Кантрольная работа па "Беларускай мове"

Кантрольная работа па беларускай мове

Варыянт 1

Скарбы нашай Радзімы

1. У розных кутках нашай Радзімы можна пачуць пра залатыя карэты, затопленыя ў розныя часы, срэбны або залаты човен, бочкі з золатам або з грашыма. Ні ў адной краіне, апрача Беларусі, не пачуеш столькі легендаў і неверагодных гісторый, звязаных са скарбамі. Нашы продкі, каб абараніць Бацькаўшчыну ад ворагаў, вялі войны. Праз Беларусь ішлі незлічоныя войскі: і свае, і чужыя. Таму і расказваюць у нас легенды пра самыя неверагодныя скарбы, дзе згадваюцца як нашы князі, так і ўладары суседніх дзяржаў. Так, адступаючы, шведы нібыта закапалі пад сучасным Салігорскам золата. Частку багацця шведы пакідалі ў балота і разбегліся па лясах. Але некаторыя з іх паспелі закапаць нарабаванае золата і срэбра. Вось і жыве гэта паданне, прымушае шмат каго марыць пра нязнойдзенае багацце.

Распаўсюджаны паданні пра напалеонаўскія скарбы, нарабаваныя ў 1812 годзе ў Маскве. Нібы пры адступленні схаваны яны на тэрыторыі нашай краіны. Сустракаюцца паданні і пра затопленыя гарматы, напоўненыя золатам. Па гістарычных звестках, у ХIХ стагоддзі на Гродзеншчыне адзін мясцовы пан спрабаваў адшукаць іх у рацэ. Для падводных пошукаў ён прыдумаў разумную машыну, але скарбу так і не знайшоў. Жыхары Дзятлаўскага раёна ўпэўнены, што Напалеон затапіў скарбы ў возеры. Кажуць, што па начах з вады выходзіць прывід і ахоўвае каштоўнасці.

2. Лексічнае значэнне слоў:

Човен – лёгкая лодка, выдзеўбаная з дрэва.

Скарбы – грошы, каштоўныя рэчы, каштоўнасці; каштоўнасці, схаваныя, закапаныя дзе-небудзь.

Гарматы – агульная назва артылерыйская зброі (пушка, гаўбіца, марціра і інш.)

3. Фанетычны разбор слоў:

(Падкрэслена і выдзелена галосная, на якую падае націск)

Пачуеш – [п а ч у й э ш], па – чу – еш

6 літар, 7 гукаў.

Разбегліся – [р а с б’ э х л’ і с’ а], раз – бег – лі – ся

10 літар, 10 гукаў.

Паданні – [п а д а н’і], па – дан - ні (в квадратных скобках н должна быть не подчеркнута, а линия сверху, чтобы показать падаўжэнне зычных)

7 Літар, 6 гукаў.