Атом құрылысы Д.И.Менделеевтің периодтық заңы және атом құрылысы

 «Қазақстан Республикасы Ғылым және Білім Министірлігі, Қазақ Ұлттық қыздар педогогикалық университеті, Жаратылыстану институты, Химия              кафедрасы»

[pic 1]

                                              Реферат

Тақырыбы: Атом құрылысы Д.И.Менделеевтің периодтық заңы және атом құрылысы

                                                          Орындаған:Тлеуғабыл Әнел Манатханқызы

                                                          Тексерген:Азимбаевна Гүлбайра Ералиевна

                                              Мазмұны

Кіріспе

Негізгі бөлімі:

1.Атом құрылысы Д.И.Менделеевтің периодтық заңы және атом құрылысы.

Қорытынды:

Пайдаланыл,ан әдебиеттер тізімі.

                                          Кіріспе

Атом (көне грекше ăťonoş-Химиялық элементтерді құрайтын, олардың өзіне тән ерекшеліктерін сақтайтын ең кішкене бөлшек.Атом бүтіндей алғанда зарядсыз, бейтарап бөлшек. Ол ортасында өзінен радиусы 10⁴- 10⁵ есе кіші көлемді алып жатқан оң зарядты ядродан тұрады . Атом өзінің сыртқы бір немесе бірнеше электрондарын жоғалтқанда оң, ал сырттан қосып алғанда теріс ионға айналады. Атомның сызықтық өлшемдері ~10⁻¹⁶см², көлемі ~10⁻²⁴см³.

Менделеевтің периодтық заңы, периодтық заң-атом ядросы зарядтарының артуына байланысты химиялық элементтер қасиеттерінің периодты өзгеретінін тұжырымдайтын табиғаттың негізгі заңы.

 Бұл заңды 1869 жылы Д.И.Менделеев ашты. Ол оның толық тұжырымдамасын 1871 жылы жариялады.Менделеевтің 1869жылы жасаған еңбегі элементтердің периодтық жүйесі-Менделеевтің периодтық заңының графиктік бейнесі. Бұл заң элементтердің периодтық жүйесімен тығыз байланысты және бірін-бірі толықтырып,түсіндірелді. Ядроның заряды(Z) жүйедегі элементтердің атом нөміріне тең. Z өсуі бойынша орналаcқан элементтер Z (H, HE, Li, Be…) 7 период түзеді

                                        Негізгі бөлім

         Атом құрылысы Д.И.Менделеевтің периодтық заңы және атом         құрылысы

Атом (көне грекше ăťonoş-Химиялық элементтерді құрайтын, олардың өзіне тән ерекшеліктерін сақтайтын ең кішкене бөлшек.

Атом бүтіндей алғанда зарядсыз,бейтарап бөлшек. Ол ортасында өзінен радиусы 10⁴-10⁵ есе кішікөлемді алып жатқан оң зарядты ядродан және оны айнала қозғалып жүрген теріс зарядты электрондардан тұрады. Атом өзінің сыртқы бір немесе бірнеше электрондарын жоғалтқанда оң, ал сырттан электрон қосып алғанда теріс йонға айналады. Атомның сызықтық өлшемдері ~10⁻⁸см,көлденең қимасының ауданы~10⁻¹⁶см², көлемі ~10⁻²⁴см³. Борлық атом теориясында ең қарапайым атом – сутегі атомы. Оның радиусының дәл белгілі бір мәні бар және ол мүмкін болатын ең кіші айналу орбитасының радиусы шамасына тең: a=0.53*10⁻⁸см(дәлірек 0.52917*10⁻⁸см). Атомның массасы, нешізінен оның ядросының массасына тең және ол массалықсанға(А), яғни протопрот мен нейтрондардың жалпы санына(нуклондардың жалпы санына) пропорционал болып ұлғаяды. Өйткені атомдағы электронның массасы(0.91*10⁻²⁰г)бір протонның нейтронның массасынан 20 г ) бір протонның немесе нейтронның массасынан ( 1.67 * 10⁻²⁴г ) 1.840 ece аз. Сондықтан атомның ауырлық орталығы ядроға дәлдей келеді. Атом массасы ядро массасымен ондағы электрондар массаларының дел қосындысына тең емес. Олардың арасындағы айырым атомның байланыс энергиясын анықтайды . Атомның , Ішкі энергиясының тек дискретті ( үздікті ) мәндері болады . Оның ең Төменгі деңгейі атомның негізгі күйі Е1 (ол ең тұрақты , шексіз ұзақ өмір суретін күйі) , ал жоғарғы энергия деңгейлері қозған күйлер Ei ( i= 2,3...) деп ааталад,(ол аз емір сүреді). Қозған күйден ~ 10⁻⁸ сек . Ішінде атом негізгі күйге ауысып отырады . Осындай ауысу кезінде атомға осы екі деңгейінің айырымына тең (hv = Ev – E1 , мұндағы һ— Планк тұрақтысы , v — ұшып шыққан сәуле квантының жиілігі) сырттан энергия берілуі не шығарылуы шарт. Aтом энергиясының дискретті квантталуы оның құрамындағы белшектердің толқындық қасиетінің болуынан. Атомның осындай қасиеттерін кванттық теория ғана толық түсіндіре алады . Бұл теория бойынша атомдағы электронның күйі 4 кванттық санмен анықталады. Олар: электрон энергиясын анықтайтын бас кванттық сан (n), атомның осындай импульс моментін анықтайтын орбиталық кванттық сан (l), ал (1) -дың берілген оське түсірілген проекциясын анықтайтын магниттік кванттық сан (m) және электронның ішкі спинін анықтайтын кванттық сан (ms).