ҚР сақтандыру нарығының ағымдағы жағдайын талдау. Әлемдік Ірі қаржы орталықтары. ҚР қаржы нарығының дамуы: қаржы ресурстарын жұмылдыру жә

 Тақырыбы:ҚР сақтандыру нарығының ағымдағы жағдайын талдау.Әлемдік Ірі қаржы орталықтары.ҚР қаржы нарығының дамуы:қаржы ресурстарын жұмылдыру және бөлудегі рөлі

ҚР сақтандыру нарығының ағымдағы жағдайын талдау.

Еліміздің сақтандыру нарығы қазіргі кезде екі салаға бөлінеді: мүліктік сақтандыру және жеке сақтандыру. Мүліктік сақтандыру өз кезегінде 4 кіші салаға бөлінеді: жауапкершілікті сақтандыру, кәсіпкерлік тәуекелді сақтандыру, кәсіпорындар мен ұйымдардың мүліктерін сақтандыру және жеке азаматтардың мүліктерін сақтандыру.Жеке сақтандыру екі кіші сала бөлінеді: өмірді сақтандыру және аннуитеттік сақтандыру.

Қазақстанның сақтық рыногы қалыптасу стадиясында тұр:экономикалық және құқықтық негіздемелері бойынша ол дүниежүзілік деңгейден айтарлықтай қалып келеді.Дамыған рыноктык қатынастары бар елдерде сақтық қызмет көрсетудің ассортименті 500 түрге жетіп отыр ал Қазақстанда ол небәрі 40 түрін қамтиды.Жеке басты сақтандырудың және азаматтардың мүлкін сақтандырудың көптеген түрлері нашар дамыған,бұл халықтың табысының төмен болып отырған деңгейіне байланысты.Ерекше сақтық қатынастарын,азаматтар мен заңи тұлғаларды сақтандыру тұрғысындағы  қорғау «Сақтық қызметі туралы» Қазақстан Республикасы заңымен,Сақтандыру мәселелері жөніндегі Үкімет қаулыларымен және Ұлттық банктың сақтық қадағалау департаменті нормативтік актілерімен реттеліп отырады.

Қазіргі кезде Қазақстанның сақтық рыногы қатысушыларының ассоциациясы құрылған.Ассоциацияның негізгі міндеттері Қазақстан Республикасының  сақтық рыногын дамытудың қолайлы жағдайларын жасау және халықтың сақтық мәдениетінің деңгейін арттыру болып табылады.

Соңғы жылдары сақтандырудың отандық рыногында оң үрдістер байқалуда. 2017 жылы Қазақстанның сақтандыру секторын 32 компания құрады, оның ішінде 25 – і жалпы сақтандыру және 7 –і өмірді сақтандыру. Қазақстанның сақтандыру секторы  2018 жылы бірнеше қатысушыларынан айырылды. Міндетті таратылатын банктерден айырмашылығы, сақтандыру компаниялары басқа ұқсас қаржы институттарын біріктіру арқылы қайта құрылды. Сонымен, «Казкоммерц-Полис» «Халық-Казахинстрах», «Казкоммерц-Life» - «Халық-Life», «Нурполис» - «Виктория» СК-пен біріктірілді. Kursiv Research зерттеуі өткен жылы сақтандырушылардың қандай қаржылық нәтижелерін көрсеткенін және оның себебі неде екенін анықтады.2019 жылдың басында Қазақстанның сақтандыру секторын 29 қатысушы құрады.2020жылдың басында сақтандыру нарығынды 28 сақтандыру компаниясы жұмыс істеді.Оның 8-і өмірді сақтандыру.

2019 жыл бойынша сақтандыру саласының жиынтық активтері 1,208 трлн теңгені құрады.Соның ішінде жалпы сақтандырудағы активтердің көлемі 767 млрд теңгеден асты өсім-7%, Өмірді сақтандыру секторы активтерінің көлемі 439 млрд теңгеден асты өсім-33% құрады.2018 жылдың қорытындылары бойынша саланың жиынтық активтері шамамен 1,05 трлн теңгеге жетті, ал 2017 жылы олардың көлемі бұл көрсеткіштен 13,3% аз еді және 925,34 млрд теңгені құрады.S&P Global Ratings сарапшысының айтуынша, тұтастай сақтандыру компаниялары активтері 14% -ға өскені байқалды.Жыл қорытындылары бойынша «Евразия» СК қазақстандық сақтандыру компаниялары арасында активтер бойынша көшбасшы болды. Компанияның активтері 2017 жылмен салыстырғанда 2018 жылы 14,9% -ға 251,29 млрд теңгеге дейін өсті, бұл нарықтағы барлық активтердің шамамен 24% құрайды.«Halyk-Life» өмірді сақтандыру компаниясы активтер бойынша екінші орынға ие болды, олар бір жыл ішінде активтерін 124,2% - 64,77 млрд теңгеден 145,2 млрд теңгеге дейін көтерді. Активтердің айтарлықтай өсуінің маңызды себебі Казкоммерц-Лайфтың Halyk-Life-ға қосылуы болды. Екі сақтандыру компаниясының жиынтық активтері 2018 жылдың басында 126,51 млрд. Теңгені құрады, бұл сектордың активтеріндегі 13%.Үшінші сақтандыру компаниясы - Халық-Казахинстрах. SC активтері 123,4% -ға - 51,69 млрд  теңгеден 115,48 млрд теңгеге дейін өсті, бұл ішінара Казкоммерц-Полис сақтандыру компаниясының қосылуы нәтижесінде болды. Сонымен, 2018 жылдың 1 қаңтарында екі қаржы институттарының жиынтық активтері шамамен 89,67 млрд  теңгеге жетті.2019 жылдың қаңтар айының соңында «Халық-Казахинстрах» сақтандыру компаниясы «Halyk» СК болып өзгертілді.