Үстірт мемлекеттік қорығының жұптұяқтылары

ҚАЗАҚСТАН  РЕСПУБЛИКАСЫ  АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ МИНИСТРЛІГІ

                            Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университеті

                            «Су, жер және орман ресурстары» факультеті

                      «Орман ресурстары және аңшылықтану» кафедрасы

                                        [pic 1]

    Реферат

Тақырыбы: «Үстірт мемлекеттік қорығының жұптұяқтылары»

                                                Тобы:ЛР-20-01

                                                Орындаған: Ахметова С.

                                                Қабылдаған:  а.ш.ғ.к. қауым проф Серікбаева.А.Т

                                             Алматы, 2021    

Жоспар:

І. Кіріспе.

ІІ. Негізгі бөлім:

1. Жұптұяқтылар отряды.
2. Қазақстандағы жұптұяқтылар.
3. Сүтқоректілердің санын есепке алу әдісі.
4. Ақбөкендердiң Үстірт популяциясын зерттеу және сақтау үшiн спутникті кабылдағыштарды пайдалану.
5. Үстірт арқары.
6. Үстірт қарақұйрығы.
7. Ақбөкен.

ІІІ. Қорытынды.

Пайдаланылған әдебиет көздері.

Кіріспе.

Үстірт мемлекеттік қорығы 1984 жылы Үстірт үстіртіндегі шөлді ландшафттарды қорғау үшін 223,3 мың га аумақта құрылған. Үстіртте қорық құру идеясы сол жылдары басталған Батыс Қазақстанның шөлді аймақтарын игеруге байланысты 60-70-жылдары пайда болды. Қорық 1984 жылы 12 шілдеде ұйымдастырылды. Қорықты құрудың мақсаты – Үстірт үстіртінің солтүстік шөлдерінің табиғи кешенін, оның ішінде фауна мен флораның сирек кездесетін бірқатар түрлерін табиғи жағдайда сақтау. Қорық Қазақ КСР Министрлер Кеңесі жанындағы Қорықтар және аңшылық шаруашылығы бас басқармасының қарамағында болды.    

Географиялық аудандастыруда Үстірт аумағы афроазиялық шөлді аймақтың Иран-Тұран субрегионына кіреді, ал қорық шөлдердің оңтүстік субаймағының Үстірт пен Маңғышлақ аудандарының түйіскен жерінде орналасқан. Қорық аумағы Үстірт қыратының батыс жартасының бір бөлігін, үстірттің өзінің тар себепті жолағын және кең-байтақ Кеңдірлісор ойпатын алып жатыр. Абсолюттік биіктігі 50-ден 3000 м-ге дейін.Қорықтың ең биік нүктесі Үстірттің Батыс жартасында Күгісем құдығы маңында (теңіз деңгейінен +340 м биіктікте), ең төменгісі Кендірлісордың солтүстік бөлігінде (-52 м) орналасқан).

Қорық әкімшілігі Жаңаөзен қаласында орналасқан. Аумағы мен әкімшіліктің арасы 200 шақырымнан асады.

Топырақтың әртүрлілігі флора түрінің қалыптасуын анықтайды. Сазды топырақтарда биюргун мен кейрек басым; сондай-ақ жусан, бауыз, бұйралар, ақ байлан және сексеуіл; сортаңдарда реомиуриан, калий және сарсазан қауымдары өседі. Қорық аумағында өсімдіктердің 263-ке жуық түрі бар, оның ішінде 5-і Қызыл кітапқа енген: жұмсақ тұнба, тырнақшалы, тіссіз катран, боялық бор, эйфорбия қатты тасты және хива солянкасы.

Қосмекенділер класы 1 түрмен – жасыл бақа, бауырымен жорғалаушылар класы 22 түрден, сүтқоректілер класы 45 түрден, құстар класы 111 түрден тұрады. Оның ішінде Қызыл кітапқа енген құстар – 11 түрі: қоқиқаз, ақбас сұңқар, қарақұйрық, лашын, дала қыраны, бүркіт, қыран бүркіт, домкрат, жылан бүркіт, қарақұс, жылтыр ибіс; сүтқоректілер – 9 түрі: Үстірт муфлоны, қарақұйрық, қаракөл, манул, бай, құм мысық, бал борсық, ақ қарын жебе ұшы, гепард; бауырымен жорғалаушылар – 1 түрі: төрт жолақты жылан бар.

Негізгі бөлім:

1. Жұптұяқтылар отряды.

Жұптұяқтылар (лат.Artiodactyla) — плацентарлы сүтқоректілер отряды. Жұптұяқтылар отряды шөпқоректілерді немесе барлық қоректілерді, жануарларды біріктіреді. Қазіргі заманғы 220-ға жуық түрі бар, олардың кейбіреулері, әсіресе бовидтер тұқымдасынан, адамдар үшін үлкен шаруашылық маңызы бар. Филогенетикалық систематика тұрғысынан Жұптұяқтылар парафилетикалық топ болып табылады, қазіргі сүтқоректілер жүйесінде олар цетартәрізділермен және бірқатар жойылып кеткен формалармен бірге Cetartiodactyla (Cetartiodactyla) жоғарғы отрядына жіктеледі.