Тотығу-тотықсыздану реакциялары: жіктелуі, реакцияның өту заңдылықтары. Электрондық баланс әдісі
Автор: marina130502 • Октябрь 14, 2023 • Реферат • 1,114 Слов (5 Страниц) • 168 Просмотры
[pic 2][pic 1]
Теория
№ 40 Тақырып
«Тотығу-тотықсыздану реакциялары: жіктелуі, реакцияның өту заңдылықтары. Электрондық баланс әдісі»
Тотығу – тотықсыздану реакциялары дегеніміз — реакцияға қатысушы заттардың құрамындағы элементтердің тотығу дәрежелерінің өзгеруімен жүретін реакциялар. Бұл жағдайда кейбір бөлшектер электрондарды беріп, ал басқалары қосып алады.
Тотықтырғыш және тотықсыздандырғыш
Тотықтырғыштар – химиялық реакция кезінде электрондарды қосып алатын бөлшектер (атомдар, молекулалар немесе иондар). Тотықтырғыштың тотығу дәрежесі төмендейді. Реакция нәтижесінде олар тотықсызданады.
Тотықсыздандырғыштар — химиялық реакция кезінде электронды беретін бөлшектер (атомдар, молекулалар немесе иондар). Тотықсыздандырғыштың тотығу дәрежесі жоғарлайды. Реакция кезінде олар тотығады.
ТТР – атомдардың тотығу дәрежелері өзгере жүретін реакциялары. | |
[pic 3] | [pic 4] |
Тотықтырғыштар – химиялық реакция кезінде электрондарды қосып алатын бөлшектер (атомдар, молекулалар немесе иондар). Тотықтырғыштың тотығу дәрежесі төмендейді. Тотықсыздану процесі жүреді. | Тотықсыздандырғыштар — химиялық реакция кезінде электронды беретін бөлшектер (атомдар, молекулалар немесе иондар). Тотықсыздандырғыштың тотығу дәрежесі жоғарлайды. Тотығу процесі жүреді. |
Реакция нәтижесінде олар тотықсызданады. | Реакция кезінде олар тотығады |
Мысалы: О20 +4е- → 2О-2 | Мысалы: S2- - 2e- → S0 |
Химиялық заттарды типтік тотықтырғыштарға, типтік тотықсыздандырғыштарға, тотықтырғыштың да тотықсыздандырғыштың да қасиеттерін көрсете алатын заттарға бөлуге болады. Кейбір заттар іс жүзінде тотығу-тотықсыздану белсенділігін көрсетпейді.
Типтік тотықтырғыштарға:
- Жай заттар – тотықтырғыш қасиеті басым бейметалдар (фтор F2, оттегі O2, хлор Cl2);
- құрамында жоғары оң тотығу дәрежесі бар металл немесе бейметалл иондарынан құралған, күрделі заттар: қышқылдар (HN+5O3, HCl+7O4), тұздар (KN+5O3, KMn+7O4), оксидтер (S+6O3, Cr+6O3)
- тотығу дәрежесі жоғары қосылыстар және кейбір металдардың катиондары:Pb4+, Fe3+, Au3+ және т.б.
Типтік тотықсыздандырғыштар:
- жай заттар - металдар (металдардың тотықсыздандырғыштық қасиеті электрохимиялық белсенділік қатарымен анықталады);
- теріс тотығу дәрежесі бар бейметалл атомдары немесе иондары бар, күрделі заттар: бинарлы сутектік қосылыстар (H2S, HBr), құрамында оттегісі жоқ тұздар (K2S, NaI);
- ең аз оң тотығу дәрежесіне ие катиондары бар кейбір қосылыстар (Sn2+, Fe2+, Cr2+), олар электрондарын беру арқылы өздерінің тотығу дәрежесін арттыра алады;
- аралық тотығу дәрежесіне ие бейметалдардан тұратын күрделі иондары бар қосылыстар (S+4O3)2–, (НР+3O3)2–, қосылыстың құрамындағы элементтер электрондарды беріп жіберу арқылы оң тотығу дәрежесін арттыра алады.
Қалған заттардың көпшілігі тотықсыздандырғыш та тотықтырғыш та бола алады.
Заттар[pic 5][pic 6] | |
Типтік тотықтырғыштар | Типтік тотықсыздандырғыштар |
-Жай заттар – бейметалдар: фтор F2 оттек O2, озон O3; -Калийдің перманганаты KMnO4 калий манганаты K2MnO4, марганец (IV) оксиді MnO2; -Калийдің дихроматы K2Cr2O7 калийдің хроматы K2CrO4; -Азот қышқылы HNO3, конц. күкірт қышқылы H2SO4; -Сутектің асқын тотығы H2O2; -Мыс(II) оксиді CuO, күміс(I)оксиді Ag2O, қорғасын(IV)оксидіPbO2; -Ауыр металдардың иондары(Ag+ Au3+) -Темір(III) хлориді FeCl3; -Гипохлориттер, хлораттар және перхлораттар; - «Патша арағы» - Электролиз кезіндегі анод | -Металдар, сутек; -Көмір, көміртек (II) оксиді CO; -Күкірт сутек H2S, күкірт(IV)оксиді SO2, күкіртті қышқыл H2SO3 және оның тұздары; -Йодсутек HI, бромсутек HBr; -Қалайы(II)хлориді SnCl2, темір(II)сульфаты FeSO4, марганец (II)сульфаты MnSO4, хром (III) сульфаты Cr2(SO4)3; -Азотты қышқыл HNO2, аммиак NH3, гидразин N2H4, азот (II)оксиді NO - Фосфорлы қышқыл H3PO3; -Альдегидтер, спирттер, құмырсқа және қымыздық қышқылы, глюкоза; -Электролиз кезіндегі катод |
...