Толқындық процесстер. Толқындық қозғалыстың негізгі сипаттамалары

ФИЗИКА 31-40

31- Толқындық процесстер. Толқындық қозғалыстың негізгі сипаттамалары

Дене бөлшетерінің серпімді ортада таралуы толқын деп аталады. Толқынның түрлері:

1 – көлденең – толқынның таралу бағыты мен жылдамдығы өзара перпендикуляр болатын толқындар

[pic 1]

[pic 2][pic 3]

Көлденең толқын судың беті мен қатты денелерде пайда болады.

2 – Қума немесе бойлық толқын деп толқынның таралу жылдамдығы мен бағыты бағыттас болатын толқындар. Қума толқын қатты, сұйық және газдарда таралады.

    Толқынды сипаттайтын негізгі шамалар:

1 – толқын ұзындығы – ең жақын жатқан екі нүктенің арақашықтығы;

λ = V*T

2 – период – толық бір айналымға кеткен уақыт

3 – жиілік – периодқа кері шама

 ν =  1/ t       [Гц]      1/c = c(-1) дәрежесі

32 – Дыбыс. Ультрадыбыс

 жиілік – периодқа кері шама

 ν =  1/ t       [Гц]      1/c = c(-1) дәрежесі

Жиілігі 20 Гц пен 20000 Гц арасындағы толқындар дыбыс толқындары деп аталады.

[pic 4][pic 5]

                 инфрадыбыс        дыбыс толқ              ультрадыбыс[pic 6][pic 7]

        20 гц        20000гц

Дыбыстың негізгі сипаттамалары:

1 – қаттылығы – амплитуда арқылы анықталады;

2 – тоны – жиілігі арқылы анықталады;
3 – тембр – дыбысқа өзіндік үн қосу;
4 – реверберация – дыбыстың естілу узақтығының артуы;

5 – жаңғырық – дыбыстың жолындағы кедергіден шағылып бастапқы орнына қайта келу құбылысы. Жаңғырық кезіндегі жол  S= Vt / 2

6 – шу – бірнеше дыбыстың араласу құбылысы

 Толқынның таралуы синустың немесе косинустың заңына бағынады.

33 – Статистикалық физика және термодинамика негіздері. МКТ. Молекулалардың жылулық қозғалысы

Статистикалық физика – өте көп бөлшектерден тұратын және бір бірімен әрекеттесетін макроскопиялық денелердің микроскопиялық параметрлерін зерттейтін физ бөлімі.

Статистикалық физика – теориялық физиканың макроскопиялық денелердің қасиеттерін, оларды құрайтын атомдар мен молекулалардың құрылысы тұрғысынан зерттейтін саласы.

МКТ

Бірінші тұжырым: Барлық денелер молекулалардын, атомдардан , иондардан тұрады.

2ші: барлық бөлшектер үзіліссіз, ретсіз, хаосты қозғалыста болады.

3ші: барлық бөлшектер өзара бір бірімен тартылыс, тебіліс күштері арқылы әрекеттеседі.

   Молекула дегеніміз заттың барлық химиялық қасиеттеріне ие ең кішкене бөлшегі.

Химиялық элементтің ең кішкентай бөлшегі атом болып табылады.

Салыстырмалы молекулалық заттың массасы:

Заттың молекуласының массасының көміртек изтобы С(индекс 12) массасының 1/12 бөлігіне қатынасына тең физикалық шаманы ацтамыз.  Mr = m(индекс 0) / 1/12 m(индекс 0С 12)

 Зат мөлшері – жүйені құрайтын құрылымдық бөлшектердің (молекула, атом, йон тб) санын сипаттайтын физикалық шама     ν = N/ NA

Молярлық масса – біртекті заттың массасының зат мөлшеріне қатынасына тең физикалық шама. μ = m/  ν (ню)

Жылулық қозғалыстың әсерінен болатын құбылыстарды жылулық  құбылыстары дейміз. Дененің бөлшектерінің үздіксіз, хаостық қозғалысын жылулық қозғалысы деп атаймыз.

34 – Термодинамикалық жүйе. Термодинамикалық жүйенің күйі. Термодинамикалық парметрлер

Термодинамикалық тепе-теңдікте болатын және осы күйлерден өтетін кездегі процесстерді зерттейтін макроскопиялық  денелердің жалпылама қасиеттерін сипаттайтын физиканың бөлімі.

Статистикалық физика – өте көп бөлшектерден тұратын және бір бірімен әрекеттесетін макроскопиялық денелердің микроскопиялық параметрлерін зерттейтін физ бөлімі.

Термодинамикалық жүйелердің макроскопиялық   (P, V, T) сипаттайтын күй параметрлері немесе макропараметрлер деп аталады.