Гибридтік оқыту жағдайында ботаникалық экскурсияларды ұйымдастыру және өткізу

Гибридтік оқыту жағдайында ботаникалық экскурсияларды ұйымдастыру және өткізу

Бүгінгі білім берудің басты мақсаты – жеке тұлғаны жан-жақты үйлесімді дамыту. Осы мақсатқа жетуге ықпал ететін формалардың бірі ретінде құқық экскурсиясын атауға болады. Экскурсиялар оқу процесінде теория мен практиканың байланысын орнатуға мүмкіндік береді. Оқушылар жылдың белгілі бір уақытында табиғаттың тұтастығы туралы түсінікке ие бола отырып, табиғи ортадағы тірі заттарды көреді. Экскурсияларда жеке организмдер мен құбылыстар туралы бұрын алынған түсініктер табиғаттың кеңірек түсінігіне біріктіріледі.

Жаратылыстану ғылымдары бойынша экскурсиялардың ішінде ботаникалық экскурсиялар жиі кездеседі. Экскурсиялар практикалық жаттығулармен ұштастыра отырып, табиғат құбылыстары мен объектілерінің алуан түрлілігін анағұрлым тереңірек және толық зерттеуге, осы әртүрлілікті түсінуге, организмдердің бір-бірімен және қоршаған орта жағдайларымен байланысын орнатуға мүмкіндік береді.

Бүгінгі таңда азды-көпті адам қолы тимеген табиғаттың қалалардан алыстағаны сонша, біз – қала тұрғындары – өсімдіктер әлемін зерттеу техникалық тұрғыдан қиынға соқты. Сондықтан мұғалімдер қала ішінде экскурсияларды жиі жүргізе бастады. Енді тірі әлемнің барлық алуан түрлілігімен танысқанда, оның қалаларда қалыптасқан ерекше түрін - «қалалық табиғатты» зерттемей-ақ болмайды.

Экскурсияда оқытудың негізгі әдісі – бақылау. Экскурсиядағы бақылау әдісі көбінесе әңгімемен немесе әңгімемен үйлеседі, оның барысында мұғалім оқушылардың назарын нақты заттар мен құбылыстарды зерттеуге бағыттайды.Көбінесе экскурсия ашық аспан астындағы лекцияға айналады. Бірақ сіз көрсетуге болатын нәрсе туралы ғана айту керек екенін ұмытпаңыз.

Ботаникалық экскурсиялар кезінде студенттер табиғи жағдайда тірі өсімдіктермен танысып, әрі қарай зерттеуге және гербаризациялауға материал жинайды. Әрбір экскурсия белгілі бір тақырыпқа арналған.Экскурсияның мазмұны алдыңғы сабақтарда өтілген материалмен тікелей байланысты, сонымен бірге алынған идеялар, бақылаулар мен табиғатта жинақталған нәтижелер кейінгі көптеген сабақтарда қолданылады.

Экскурсияларды өткізу әдістемесі оқушыларды жер бедерін бағдарлауға, бақылауға, салыстыруға, құбылыстар арасында байланыс орнатуға, қажетті заттарды табуға, өз бетінше натуралистік жұмыс істеу дағдыларын – табиғатты қарапайым зерттеу дағдыларын меңгеруге үйретеді.

Экскурсияға дайындық.Экскурсияның тақырыбы мен мақсатын белгілеңіз. Таңдалған тақырып бойынша әдебиеттерді қарау. Экскурсиялық жоспарды құру кезінде мұғалім көбінесе бұрын өткізілген экскурсия материалдарына сүйенеді. Экскурсияны жоспарлауда стандартты болдырмауға тырысу керек.

Маршрутты анықтаңыз. Оқытушы өз бетінше алдын ала экскурсия арқылы маршрутты алдын ала тексеріп алғаны дұрыс.Егер студенттер экскурсияға бірінші рет шықса, онда экскурсия иллюстративті болады. Бұл жағдайда мұғалім ең белсенді тұлға болады: ол өсімдіктерді көрсетеді, балалардың назарын өзіне тән бөлшектерге аударады, шағын және қарапайым тапсырмалар береді.

Экскурсия өткізу.Жинау және экскурсия орнына жіберу. Бұған оқу орнында немесе экскурсия орнында мұғалім жүргізе алатын кіріспе әңгіме кіреді. Кіріспе әңгімеде мұғалім жыл мезгілінің ерекшеліктерін, ауа райын, өсімдік жамылғысының жай-күйін атап өтіп, ауданға сипаттама береді.

Мұғалімнің жетекшілігімен жұмыс. Бұл турдың негізгі бөлігі. Өсімдіктерді бақылау, тіркеу, жинау. Жұмыс жеке де, топта да жүргізілуі мүмкін.

Экскурсиядан қайту. Қорытынды әңгіме. Мұғалім орындалған жұмыстарға жалпы шолу жасайды. Оқушылар кімнің не істегені туралы қысқаша әңгімелейді. Мұғалім жиналған материалмен жұмыстың қалай жүретіні туралы нұсқау береді. Қайтар жолда экскурсияда танысқан материалды қайталауға болады.

Экскурсиялық материалдарды өңдеу және ресімдеу білімді бекітудің маңызды шарты болып табылады. Гербарий, коллекциялар, схемалар, кестелер, тақырыптық фотокөрмелер құрастыру. Сондай-ақ экскурсияның нәтижесі ғылыми-зерттеу жұмысы, ұжымдық немесе жеке, одан кейін конференцияда баяндама жасауы мүмкін.Экскурсия әдетте таңертең өтеді; ол маршрутқа байланысты 1-3 сағатқа созылады. Келесі сабақта немесе экскурсиядан кейін студенттер өз бетінше жиналған материалды құрастырады, күнделікке жазбалар енгізеді және т.б.