда болуы мүмкін.