18-29 жас аралығындағы 3-топ физикалық еңбегінің жұмыскері тамақтану рационын есептеу

   ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ

МИНИСТРЛІГІ

АЛМАТЫ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

[pic 1]

«Тамақтану өнімдерінің технологиясы» кафедрасы

«Тамақтану физиологиясы»  бойынша

 жеке тапсырма

Тақырып: «18-29 жас аралығындағы 3-топ физикалық еңбегінің жұмыскері тамақтану рационын есептеу

                                                                             Орындаған: Байбатыр А.К

                                                                                                    Тобы: ТОП-16-11

Курс:2

Оқытушы: Буламбаева А.А

Алматы ,2017 жыл

Кіріспе

Тамақтану физиологиясы тамақтың адам организіміне әсерін зерттейтін, адам организіміне қоректік заттардыңадам организімінде қортылуын және сіңірілуін анықтайтын физиялогияның бөлімі .

 Адам өміріндегі тамақтың атқаратын рөлі . Өттегі сияқты тамақ та адамның өмір сүруінің , өсуінің, дамуының , жұмысқа жарамдылығының, ерте қартаюдың алдын алудың , әр түрлі аурулардың алдын алудың маңыздыбиологиялық факторы болып табылады.

 Тамақтанудың тәуліктік режимі келесі принциптармен жүреді. Оның химиялық құрамы мен энергетикалық құндылығы организімнің тағамдық заттар мен энергияға қажетсінуіне сәйкес болу керек . Организмге барлық тағамдық заттарды анықталған қатынаста жіберу керек.

Жануар тегінен шыққан құрамында ақуызы бар өнімдерді күннің бірінші жартысында, ал сүтті – өсімдіктерді екінші жартысында қабылдау қажет.

Жақсы сіңіру үшін тағам белгілі көлемде және температурада , тәбет  шақыратындай әдемі безендірілген болады.

Ересек адамдардың тамақтану жүйесін ұйымдастыру олардың денсаулығын нығайтып , дене және ой қабілетінің дамуына , өмірге деген құштарлығын арттырады. Егер тамақтану дұрыс ұйымдастырылмаса , тиімсіз

 Яғни жеткіліксіз болса , организімде метаболизм , зат алмасу бұзылып , айналадағы ортаның зиянды әсеріне , әр түрлі жұқпалы ауруларға  қарсы тұру қабілетті  төмендейді де адам әлсіреп , тез шаршағыш болады.

Үлкендерге тамақ организімдегі тіршілік процестерін қолдау үшін , әртүрлі жұмыстарға жұмысалған күш қуатты қалпына келтіру үшін қажет болса, өсіп келе жатқан жас организмге тек өмірлік процестерді ғана қолдану үшін емес, сонымен бірге бүкіл организімнің өсуі , дамуы, қалыптасуы процесіне қажет. Осыған сәйкес бұл жұмыста ересек ер адамның тамақтану жүйесі қалыптастырылған . Яғни , таңғы асқа арналған тағам , сондай- ақ  түскі , кешкі астарға берілетін тағамдар  және оның құрамындағы қоректік заттар мөлшерлері және оның адам организіміне беретін пайдасын қарастырылған.

Тамақтану сауаттылығының бес негізгі :

1Тамақ құрамында негізгі қоректік заттардың болуы нәруыз , май , көмірсу;

2 Тамақ рационында қосымша заттардың болуы витаминдер, микроэлемент ;

3 Тамақ нәрлілігі адам жасына ,денсаулық күйіне , табиғат климатына байланысты ;

4 Тәулік бойынша тамақтану ;

5Тамақтанудың санитарлық-гигиеналық нормаға сай болуы ;

Таңғы ас мәзіріне құрамында ет, балық ,жарма,көкөністер, майлар бар әртүрлі тағам болуы қажет. Оны ұсақтауға болады(1-ші және 2-ші таңғы ас ),мұндай кезде тағам жақсы сіңіру үшін тағамның көлемін азайтады.Таңғы ас міндетті түрде ыстық сусындарды(шай ,кофе,какао) қолданылады. Олар асқазан сөл бездердің қоздырады.

Түскі асқа тәбет ашатын көкеніс немесе ащы басытқыларды ,сорпадағы экстративті көжелер ,әдемі безендірілген еттен, балықтан ,көкеністен , жармадан, макарон  бұйымдарынан II тағамды пайдалану ұсынылады. Түскі асты тәтті тағамдармен аяқтайды (кисель,компот,мусс, желе т.б.), олар асқорту сөлдерін азайтады және тоқ.

Бесін асы мен кешкі асқа жеңіл қортылатын сүт-өсімдік тағамдарын (ботқа, салаттар,пудинг, запеканка, сырник т.б,), сусындар ( шәй , сүт, сүтқышқылды өнімдер ).

1Еркектің  тамақтану ерекшеліктері