Қазақстанның мемлекеттік басқару жүйесінің қазіргі ерекшелігі

«НАРХОЗ УНИВЕРСИТЕТІ» КЕАҚ

«Құқық және мемлекеттік басқару» мектебі
«Халықаралық қатынастар және басқару» ҒБбД

Ғылыми баяндама

Тақырып: «Қазақстанның мемлекеттік басқару жүйесінің қазіргі ерекшелігі»

 Орындаған: Нуркен Аружан, 1543 мемлекеттік басқару

Тексерген:
«Мемлекеттік басқару» ҒБбД профессоры, 

PhD, Жанбырбаева А.Н.

                                                  Алматы, 2022жыл

     Өркендеген және өршіл дамып келе жатқан қоғамның кейінгі қалпына келуі Мемлекеттік басқару ұғымымен бірге үлкен қарқынмен жүреді. Себебі елді басқару-бұл елдің басқарушылық, атқарушы, ұйымдастырушылық жұмысы.Қазақстан мемлекеті тәуелсіз, дербес ел болғаннан бері 31 жыл өтті. Өздеріңіз білетіндей, осы 31 жыл ішінде біз егемендікке қол жеткіздік, өз құқықтық жүйесі, экономикасы, қоғамдық-саяси тұжырымдамасы бар өзге мемлекеттермен бірге толыққанды ел ретінде бастадық. Енді мемлекеттің имиджі айқын анықталып, гүлдену кезеңіне жеткенде, кеңестік идеологияның шеңберін жоғалтып, барлық жағдайларды толық зерттеуге болатын кезең келді.

     Бүгінгі таңда саяси жүйесі мығым қалыптасқан мемлекеттер қатарында болғандықтан, мемлекетіміздің ішкі құрылымын, басқару жүйесін нақты зерттеп, оның мәндік - мазмұндық жағын айрықша көрсете білу - негiзгi міндеттердің бірі болып табылады. Себебі, мемлекет туралы әңгімені бастардың алдында біз ең алдымен оның қоғамда әрекет ететіндігін, онымен қандай да бір өзара қарым - қатынаста болатындығын, яғни қоғамның тарапынан белгілі бір ықпалдың болатындығын және өз кезегінде қоғамға өзі де ықпал ете алатындығын ескереміз. Қазіргі уақытта Қазақстан өзінің мемлекеттік басқару жүйесін кең көлемде реформалауын жалғастыруда. Корпоративтілік, нәтижелілік, транспаренттілік, сондай-ақ қоғамға есеп беру қағидаттарында басқарудың жоғары сапалы жаңа модификациясын құру мақсатында қазіргі кезеңде стратегиялық мақсаттарға қол жеткізуге және мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық қалыптасуының басым мәселелерін іске асыруға бағытталған мемлекеттік жоспарлаудың тұтас, сондай-ақ нәтижелі тұжырымдамасын дамытуға сәйкес қызмет жүргізілуде.

Біздің елімізде болжау, бағдарламалау және ұзақ мерзімді стратегиялық, орташа мерзімді индикативтік жоспарлау элементтерін қамтитын мемлекеттік жоспарлау жүйесі үнемі дамып келеді. Оның жұмыс істеуі үшін оның процесіне әдіснамалық тәсілдер бекітілді: құжаттарды әзірлеу, іске асыру, мониторинг жүргізу, бағалау және бақылау. Бұл жүйенің басында Қазақстанның 2030 жылға дейінгі даму стратегиясы тұр, оны іске асыру үш кезеңде жүзеге асырылады. Әр 10 жыл сайын тұтастай алғанда елдің әлеуметтік-экономикалық және қоғамдық-саяси дамуының басым бағыттары айқындалады. Осылайша, алғашқы онжылдық жоспар сәтті жүзеге асырылды. Нарықтық экономикада стратегиялық жоспарлаудың үш негізгі функциясы бар. Біріншісі-республиканың әлеуметтік-экономикалық дамуының ел ішінде де, әлемдік кеңістікте де перспективалық мақсаттарын айқындау. Екіншісі-келешекте әлеуметтік-экономикалық, ғылыми-техникалық, инновациялық және экологиялық даму мақсаттарына қол жеткізуге мүмкіндік беретін стратегиялық басымдықтарды таңдау. Үшіншісі-әлеуметтік-экономикалық дамуды тікелей және жанама мемлекеттік реттеуді пайдалана отырып, таңдалған басымдықтар жүйесін іске асыру тетігін әзірлеу. Стратегиялық жоспардың өзіндік ерекшеліктері бар. Біріншіден, ол үлкен стратегиялық міндеттерді шеше алатындай ұзақ кезеңді қамтиды. Екіншіден, оның көрсеткіштері үлкейтілген, жалпылама сипатқа ие. Үшіншіден, бұл жоспар ішкі және сыртқы факторлардың өзгеру тенденцияларына байланысты перспективалық кезеңге балама сценарийлерді қарастыратын вариантты сипатқа ие. Төртіншіден, Стратегиялық жоспар конъюнктураның өзгеруін ескере отырып немесе фазадан экономикалық цикл фазасына ауысқан кезде мерзімді түрде қайта қаралатын, түзетілетін, ұзартылатын болады.