Көлемді табуға арналған математикалық сауаттылықтан есептердің ерекшеліктері

Әлкей Марғұлан атындағы Павлодар педагогикалық университеті

      СӨЖ

                  Тақырыбы: Көлемді табуға арналған математикалық сауаттылықтан есептердің ерекшеліктері.

                                                                         Қабылдаған: Жунусова Р.А

                                                                                     Орындаған: Халидолда Қымбат

                                                                         Тобы: ФМ-11 тобы

                                         Павлодар 2023

Мазмұны:

I. Кіріспе

II. Негізгі бөлім

2.1. Есептердің ерекшеліктері

2.2. Өлшем бірлікті қолдану

2.3. Тарихқа шолу

III. Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

I. Кіріспе

Көлемді табуға байланысты математикалық сауаттылық мәселелері әдетте параллелепипедтер, цилиндрлер, конустар және шарлар сияқты үш өлшемді геометриялық фигуралармен жұмыс істеуді қамтиды. Мұндай есептерді шешу осы фигуралардың көлемдерін есептеудің негізгі формулаларын және оларды нақты жағдайларда қолдану әдістерін түсінуді талап етеді.

II. Негізгі бөлім

2.1. Есептердің ерекшеліктері

Формуланы білу: Көлемді ұлғайту есептерін шығару үшін әртүрлі фигуралардың сәйкес формуласын білу керек. Мысалы, параллелепипедтің көлемінің формуласы: V = a * b * c, мұндағы a, b және c – оның үш қабырғасының ұзындығы.

Геометриялық қасиеттерді түсіну: радиус, биіктік, диаметр және т.б. сияқты фигураның геометриялық қасиеттерін түсіну маңызды. Бұл формуладағы ауыстырулар үшін мәндерді таңдауға көмектеседі.

Өлшем бірліктері: Есепте әртүрлі өлшем жүйелері (мысалы, сантиметр, метр, текше сантиметр және т.б.) қолданылуы мүмкін. Қателерді болдырмау үшін бір жүйедегі барлық мәндерді ескеру және есепке алу маңызды.

Шарттарды түсіну Мәселе: Есептер есептеу кезінде ескеру қажет қосымша шарттарды қамтуы мүмкін. Мысалы, тапсырма фигураның белгілі бір пішіні немесе қасиеттері бар деп болжауы мүмкін (мысалы, кәдімгі параллелепипед).

Жауап дәлдігі: Тапсырма контекстіне байланысты жауап дәлдік мәндерін қабылдауы мүмкін (мысалы, белгілі ондық таңбаларға дейін дөңгелектеу). Қарапайым және күрделі есептер шығару: Бейіт көлемін жылжытуға қатысты есептер.

2.2. Өлшем бірлікті қолдану

Көлемді табу үшін алдымен өлшем бірлігін таңдаңыз. Ежелгі Римде, мысалы, көлем бірліктерінің бірі амфора болды (шамамен 25,5 л). Дүние жүзіндегі мұнай қазір ағылшын-американдық бірліктерде – бареллаларда, яғни сыйымдылығы 159 л бөшкелерде өлшенеді.

Біз қарастыратын денелердің әрқайсысының көлемі бар, оны біз таңдаған көлем бірлігі арқылы өлшеуге болады. Көлемді өлшеу бірлігі үшін сегменттердің өлшем бірлігіне тең текше жиегін аламыз. 1 см шеті бар текше 1 текше см деп аталады және см3 деп белгіленеді. Сол сияқты текше метр, текше миллиметр анықталады. Текше дециметрдің жеке атауы бар 1 литр. Бұл бірліктер арасындағы қатынас 5 сыныпта өтеді:                                           1 см3=1000 мм3                                                                                               1дм3=1000 см3                                                                                                           1 м3= 1000 дм3.