Рефрактометрия және поляриметрия әдістері

             Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі

        Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті.

       БӨЖ

Тақырыбы:  Рефрактометрия және поляриметрия әдістері.

                                                                               Орындаған: Сапаров Ә.

                                                                                Тексерген:Қасымов С.Қ.

                                                         Семей 2015

Мазмұны

Кіріспе

Рефрактометриялық әдіс химияда қолданудың көп жылдық тарихына ие.

Рефрактометрия (латын тілінен refraktus – сынған және грек тілінен metréō – өлшеу, өлшеу) – бұл бір фазадан екінші фазаға ауысқан кезде жарықтың сыну көрсеткішін (n) өлшеу әдістерін қарастыратын қолданбалы оптика бөлімі немесе басқаша айтқанда, сыну көрсеткіші n – шекаралық ортадағы жарық жылдамдығының қатынасы.

Молекулалардағы электронды бұлттардың поляризациясы заттардың инфрақызыл (ИҚ) және ультракүлгін (ультракүлгін) сіңуінде айқын көрінеді, бірақ одан да көп дәрежеде ол молекулалық сынумен сандық сипатталатын құбылысқа жауап береді.

Жарық электромагниттік сәуле ретінде зат арқылы өткенде, тікелей сіңіру болмаса да, ол молекулалардың немесе иондардың электронды бұлттарымен әрекеттесіп, олардың поляризациясын тудыруы мүмкін. Жарық сәулесінің электромагниттік өрістері мен атомның электронды өрісінің өзара әрекеттесуі молекуланың поляризациясы мен жарық ағынының жылдамдығының өзгеруіне әкеледі. Ортаның поляризациясы жоғарылаған сайын n – индикатор да артады, оның мәні молекулалық сынумен байланысты. Бұл құбылыс бейорганикалық, органикалық және органикалық қосылыстардың құрылымы мен қасиеттерін зерттеу үшін дипольдік момент әдісімен бірге қолданылады.

Рефрактометрия сонымен қатар Үйлестіру қосылыстарының құрылымын (молекулалық және хелатталған типтегі кешендер) анықтау, сутегі байланысын зерттеу, химиялық қосылыстарды анықтау, сандық және құрылымдық талдау, заттардың физика–химиялық параметрлерін анықтау үшін кеңінен қолданылады.

1.Рефрактометрлік әдіс

Рефрактометрлік әдіс - оптикалық талдау әдістерінің ертерек дамыған түрі. Бұл И.Ньютон, Л.Эйлер, М.Ломоносов сияқты ғұлама ғалымдардың еңбектері негізінде танылған. Рефрактометрлік әдіс жарықтың сынуын зерттеуде және жеке әрі күрделі заттарды талдауда өзінің мәнін жойған емес. Бұл әдіс берілген заттың сыну коэффициентін өлшеп, анықтауға сүйенеді.

2. Сыну көрсеткіші

Сыну көрсеткіші  -  балқу,  қайнау температуралары,  меншікті салмақ, мольдік сіңіру көбейткіші сияқты әр зат үшін тұрақты шама. Сыну көрсеткіші абсолютті (N) салыстырмалы n болып бөлінеді.

Ауаның абсолютті сыну көрсеткіші:

NB = C0/Ca= 1,00027. (1)

мұндағы С0 және Са - жарықтың ауасыз кеңістіктегі және ауадағы жылдамдығы. Ал басқа заттардың ауаға қатынасты шартты сыну көрсеткіштері өлшенген, олардын мәні анықтамалық кестелерде келтірілген және олар ауадағы жарық жылдамдығының берілген ортадағы жарық жылдамдығына С0 қатынасымен анықталады: