Ауа туралы ғылыми жинақ

          Абай атындағы Қазақ Ұлттық Педагогикалық университеті

                1-зертханалық жұмыс

          Ауа туралы ғылыми жинақ

                                                                             Орындаған:Арысбекова Ә

                                                                                                 Әшімбекова С

                                                                                                   Абуназар Е

                                                                             Тексерген:Сүгірбекова А

          Алматы,2022

                  Ауа туралы ғылыми жинақ

Жұмыстың мақсаты:1)Кеңістікті алып жатқан ауа тәжірибесімен танысу.2)Тәжірибедегі ауаның қысымға,серпімділікке ие екенідігін ұғыну.3)Жел энергиясын өндіру тәжірибесін меңгеру

Керекті құрал-жабдықтар:кең ауызды бөтелке,электр энегиясын өндіргіш, шприц(ине түтікшесі),магдебург шары,шам,қыстырғыш,ауа сорғы,жылулық ауа ағыны,шар,қағазқалта

                              Қысқаша теориялық мәлімет

Ауа — жер атмосферасын құрайтын табиғи газдар қоспасы: азот (78,09%), оттек (20,95%), инертті газдар (0,94%), көмірқышқыл газ (0,03%). Тығыздығы 1,2928 г/л, суда ерігіштігі 29,18 см3/л. Ауа – адамның, жануар мен өсімдіктер әлемінің тіршілік ететін ортасы. Ауаның құрамында басқа инертті газдардың, сутектің, азот оксидтерінің, көміртек оксидтерінің, аммиактың, метанның, күкіртті газдың және тағы да басқалары мөлшері бар. Жердің ендігіне байланысты ауадағы су буының орташа мөлшері 0,2-ден 2,6%-ға дейін барады. Ауа массасының 4/5-іне жуығы тропосферада шоғырланады; атмосфераның жоғары қабаттарында гелий мен сутек басым болады. Ауаның жер бетіне түсірген салмағын атмофералық қысым немесе ауа қысымы деп аталады. 

Ауаның қасиеті:

Ауа бос жерлердің, жарықтардың саңлаулардың бәрінде бар. Ауаны көрмейтін себебіміз ол түссіз мөлдір, сол себепті де оны тек  сеземіз. Мысалы, есік-терезені ашқанда сезуге болады. Далаға шығып серуендегенде таза ауамен демаламыз, сеземіз.Сонымен қатар, ауаның келесі қасиеттері: ауа сығылады және серпіледі. Байқайық: 1.Допты алып, оны қолымызбен екі бүйірінен қыссақ, доптың бүйірі қабысып, ішке қарай кіреді. Бұл кезде доп ішіндегі ауа сығылғанын көрдік. 2.Егер допты еденге ұрсақ, ол қайта секіреді. Оны секіртетін нәрсе-ауаның серпімділігі.Ауа жылу сақтайды. Оның бойынан жылу нашар өтеді. Қыста үйге екі қабат терезе орнатылады. Екі терезе ортасында ауа болады. Ауа үйдегі жылуды сыртқа шығармайды.Ауаның бұдан басқа маңызды қасиеті бар. Он-жануды қолдау. Бір заттың алынуы үшін ауа керек

1-тәжірибе.Кеңістікті алып жатқан ауа

Жабдық:1)қағазқалта; 2)шар; 3)шприц; 4)ауа сорғы

Тәжірибеге арнайы берілген материалдар арқылы ауаның кеңістікті алатынын дәлелдеңіз.Берілген материалдар:шар,қағазқалта,шприц және ауа сорғы.Шар мен қағаз қалтаның ішін ауа сорғымен толтырыңыз.Шприцтің қолсабын артқа кішкене тартып,шприцтің аузын бекітіңіз.Шприцтің қолсабын артқа,алға қозғалтыңыз.Тәжірибе негізінде ауаның кеңістікті толық алатыны туралы нәтиже шығарады.

[pic 1] [pic 2] [pic 3]

2-тәжірибе.

Жабдық:1)кең ауызды бөтелке; 2)құм; 3)су