Этика дегеніміз

                    Ғылыми зерттеулердегі этика мәселелері 

                                    Суйесінова Ж. С

                         І. Жансүгіров  атындағы Жетісу мемлекеттік Университеті

      Этика дегеніміз – бұл философиялық ғылым, қоғамдық сананың формасы, қоғамдық қатынастардың түрі. Этика адамның әлеуметтік тәрбиесін көрсетеді. Ғылыми этикалық мәселе болып мыналар табылады:.ғылыммен айналысушы ортаның бір біріме дұрыс қарым қатынас орната білуі; Екіншісі әлеуметтік институттардың бірі ретінде қоғамның тұтастай «қоғам арасындағы қарым-қатынастарын күшейту»

Ғалымның шынайы әлемнен бөлініп, роботқа айналған кезде, ғалыммен ойлау проблемасы ерекше маңызды.
Көптеген ғалымдар өз әріптестерінің қызметімен салыстырғанда өздерінің жеке үлестерін асыра пайдаланып келеді Бұл ғылыми келіспеушіліктерді тудыратын көптеген мәселелерді тудырады және ғылыми дұрыстығын және ғылыми этикасын бұзуға әкеп соғады. Демек, этикалық негіздемесі тәжірибе мен ғылыми зерттеулердің алдында тұруы керек

Ғылыми шығармашылықты моральдық реттеуге байланысты проблемалардың екінші шеңбері  ХХ ғасырда пайда болды. Ғылымды тікелей өндіруші күшке айналдыруға және планеталық масштабтағы оның әсерін қол жеткізуге байланысты
Бұл жағдайда ғылымды реттеудің моральдық өлшемі осы саладағы қызмет әрқашан оң нәтижеде емес, қоғамның (адамзаттың) мүдделеріне әсер етуі мүмкін.
сол себепті мынадай ережелер бар:

қазіргі заманғы эксперименттік базаны құру және ақпараттық қамсыздандыруды қажет ететін материалдық және халықтық ресурстарды пайдалану;

зерттелетін обьект адам немесе тірі жан иесіне аса қауіпті зиян келтірмеуі тиіс , мысалы мына сала қызметкерлерінің жұмысы: биологиялық, биотехнологиялық, нейро-информациондық және басқа да жүйелермен қатар эксперимент жүргізу және өзара іс-қимыл объектілеріне ықтимал түрде  адамға аса қауіпті болып табылмауы, ішкі құндылықтар үшін де жалпыға ортақ, жалпыға ортақ құндылықтарға бейімделуге тиіс;