3-ші топтың элеметтері
Автор: Anel09 • Апрель 13, 2022 • Реферат • 2,473 Слов (10 Страниц) • 364 Просмотры
«Қазақстан Республикасы Ғылым және Білім Министірлігі, Қазақ Ұлттық қыздар педогогикалық университеті, Жаратылыстану институты, Химия
кафедрасы»
[pic 1]
ТАҚЫРЫП
3-ші топтың элеметтері
Орындаған: Тлеуғабыл Әнел
Тексерген: Азимбаева Гүлбайра
Алматы-2022
Жоспар
Кіріспе
- Бор
- Алюминий
- Галий, индий талай
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Үшінші топтың p-элементтеріне үшінші негізгі топшаның немесе IIIА тобының элементтері Бор B, алюминий Al , галлий Ga, индий In, таллий Ti жатады.
Тұрақтылары | B | Al | Ga | In | Ti |
Валенттік электрондары | 2s² 2p¹ | 3s² 3p¹ | 4s² 4p¹ | 5s² 5p¹ | 6s² 6p¹ |
Атомның радиусы, нм | 0,091 | 0,143 | 0,139 | 0,156 | 0,171 |
Ионның радиусы, нм | 0,020 | 0,037 | 0,062 | 0,092 | 0,105 |
Иондану температурасы | 8,30 | 5,99 | 6,00 | 5,79 | 6,11 |
Тығыздығы, г/см³ | 2,34 | 2,70 | 5,90 | 7,31 | 11,85 |
Балқу температурасы, °С | 2075 | 660 | 29,8 | 156,4 | 304 |
Қайнау температурасы, °С | 3700 | 2500 | 2205 | 2000 | 1475 |
Стандартты потенциалы, В | -0,73 | -1,67 | -0,52 | -0,34 | +0,72 |
Жер қыртысында таратлуы, атомдық үлесі, % | 6×10-⁴ | 6,6 | 4×10-⁴ | 1,5×10-⁶ | 3×10-⁵ |
Келтірілген тұрақтылардан көрініп тұрғанындай элементтердің реттік нөмірлерінің артуына байланысты олардың атомдарыныың радиустары артады, соған сәйкес осы бағытта металдық қасиеттері де артады- бор бейметалл, ал талай нағыз металл.
Бор
Бор (химиялық таңбасы – В, латын тілінен Borum) – Д.И.Менделеевтің химиялық элементтерінің периодтық жүйесінің екінші периодының 13-ші топтағы (ескірген классификация бойынша – негізгі топшаның үшінші тобы, IIIA) химиялық элементі, атомдық нөмірі 5.
Бордың қарапайым заты – түссіз, сұр немесе қызыл кристалды немесе күңгірт аморфты жартылай металл. Бордың 10-нан астам аллотропиялық модификациялары белгілі, олардың түзілуі және өзара ауысуы бор алынған температурамен анықталады.
Ашылу тарихы
Оны алғаш рет 1808 жылы француз химиктері Ж.Гей-Люссак пен Л.Тенард бор ангидриді B2O3 калий металымен қыздыру арқылы алған. Бірнеше айдан кейін Хамфри Дэви балқытылған B2O3 электролизі арқылы бор алды.
Элементтің атауы арабтың бурак (араб. بورق) немесе парсыша бурах (парсы بوره) сөзінен шыққан, олар бурахты белгілеу үшін қолданылған. Оны алғаш рет 1808 жылы француз химиктері Ж.Гей-Люссак пен Л.Тенард бор ангидриді B2O3 калий металымен қыздыру арқылы алған. Бірнеше айдан кейін Хамфри Дэви балқытылған B2O3 электролизі арқылы бор алды.
Табиғатта таралуы
Жер қыртысындағы бордың орташа мөлшері 4 г/т. Осыған қарамастан 100-ге жуық жергілікті бор минералдары белгілі; ол басқа минералдарда қоспа ретінде ешқашан кездеспейді. Бұл, ең алдымен, бордың күрделі аниондарының (дәлірек айтқанда, бұл формада ол көптеген минералдарға кіреді) жеткілікті жалпы аналогтары болмауымен түсіндіріледі. Барлық дерлік минералдарда бор оттегімен байланысты, ал құрамында фтор бар қосылыстар тобы өте аз. Элементтік бор табиғатта кездеспейді. Ол көптеген қосылыстарға кіреді және кеңінен таралған, әсіресе шағын концентрацияларда; боросиликаттар мен бораттар түрінде, сонымен қатар минералдардағы изоморфты қоспалар түрінде көптеген магмалық және шөгінді жыныстардың құрамына кіреді. Бор мұнай және теңіз суларында (теңіз суында 4,6 мг/л [7]), тұзды көлдердің, ыстық бұлақтардың және лай жанартауларының суларында белгілі.
...