ЦЭ даму тарихы және әлемдік тәжірибе

ЦЭ даму тарихы және әлемдік тәжірибе

"Цифрлық экономика" термині 1995 жылы пайда болды және ең алдымен ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың қарқынды дамуымен байланысты болды.

Интернет пен ұялы байланыстың дамуы "цифрлық экономиканың негізгі технологиялары"екені анық. Бірақ бұл процестер экономика мен әлеуметтік қызметтің барлық салаларына, соның ішінде өндіріс, денсаулық сақтау, білім беру, қаржылық қызметтер, Көлік және т. б. әсер етті.

Дүниежүзілік банктің анықтамасы бойынша Цифрлық экономика (сөздің кең мағынасында) – цифрлық ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалануға негізделген экономикалық, әлеуметтік және мәдени қатынастар жүйесі.

Технологиялық инфрақұрылымның дамуы және үлкен дерекқорды пайдалану біздің қоғамның ауқымды цифрлық трансформациясын тудырды. Егер цифрландырудың алдыңғы кезеңі миллиондаған тұтынушылар үшін интернетке қолжетімділіктің кеңеюімен сипатталса, онда жаңа кезең цифрлық сервистердің, өнімдер мен жүйелердің кең спектрін киберфизикалық жүйеге интеграциялаумен ерекшеленеді.

"РОСТЕХ" мемлекеттік корпорациясының бас директоры С.В. ЧЕМЕЗОВ: "жаһандық көшу "санына" сөзсіз экономиканың көптеген секторларының танылмауына алып келеді. Шын мәнінде, барлығын цифрландыру процесі жүріп жатыр – технологиялық құрылым мен өндірістік тізбектер өзгеруде, сұраныс пен өндірістің басқарылуы өзгеруде. Алдағы 5-7 жылда біздің өміріміз танымастай өзгереді және біздің міндетіміз – осы технологиялық кезеңді жіберіп алмау және Ресейді технологиялық дамыған елдер тізіміне қайтару. "Ростех" мемлекеттік корпорациясы өзін ресейлік цифрлық экономиканың алдыңғы қатарында көреді және осындай стратегиялық перспективаға барлық негіздерге ие".

Бүгінде болып жатқан онлайн және офлайн салалардың бірігуі цифрлық экономиканың перспективаларын растайды. Бұл бірнеше негізгі факторлардың арқасында мүмкін болды – әмбебап байланыс, сенсорлық құрылғылардың тез таралуы және үлкен мәліметтер базасы.

Адамдардан басқа, бүгінде интернетті 10 миллиардқа жуық машиналар мен механизмдер – құрылғылар, датчиктер "пайдаланады", ал 2020 жылға қарай бұл санның екі есе артуы болжануда. Әлемдік деректердің 99%-ы цифрландырылған және 50% - дан астамының IP-мекенжайы бар. Болашақта деректер көлемі екі жылда екі есе артады (BCG болжамы).

Деректерді қосу мен алмасудың арқасында ресурстарды неғұрлым тиімді пайдалану, инфрақұрылымды бірлесіп пайдалану, қуаттарды неғұрлым толық жүктеу мүмкіндігі туындайды – бұл "өзара көмек экономикасы" немесе "бірлесіп тұтыну экономикасы" деп аталады, оның көлемі бүгінде 150 млрд АҚШ долларына бағаланады.

Осы құбылыстардың барлығы жаһандық экономикалық жүйенің құрылымын – тұтынушылардың мүмкіндіктерін, салалардың құрылымын, мемлекеттердің рөлін түбегейлі өзгертеді.

2016 жылы Дүниежүзілік банк цифрлық экономиканың жай-күйі туралы "Цифрлық дивидендтер" баяндамасын дайындады, онда оның дамуының, оның ішінде:

Еңбек өнімділігінің өсуі

Компаниялардың бәсекеге қабілеттілігін арттыру

Өндіріс шығындарын азайту

Жаңа жұмыс орындарын құру

Адамдардың қажеттіліктерін толық қанағаттандыру

Кедейлік пен әлеуметтік теңсіздікті жеңу

Әр түрлі елдердің экономикалары үшін "санға" көшу тәуекелдеріне мыналар жатады:

Киберқауіпсіздікке байланысты тәуекелдер

Жаппай жұмыссыздық

Елдер ішіндегі, сондай-ақ елдер арасындағы азаматтар мен бизнес арасындағы " цифрлық алшақтықтың "(цифрлық бі лім берудегі, цифрлық қызметтер мен өнімдерге қолжетімділік жағдайындағы алшақтық, осының салдары ретінде – әл-ауқат деңгейіндегі алшақтық) өсуі.

ӘЛЕМНІҢ БАСТЫ ЦИФРЛЫҚ ЭКОНОМИКАЛАРЫ

[pic 1]

Дамыған елдердің ЖІӨ-дегі цифрлық экономиканың үлесі 2010 жылдан бастап 2016 жылға дейін 4,3% – дан 5,5% - ға дейін, ал дамушы елдердің ЖІӨ-де-3,6% - дан 4,9% - ға дейін өсті. "Үлкен жиырмалық" елдерінде бұл көрсеткіш бес жыл ішінде 4,1% - дан 5,3% - ға дейін өсті. ЖІӨ-дегі цифрлық экономика үлесі бойынша әлемдік көшбасшы Ұлыбритания болып табылады – 12,4%*.

2016 жылы жарияланған International Data Corporation талдаушыларының зерттеулерінің деректеріне сәйкес, цифрлық трансформация технологияларына жұмсалатын жалпы әлемдік шығындар жыл сайын 16,8% - ға өсіп, 2019 жылға қарай 2,1 трлн АҚШ долларына жетеді.