Дәрілік препараттарды анықтауда тотығу-тотықсыздану реакцияларының маңызы, клиникалық зерттеудегі дәрі-дәрмек заттардың метаболизмінде

СӨЖ

Тақырыбы:Дәрілік препараттарды анықтауда  тотығу-тотықсыздану  реакцияларының маңызы, клиникалық зерттеудегі дәрі-дәрмек заттардың метаболизмінде  қолдану

Орындаған:Утинова Данагүл Адылбекқызы

Факультеті:Фармация

Тобы:203А

 Қабылдаған:  

Жоспар:

І. Кіріспе 

ІІ. Негізгі бөлімі 

1)  Тотығу-тотықсыздану  реакциялары

2) Перманганатометрия және иодометрия.

3) Метаболизм барысында жанды ағзаларда  пайда  болатын  кейбір уытты заттар

 4) Нернст-Петерс теңдеуі

III Қорытынды 

IV Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

ТОТЫҒУ-ТОТЫҚСЫЗДАНУ РЕАКЦИЯЛАРЫ

Заттардың құрамындағы атомдардың тотығу дәрежелері өзгере жүретін реакциялар тотығу-тотықсыздану реакциялары (ТТР) деп аталады. Мұндай реакциялар, міндетті түрде, тотығу мен тотықсыздану процестерінен  құралады және тотықтырғыш пен тотықсыздандырғыштың қатысуымен орындалады.

 Тотығу-тотықсыздану реакциялары туралы алғашқы түсініктерді орыс ғалымы Л.В. Писаржевский (1914ж) енгізген.
Реакция барысында электрондарын беретін атомдар, иондар және молекулалар тотықсыздандырғыш, ал электрондарды қосып алатын бөлшектер тотықтырғыш болып есептеледі. Реакция барысында электрондардың берілуі тотығуға, ал электрондардың қосып алынуы тотықсыздануға жатады. Сол себепті тотығу-тотықсыздану реакцияларының нәтижесінде тотықсыздандырғыш электрондарын беріп, тотығады, ал тотықтырғыш электрондарды қосып алып, тотықсызданады.

Тотықсыздандырғыш                   Тотықтырғыш

тотығады.                      - nе   ↔    тотықсызданады.

Электрондардың тотықсыздандырғыштан тотықтырғышқа  тасымалдануы барысында белгілі бір атомның, молекуланың немесе ионның тотығу дәрежесі өзгереді және тотығатын заттың тотығу дәрежесі жоғарылайды, ал тотықсызданатын заттікі - төмендейді.

Тотығу-тотықсыздану реакциялары үшке бөлінеді: молекулааралық, молекулаішілік, диспропорция.

Тотығу-тотықсыздану реакцияларын құрастыру және

теңестіру

Тотығу-тотықсыздану реакцияларын теңестңрудің екі тәсілі бар, электронды баланс жене ионды-электронды тәсілдері. Екі тәсілдің де негізі бірдей: ол - тотығу-тотықсыздану процесінде тотықсыздандырғыш берген электрон-дардың саны тотықтырғыш қосып алған электрондар санына тең болуы шарт.Ең әуелі электронды баланс тәсілі бойынша мынадай реакцияны теңестіріп көрейік.

Na2SО3+KMnО4+H2SО4 → Na2SО4 + MnSО4 + K2SО4 + H2О

Реакция кезінде тотығу дәрежсі өзгеретін элементтерді тауып, олардың үстіне жазамыз:

                     +4          +7                             +6       +2

Na2SО3 + KMnО4+H2SО4 → Na2SО4 + MnSО4 + K2SО4 + H2О

                      тотықсыздан- тотықтырғыш

                      дырғыш

                                                     S+4 - 2е = S+6

Мn+7 + 5е = Мn+2

Тотығу және тотықсыздану процесіне қатысушы заттардың коэффициенттері электрондык баланс тәсілінің шарты бойынша тотықсыздандырғыш берген, тотықтырғыш қосып алған электрондар санына тең болады:

[pic 1]

                                              5            S+4 - 2е = S+6

                                              2        Мn+7 + 5е = Мn+2

Қысқартылған теңдеуден соң, реакцияның молекулярлық теңдеуін жазамыз.

5Na2SО3 + 2KMnО4 + 3H2SО4 → 5Na2SО4 + 2MnSО4 + K2SО4 + 3H2О

Осы келтірілген реакцияның теңдеуін енді ионды-электронды тәсіл бойынша қайта теңестіріп көрейік. Ол үшін реакцияға қатысатын, яғни тотығып, тотықсызданатын не байланысатын бөлшектерді ғана қалдырып, реакцияның иондык теңдеуін жазайық: