Дисперсиялық талдау әдісі. Крускал-Уоллис критерийі

Реферат

 Тақырыбы: Дисперсиялық талдау әдісі. Крускал-Уоллис критерийі.

                                                 Орындаған: Кеңес Раушан

                                         Топ: 101 МПД

                                                                                              Қабылдаған:Мухамеджанова Асель 

Astana 2024 y.

Жоспары

I. Кіріспе

A. Дисперсиялық талдау әдіс дегеніміз не ?

II. Негізгі бөлім

A. Дисперсиялық әдісті талдау және оның стаистикадағы қолданылуы

B Дисперсиялық әдісті қолдану

III.

A. Крускал - Уоллис критерийі

B. Крускал -  Уоллис критерийінің қолданылуы.  

C. Крускал - Уоллис критерийі медицина саласында

IV. Қорытынды

V. Қолданылған әдебиеттер

Кіріспе

Дисперсиялық талдау (латынша Dispersio - ыдырау) - әр түрлi факторлардың ықпалы зерттелетiн айнымалыға талдануға мүмкiндiк беретiн статистикалық әдiс. Әдiс 1925 жылда биолог Р.Фишермен жасалып және өсiмдiк шаруашылығындағы тәжiрибелердiң бағасы үшiн бастапқыда қолданылатын болды.

Психологиядағы тәжiрибелерi, педагогикаға, дәрiгерлiк тағы басқалар үшiн дисперсиялық талдауды жалпы ғылыми маңыздылығы анықталды.
Дисперсиялық талдаудың мақсаты аралық айырмашылықтың маңыздылығының тексеруi орташа дисперсиясы салыстыруы арқылы болып табылады.

 Өлшелетiн белгiсiнiң дисперсиясын әрбiрi фактор немесе олардың өзара әрекеттесуi ықпал не бiр мiнездейтiн тәуелсiзге қосылатын жiктейдi. Келесi салыстыру мұндай қосылатын әрбiр оқылытын фактордың маңыздылығы, сонымен бiрге олардың комбинациясы бағалауға мүмкiндiк бередi.

Негізгі бөлім

1.Дисперсиялық әдісті талдау және оның статистикадағы қолданылу:

Дисперсиялық талдау (ANOVA) – үш немесе одан да көп топтардың орташа мәндері арасындағы айырмашылықтарды талдау үшін қолданылатын статистикадағы қуатты құрал. Бұл әдіс кем дегенде бір топтың басқа орташа мәні бар балама гипотезаға қарсы барлық топтардың құралдары тең деген гипотезаны тексереді.

2. Дисперсиялық талдау әдісін қолдану:

 Дисперсиялық талдау әдісі әртүрлі салаларда, соның ішінде медицина, психология, әлеуметтану, экономика және басқа да көптеген салаларда қолданылады. Мысалы, медицинада оны әртүрлі емдеу әдістерінің орташа тиімділігін салыстыру немесе аурушаңдыққа әртүрлі факторлардың әсерін зерттеу үшін қолдануға болады. Экономикада оны әртүрлі маркетингтік стратегиялардың тауарларды немесе қызметтерді сатуға әсерін талдау үшін пайдалануға болады.

1.Параметрлік ANOVA-ға балама ретінде Крускал-Уоллис сынағы

 Крускал-Уоллис сынағы дисперсияның бір жақты талдауының параметрлік емес аналогы болып табылады және деректер параметрлік талдау шарттарына сәйкес келмейтін жағдайларда, мысалы, деректерде стандартты емес үлестірім бар немесе шектен тыс көрсеткіштер болған жағдайда қолданылады.

 Мәліметтердің қалыпты таралуын болжайтын параметрлік ANOVA-дан айырмашылығы, Крускал-Уоллис сынағы деректердің дәрежелеріне негізделген және тарату болжамын қажет етпейді. Дисперсиялық әдісті талдау және оның статистикада қолданылуы Дисперсиялық талдау (ANOVA) – үш немесе одан да көп топтардың орташа мәндері арасындағы айырмашылықтарды талдау үшін қолданылатын статистикадағы қуатты құрал. Бұл әдіс кем дегенде бір топтың басқа орташа мәні бар балама гипотезаға қарсы барлық топтардың құралдары тең деген гипотезаны тексереді. Дисперсиялық талдау әдісін қолдану Дисперсиялық талдау әдісі әртүрлі салаларда, соның ішінде медицина, психология, әлеуметтану, экономика және басқа да көптеген салаларда қолданылады. Мысалы, медицинада оны әртүрлі емдеу әдістерінің орташа тиімділігін салыстыру немесе аурушаңдыққа әртүрлі факторлардың әсерін зерттеу үшін қолдануға болады. Экономикада оны әртүрлі маркетингтік стратегиялардың тауарларды немесе қызметтерді сатуға әсерін талдау үшін пайдалануға болады.