Кәсіпорынның қаржы ресурстарының қалыптасу көздері

КІРІСПЕ

Меншікті қаржыландыру көздерінің шектеулілігі, сондай-ақ тартылған қаражаттың жоғары құны жағдайында кәсіпорындар өздерінің қызметінде қолда бар қаржы ресурстарын барынша тиімді пайдалануға мүмкіндік беретін қаржылық механизмді әзірлеу міндетін қойды.

«Қаржы ресурстары» ұғымының өзі алғаш рет отандық ғылымда еліміздің бесжылдық жоспарын жасау кезінде қолданылды. Оған қаржылық ресурстар кірді. Қазіргі уақытта бұл термин экономикалық әдебиетте де, қаржылық тәжірибеде де кеңінен қолданылады.

Қаржы ресурстарының құрылымы және оларды талдауға арналған сенімді деректер туралы консенсустың болмауы біздің елдегі қаржылық ресурстарды басқару мәселесін шешуді айтарлықтай қиындатады. Сондай-ақ «қаржы ресурстары» ұғымының жалпы қабылданған түсіндірмесі жоқ, бұл термин жиі қолданылғанымен, оның мазмұнын нақтылау қиын.

Мұның бәрі зерттеу тақырыбының өзектілігін алдын ала анықтады. Бұл курстық жұмыстың мақсаты қаржылық ресурстардың мәнін, олардың құрылымын, сонымен қатар қаржылық ресурстарды пайдалану тиімділігін арттыру жолдарын қарастыру болып табылады.

Мақсатқа сәйкес бірқатар міндеттер айқындалады:

1. қаржы ресурстары түсінігінің мазмұнын ашу, қаржылық ресурстардың әртүрлі түрлерінің құрамы мен құрылымын анықтау;
2. кәсіпорындардың қызметін меншікті және қарыздық қаржыландыру көздері арқылы қаржыландыру процесін қарастыру;
3. қаржылық ресурстарды пайдалану тиімділігін арттыру бағыттарын зерттеу.Бұл курстық жұмыстың пәні – қаржылық ресурстарды пайдалануға қатысты кәсіпорындардың қызметі.

Объектісі – қаржылық ресурстардың түрлері, олардың қалыптасу ерекшеліктері.

Зерттеу әдістері:

- талдау;

- классификация;

- индукция және дедукция.

Соңғы кездері қаржылық ресурстар көптеген отандық ғалымдардың ғылыми зерттеулерінің тақырыбы болды, мысалы, В.В. Бочаров, В.В. Ковалев, М.В. Романовский, В.М. Родионова, В.А. Слепов. Қаржы ресурстарын пайдалану мәселелерін де зерттеген И.А. Бланк, М.Д. Билік, А.Д. Василик, Л.А. Лигоненко, В.М. Опарин, Г.Дональдсон, Дж.С. Милл, Г.Брейли, Ю.Бригам, С.Майерс және т.б. Олардың көптеген еңбектері қаржы ресурстарының экономикалық мазмұны, олардың жіктелуі, сондай-ақ осы ресурстардың қалыптасу көздері сияқты мәселелерге арналған. Дегенмен, бұл мәселелер әлі толық зерттелмеген. Бұл әсіресе аймақтық деңгейде айқын байқалады.

1 ҚАРЖЫЛЫҚ РЕСУРСТАР МЕН ҚОРЛАРДЫҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ

1.1 Қаржылық ресурстарының мәні, құрамы мен құрлымы

Қаржы ресурстары – экономикалық және қаржы қызметі нәтижесінде, жалпы ұлттық өнімді жасау мен бөлу үдерісінде құралатын ақшалай қаражат, мемлекеттің, кәсіпорындардың, бірлестіктердің, ұйымдардың билігіндегі ақша қаражаты мен қорларының жиынтығы. Қоғамдық жиынтық өнім мен ұлттық табысты қайта бөлу барысында құралады. Экономикасы бір орт-тан басқарылатын елдерде басым үлесті мемлекеттің және муниципалдық құралымдардың қаржы ресурстары құрайды, ал нарықтық экономикасы дамыған елдерде қаржы ресурстарының елеулі бөлігі кәсіпкерлік капиталдан тұрады.

Қаржы ресурстарының көздері: белгілі бір кезеңде жаңадан жасалған таза табыс, ұлттық байлықтың бір бөлігі (бұрыннан қорланған қаражат), қарыз алу, сыртқы көздерден тартылған қаражат. Қаржы ресурстарының жұмсалу арналары алуан түрлі. Мемлекеттік қаржы ресурстары негізінен салықтар мен алымдар, мемлекеттік мүлікті пайдаланудан, сатудан алынған түсімдер, елдің босалқы алтын қорын сатудан, мемлекеттік облигациялар мен бағалы қағаздарды шығару мен сатудан алынған қаражат, мемл. кәсіпкерлік қызметтен алынған пайда, сыртқы және ішкі қарыз алу жолымен алынатын ақшалай қаражат, сақтық қорлары мен сақтандыру қорларын, заңды және жеке тұлғалардың ерікті жарналарын пайдалану жолымен алынған қаражат есебінен құралады. Жергілікті (муниципалдық) ресурстар елдің қаржы ресурстарының бөлек, біршама дербес бөлігін құрайды.