Пациентті оқытудың психологиялық аспектілері

«Астана Медициналық Университеті» АҚ

Пациентке бағдарлып оқыту кафедрасы

БӨЖ

Тақырыбы: Пациентті оқытудың психологиялық аспектілері

Орындаған: Қанатбаева Г. Т

Мейіргер ісі 101

Тексерген: Мусина Г. Б

Жоспар

1. Пациентті оқыту процесіндегі психологиялық факторлар
2. Пациенттің мінез-құлқысының өзгеруіне байланысты факторлары
3. Үйрету барысында пациенттің сыртқы факторлары

Пациентті оқыту процесіндегі психологиялық факторлар

Пациентті оқыту процесінде оқыту нәтижелеріне елеулі әсер ететін бірқатар психологиялық факторларды ескеру қажет. Осы факторлардың әрқайсысы пациентке біздің "жолдауларымызды" дұрыс жеткізуде тежейтін немесе мүлдем көрінбейтін кедергі  туғызады.

 Психологиялық факторларды білу,  мейірбикелердің пациенттерді жақсы оқытуға алып келетін және оларға мейірбикелік және дәрігерлік жоспарларды жүзеге асыруға көмектесетін белгілі бір жолдарды қолдануға алып келеді.

Аурудың қабылдау дәрежесі.

Кез келген ауыр ауру адамның қабылдау түйсігінің қатты өзгеруіне алып келеді, өзін-өзі бағалауды төмендетеді, жиі қорғаныс позициясын алуға және өмірдің нашарлау сезіміне байланысты Дабылдарды азайту үшін қорғаныс механизмдерінің сериясын пайдалануға мәжбүрлейді. Бұл процесс динамикалық және, әдетте, аурудың немесе "денсаулық бойынша қайғы-қасірет"қабылдаудың бірқатар дәйекті сатысы болып табылады. Аурудың қабылдау дәрежесі пациенттің ақпаратты қабылдау және медицина қызметкерлерінің ұсыныстарын орындау қабілетіне әсер етеді.

Ауруды қабылдаудың бес дәйекті кезеңдері:

1. Терістеу. Осы кезеңде шок нәтижесінде науқас өзінің ауру мүмкіндігін жоққа шығарады. ("Менімен мұндай жағдай бола алмады, менде бұл ауру жоқ..."). Медбике пациент аурудың маңыздылығын түсінгісі келмейді деп есептей отырып, пациенттің жағдайын осы сатыда дұрыс бағаламауы мүмкін. Осы кезеңде оқыту тиімсіз.
2. Бунт. Пациенттің ұстанымы: "бұл маған не үшін? Біреу бұл үшін жауап беруі керек!". Бұл кезеңде оқыту да нәтиже бермейді. Ал пациенттің "мінез-құлқының қиындығы" және осы пациенттің агрессивтілігінің нәтижесінде медике пациенттің мінез – құлқы жайлы қате пайымдауы мүмкін. Мұндай пайымдаулар келесі қарым-қатынас үшін кедергі болуы мүмкін.
3. Сауда. Жаңа жағдайды - ауруды алғашқы сезіну пайда болады. Пациент емдеуге келіседі, бірақ емдеу барысында тек дәрігердің ғана емес сонымен өзінің де шарттарын қосып айтады: "жақсы, мен инсулин енгізуге келісемін, бірақ ... .күніне бір рет ғана". Аурудың толық қабылданбауы еммен, режиммен, диетамен толық келісілмейді. Медбикелер мен дәрігерлерді бұл тітіркендіреді және жиі ультриматумға әкеледі: "немесе сіз тағайындалған нәрсенің барлығын орындайсыз, немесе өзіңіз емделіңіз!". Бұл кезеңде оқыту қиын, себебі пациент медициналық ақпаратты дұрыс қабылдамауы, бұрмалауы мүмкін.
4. Өзін-өзі талдау. Осы кезеңде науқас өзінің ауруын сезінеді және " мен онымен күресуге аламын ба?". Пациенттің жаны қорқыныш пен үмітпен күреседі. Пациент тыныш және ынтымақтастыққа қабілетті болу, ол оқуға үлкен қызығушылық тудырады. Медициналық қызметкер пациенттің жаңа мүмкіндіктерін жете бағаламайды және соның себебінен оған оқыту мүмкіндіктерін бермейді.
5. Қабылдау. Күрделі және ауыр психологиялық процестің соңғы сатысы. Науқас бұл аурумен қалыпты өмір сүре алатынын түсінеді. Ол медициналық ақпаратты қабылдап, алған білімдерін белсенді пайдаланады. Бұл науқасты оқыту үшін ең жақсы кезең.

Мейірбикелердің ауруды қабылдау сатысын тануы көптеген қателіктерді болдырмауға, процесс сатысына сәйкес дұрыс ұстанымды таңдауға, пациентке ең ауыр кезеңдерді барынша тез және ауыртпалықсыз еңсеруге, пациенттерді тиімді оқытуға мүмкіндік береді. Науқастың ұсынымдарды қабылдауы оның денсаулығы туралы, өзінің ауруы және оған әсер ету мүмкіндіктері туралы түсінігіне байланысты. Науқастың түсінігін қалыптастыруда оның алдыңғы тәжірибесі үлкен маңызға ие. Көптеген созылмалы ауруларды бақылауға барлық медициналық тағайындауларды нақты орындау арқылы ғана емес, пациенттің өмір салтындағы елеулі өзгерістер арқылы да қол жеткізіледі. Ол үшін өз денсаулығының жай-күйі үшін негізгі жауапкершілікті өзіне, ең алдымен адамның өзі алуы тиіс екенін ұғыну қажет. Адамның өзі күн сайын өз өмірінің барлық аспектілеріне өзгерістер енгізеді, пайда болған жағдайларды талдайды және алған білім негізінде дербес, барабар шешімдер қабылдайды.