Автоматты тежегіштер

Тақырып 1 Автоматты тежегіштер.

1 Жылжымалы құрамның автоматты тежегіштері.

2 Жылжымалы құрамның тежегіштерінің түрлері.

3 Тежегіш жабдығы және қосқыш

Тақырып 2 Жылжымалы құрамды жөндеу технологиясы.

1. ТР-3 көлеміндегі электр жылжымалы құрам агрегаттарын жөндеу технологиясы

2. НБ-520В тартқыш қозғалтқыш

3. Доңғалақ жұбының құрылғысы

Тақырып 3 Техникалық операция

1.Көрінетін сигналдар

2. Бағдаршамдар жабылады және тосқауыл қояды

3. Пойыздар қозғалысына кедергі жасайтын орындарды және тасымалдағы жұмыс орындарын қоршау

1. Жылжымалы құрамның автоматты тежегіштері

Жылжымалы құрамның автоматты тежегіштері оларды пайдаланудың ерекше жағдайларын (қозғалыстың жоғары жылдамдығы, ауа-райының нашар жағдайы, тәулік бойы жұмыс істеу, поездардың үлкен салмағы және т.б.) ескере отырып, поездар қозғалысының қауіпсіздігін қамтамасыз етуі, өнімді жұмыс пен сенімділікке ие болу керек.

Жоғары сенімділіктің, тоқтаусыз және тежегіштер әрекетінің тиімділігінің оларды жақсы басқарумен үйлесуі жолаушылар поездарының қозғалыс жылдамдығын 200 км/сағ дейін арттыруға, ал жүк поездарының салмағын 10-12 мың тс (100— 120 мың кН) дейін арттыруға мүмкіндік береді, бұл теміржол көлігінің тасымалдау және өткізу қабілетінің артуына әкеледі. Алайда, жылжымалы құрамды қалыпты пайдалану тежегіш жабдыққа сапалы қызмет көрсету және жөндеу кезінде мүмкін болады, ол үшін білікті мамандар қажет.

Бүкіл әлемде қолданылатын теміржол жылжымалы құрамының тежегішінің негізгі түрі автоматты пневматикалық тежегіш болып табылады, онда поездағы вагон тежегіштерін басқаруға арналған сигналдар қысымды жоғарылату немесе төмендету арқылы пневматикалық магистраль арқылы беріледі. Әрбір вагонның пневматикалық құрылғылары (ауа таратқыштар) осы сигналдарды қабылдайды және қысым жоғарылаған кезде қосалқы резервуарды зарядтауды және тежегіш цилиндрдің атмосферамен байланысын (зарядтау және босату), ал қысым төмендеген кезде — қосалқы резервуардың тежегіш цилиндрмен байланысын (тежеу) жүргізеді.

Тежегіш күші доңғалақтардың немесе арнайы дискілердің сырғанау бетіне электродтарды басу арқылы жүзеге асырылады. Автоматты тежегіш - ол пойыз немесе оның пневматикалық желісі үзілген кезде автоматты түрде іске қосылады, ал жолаушылар пойыздарында кез-келген вагоннан апаттық жағдайда пойызды пневматикалық магистральдан бұрылған жерде орналасқан тоқтату кранын ашу арқылы тежеуге (тоқтатуға) мүмкіндік береді.

Қозғалатын пойыздың тежелу процесі — бұл оның кинетикалық энергиясын сөндіру процесі-оны үйкеліс түйіндерінде тежегіш құрылғылар жасаған тежегіш күштер арқылы жылу энергиясына айналдыру. Пойызға сыртқы тежегіш күштер жылдамдықты реттейтін пойыз қозғалысына жасанды қосымша қарсылық күштерінің рөлін атқарады. Пойызға әсер ететін табиғи кедергі күштеріне рельстердегі доңғалақтардың жылжымалы үйкеліс күштері және жолдың қисық учаскелеріндегі доңғалақтардың рельстерге үйкелісі, ауаның аэродинамикалық қарсыласу күштері, айналмалы массалардың Инерция күштері және т. б. жатады.

Тежеу жолының берілген ұзындығында тоқтағанға дейін поездың қозғалыс жылдамдығын тиімді реттеу мүмкіндігі үшін тежеу күштері табиғи кедергі күштерінен едәуір асып кетуі тиіс.

2. Жылжымалы құрам тежегіштерінің түрлері

Тежегіш - бұл жылжымалы құрамдағы құрылғы, оның көмегімен қозғалысқа жасанды кедергі жасалады, нәтижесінде жылдамдық төмендейді немесе пойыз тоқтайды.

Тежеу жолы - машинист кранының тұтқасын немесе шұғыл тежеу кранын тежеу жағдайына