Саланың жалпы сипаттамасы

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ МИНИСТРЛІГІ [pic 1]

Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университеті

Агротехнологиялық институты

 «Тағам және қайта өндеу өндірістерінің технологиясы» жоғары мектебі

        6В07200 - «Тамақ өнімдерін өндіру»

Реферат

Тақырыбы: « Саланың жалпы сипаттамасы»

        Орындаған: ППП-31 топ студенті

Орынғалиева М.И.

        Тексерген:        Асангалиева.Ж.Р

        ОРАЛ-2021

Мазмұны:

Кіріспе

1. Қазақстан Республикасында азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуді құқықтық реттеудің кейбір мәселелері

2. Азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етудің негізгі бағыттары:

Қорытынды

Әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Азық-түлік қауіпсіздігі деп ел экономикасының осындай жай-күйін түсіну керек, ол кезде өз өндірісі есебінен барлық халықтың негізгі азық-түлік түрлерімен неғұрлым осал, азық-түлік өнімдерінің осындай мөлшерде және сапада физикалық және экономикалық қолжетімділігі жағдайында, адамның өмірі мен әрекетке қабілеттілігін сақтау және қолдау үшін қажетті мемлекеттің сыртқы азық-түлік көздерінен толық немесе барынша ықтимал тәуелсіздігі.

Елдің азық-түлік қауіпсіздігі, егер онда тұтынылатын азық-түліктің шамамен 80% өндірілген жағдайда немесе ел азық-түлік бойынша сыртқы сауда балансының оң сальдосын алуға мүмкіндік беретін азық-түліктің қандай да бір түрін өндіруге маманданған жағдайда қамтамасыз етіледі. Азық-түлік қауіпсіздігі, егер азық-түліктің қажетті мөлшерін өндіруден басқа, оны әлемнің дамыған елдері деңгейінде (60 күн немесе жылдық тұтыну көлемінің 17%) толықтырылатын сақтандыру қоры көлемінде қосымша шығару жүзеге асырылса, қамтамасыз етілген болып есептеледі. Азық-түліктің белгілі бір түрлері елде шығарылмаған немесе оларды өндіру шектелген жағдайда, олардағы азық-түлік қауіпсіздігі басқа елдерде сатып алумен қамтамасыз етіледі. Бұл ретте жетіспейтін азық-түлік бөлігінде азық-түлік, саяси немесе экспорттаушы елдерге өзгеше тәуелділіктің туындауына жол бермеу маңызды.

1. Қазақстан Республикасында азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуді құқықтық реттеудің кейбір мәселелері

Азық-түлік  қауіпсіздігін  қамтамсыз  ету кез келген мемлекет үшін ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жүйесіндегі күрделі жаһандық мәселе болып табылады. БҰҰның болжамы бойынша Жер шары тұрғындарының саны 2020 жылға қарай 7,5 млрд-қа дейін, ал 2050 жылға қарай 9,3 млрд-тан асады. БҰҰ азық-түлік және ауыл шаруашылығы ұйымы материалдарына сүйенер болсақ, 2010-2012 жж. аралығында 870 млн-ға жуық адам немесе жер шарының әрбір сегізінші тұрғыны аштық жағдайында болған. Жер шарының тұрғындарын азық-түлікпен қамтамaсыз ету үшін өндірісті екі есеге арттыру қажеттілігі туындауда.

Азық-түлікпен қауіпсіздігі ұғымының қалыптасуына 1972-1973 жж. Астық дағдарысынан кейін енгізілген болатын. Алғашында әлемдік азық-түлік қауіпсіздігі әлемнің барлық елдері үшін негізгі азық-түліктің қолжетімділігі жағдайындағы азық-түлік нарығындағы тұрақтылықты сақтау ретінде қарастырылды.

1974 жылы БҰҰ-ның «әлемдегі азық-түлік  қауіпсіздігін  қамтамасыз ету бойынша халықаралық міндеттемелер» резолюциясы дайындалған болатын. Азық-түлік қауіпсіздігін басқару деңгейлерін келесідей бөліп қарастырады: жаһандық деңгей, мемлекетаралық деңгей, ұлттық деңгей, аймақтық деңгей, үй шаруашылығы деңгейі және жеке деңгей.

Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың «Қазақстан-2050» стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауында, ХХІ ғасырдың жаһандық он сын-қатері ерекше аталып кеткен болатын. Жолдауда Елбасымыз бірінші сын-қатерге тарихи уақыттың жеделдеуін; екінші сын-қатерге жаһандық демографиялық теңгерімсіздікті; үшінші сынқатерге жаһандық азық-түлік қауіпсіздігіне төнетін қатерді; төртінші сын-қатерге судың тым тапшылығы; бесінші сын-қатерге жаһандық энергетикалық қауіпсіздікті; алтыншы сынқатерге табиғи ресурстардың сарқылуын; жетінші сын-қатерге үшінші индустриялық революцияны; сегізінші сын-қатерге үдей түскен әлеуметтік тұрақсыздықты; тоғызыншы сын-қатерге өркениетіміз құндылықтарының дағдарысын; оныншы сын-қатерге жаңа әлемдік тұрақсыздық қаупін жатқызған болатын, Елбасы өз Жолдауында:  «Бүгіннің өзінде әлемде миллиондаған адам аштыққа ұшырап, миллиардқа жуық адам тағамның ұдайы жетіспеушілігін бастан кешіруде. Тамақ өнімдерін өндіруде революциялық өзгерістер жасамаса, осынау үрейлі цифрлар тек өсе түспек. Біз үшін бұл сын-қатер астарында орасан зор мүмкіндіктер бар. Біз қазірдің өзінде астық дақылдарын аса ірі экспорттаушылар қатарына ендік. Бізде аса ірі экологиялық таза аумақтар бар және экологиялық таза тағам өнімдерін шығара аламыз. Ауыл шаруашылығы өнеркәсібінде сапалы секіріс жасау толықтай қолымыздағы нәрсе. Бұл үшін бізге жаңа тұрпаттағы мемлекеттік ой-сана қажет болады» деп көрсеткен.