Катиондарды аналитикалық

Катиондарды аналитикалық топтарға жіктеу олардың тұздары мен басқа қосылыстарының ерігіштігіне негізделген. Жіктеу түріне байланысты әр түрлі жүйелік анализ әдістері пайдаланады.

Ең көп таралған күкіртсутектік, аммиакты-фосфаттық және қышқылдық-негіздік әдістер. Ең алғашқы әдіс – күкіртсутектік әдіс, 1871 жылы орыс ғалымы М. О. Меншуткин ұсынған. Әдістің негізіне катиондар сульфидтерінің орта рН-на байланысты әр түрлі ерігіштігі салынған (кесте 3.2). Аммиакты-фосфаттық әдіс - катиондар фосфаттарының әр түрлі ерігіштігіне (кесте 3.3), қышқылдық-негіздік әдіс - гидроксидтер мен тұздардың әр түрлі ерігіштігіне (кесте 3.4) негізделген.

Катиондардың күкіртсутектік әдіс бойынша жіктелуі

Кесте 3.2

Аналитикалық

топ Катиондар Топтық реагент Түзілетін қосылыстар ерігіштігі

І К+, Na+, Lі+,

NH4+, Мg2+ Жоқ Сульфидтері, карбонаттары*, хлоридтері, гидроксидтері* суда жақсы ериді

II Ва2+, Sг2+, Са2+ (NН4)2СO3 ,

NH3•Н2О+ NН4Cl

рН=9,25 Карбонаттары суда ерімейді

III Fе2+, Fе3+, Сг3+, А13+, Мn2+, Ni2+ , Zn2+, Со2+ (NН4)2S, NH3 • Н2О+NH4С1

рН = 9,25 Сульфидтері суда ерімейді**, ал сұйытылған қышқылдарда ериді

IV Сu2+, Нg2+, Ві3+, Sn2+, Sn (IV), SЬ (III), SЬ (V), Аs (III), Аs (V) Н2S, НС1

рН = 0,5 Сульфидтері суда** және сұйытылған қышқылдарда ерімейді

V Аg+, РЬ2+, Нg22+ HCl Хлоридтері суда және сұйытылған қышқылдарда ерімейді

*— Mg2+ басқа

**— Сг3+, А13+ сульфидтері суда ыдырайды

Катиондардың аммиакты-фосфаттық әдіс бойынша жіктелуі

Кесте 3.3

Аналитикалық

топ Катиондар Топтық реагент Түзілетін