Қазақстанның мемлекеттік сатып алу жүйесін талдау

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі

Әл - Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

[pic 1]

Факультеті «Экономика және бизнес жоғары мектебі»

Кафедрасы «Менеджмент және басқару»

СӨЖ

Тақырыбы: Қазақстанның мемлекеттік сатып алу жүйесін талдау

                                 Орындаған: Туреев А. Б.

                                      Тексерген: Бельгибаева Ж. Ж.

Алматы, 2022ж

Эссе

Жоспар

1. Мемлекеттік сатып алу дегеніміз не?
2. Қазақстандағы мемлекеттік сатып алу

   Тиімді мемлекеттік  сатып алу жүйесі, оның дамуын ынталандыру экономикасы үшін мемлекеттік тапсырыстар жүйесінің әсер нысанын құру, бизнесті реттеуге үкіметтің қабілетін жақсартады. Бұл қоғамдық қажеттіліктерін қанағаттандыру  үшін ең қолайлы әдісін таңдау, және провайдері үшін,  тәртібі мен олардың үздік ұсынысын мүмкіндік алысымен  мемлекет үшін тиімді жолы болып табылады. Мемлекеттік сатып алу – бұл жұмыстарды, қоғамдық қаражат есебінен қызмет көрсету немесе тауарларды жеткізу қамтамасыз ету орындау үшін бұйрық. Үкімет келісімшарттар нарығының ол тұрақтылық пен кепілдендірілген төлемді қамтамасыз етуге мүмкіндік береді, кез келген бизнес үшін үлкен қызығушылық тудырады. Мемлекеттік сатып алу - мерзімде жағдай құжаттамасында көрсетілген алдын-ала мемлекеттік немесе муниципалды қажеттіліктер үшін тауарлар, жұмыстар мен кызметтер үшін тапсырыстарды орналастыру басекеге қабілетті нысаны бәсекеге қабілеттілігі, меншікті капиталдың және тиімділік канидаттарына негізделген. Және мемлекеттік бюджет есебінен елде немесе шетелде өндірілетін бөлігі, мемлекет тарапынан сатып алынған тауарлар мен қызметтер, мемлекеттік билік органдары. Мұндай сатып алулар өз тұтыну қажеттіліктерін үшін мемлекет жасаған және халықтың тұтыну мен сақтық кешірмесін қамтамасыз ету үшін.

   Мемлекеттік сатып алулар - өндірістік және әлеуметтік саясат жөніндегі қажетті құрал болып табылады. Ол осы орайда кездейсоқтық емес бәсекеге қабілетті өнім өндірісін ынталандыру мемлекеттік сатып алу рөлін атап, шағын бизнес, мүгедектер ұйымдарының және мемлекеттік қолдауды қажет басқа да адамдарды қоса алғанда отандық тауар өндірушілерді қолдау. Мемлекеттік сатып алу бойынша нарықтық өнім нарығының құрылымына интеграцияланған болғанына қарамастан, ол іргелі ерекшеліктері сипатталады. Мемлекеттік сатып алу - осындай қаражатын алушылардың бюджет қаражаты есебінен толық немесе ішінара тауарларды сатып алу жене мемлекеттік бюджет қаражаты. Мемлекеттік сатып алу туралы ҚР Заңы мемлекетке тиесілі кепшілігі онын мемлекеттік органдардың, мемлекеттік мекемелердің, мемлекеттік кәсіпорындардың жене акционерлік

қоғамдардың жүзеге асыру барысында туындайтын қатынастарды, сондай-ақ

жеткізушілерден тауарлар, жұмыстар мен қызметтерді құзыретті тұлғалар сатып алуды реттейді олардың иелігінде бар ресурстарды тиімді пайдалану.

Мемлекеттік сатып алу туралы Заңға сәйкес мемлекеттік сатып алулар мынадай тәсілдердің бірімен жүзеге асырылады:

• конкурс
• аукциондарда;
• баға ұсыныстарын сұрату;
• бір көзден алу;
• тауар биржалары арқылы жүзеге асырылады.

Біздің елімізде көптеген мемлекеттік сатып алулар жемқорлыққа байланысты қазірге таңда тек Конкрус арқылы өтіледі. Себебі ол жерде үкімет пен кәсіпкер арасында байланыс болмайды. Бәрі онлайн форматта өткізіледі. Осының арқасында елімізде жемқорлықтың саны азая бастаған болатын. Конкрус шешімі бойынша ең аз қаражат сұраған және ең жақсы сапа ұсынған кәсіпорын жеңімпаз болады. Мемлекеттік сатып алу деген сөздің өзі мемлекеттік бюджетті тиімді пайдалану деген мағынаны береді. Одан бөлек кәсіпкерге қойылатын шарттар өте көп. Мемлекеттік сатып алу процессіне келетін болсақ, мемлекеттік сатып алудың жылдық жоспарын әзірлеуді және бекітуді; өнім берушіні таңдауды және онымен мемлекеттік сатып алу туралы шарт жасасуды; мемлекеттік сатып алу туралы шарттың орындалуын қамтиды. Тапсырыс беруші тиісті бюджеттің негізінде мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру қағидаларында айқындалған тәртіппен және нысанда мемлекеттік сатып алудың жылдық жоспарын әзірлейді және бекітеді. Тапсырыс беруші тиісті бюджет комиссиясының оң ұсынысы негізінде мемлекеттік сатып алудың алдын ала жылдық жоспарын әзірлеуге және бекітуге құқылы. Мемлекеттік сатып алудың алдын ала жылдық жоспары мемлекеттік сатып алудың жылдық жоспары бекітілгенге дейін қолданылады. Мемлекеттік сатып алудың алдын ала жылдық жоспарында көзделген мемлекеттік сатып алу туралы мәліметтер мемлекеттік сатып алудың жылдық жоспарына ауысады. Мемлекеттік сатып алудың жылдық жоспарын тапсырыс беруші тиісті бюджет бекітілген күннен бастап он жұмыс күні ішінде бекітеді. Мемлекеттік сатып алудың жылдық жоспарында мынадай мәліметтер болуы тиіс: