Көкөніс шырындарының ассотименті, химиялық құрамы,адам ағзасына әсері

                   АЛМАТЫ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

                                   РЕФЕРАТ

Тақырыбы: «Көкөніс шырындарының ассотименті, химиялық құрамы,адам ағзасына әсері»

                                   Орындаған:Шәміл Б Топ 20-14

                            Тексерген:Сыздыкова Л.С

Көкөніс шырындары-көкөністерден сығылған, сондай-ақ ұнтақтар түрінде ұсынылған шырындар. Көкөніс шырындары минералдар мен дәрумендердің көп болуына байланысты жоғары қоректік құндылыққа ие.Кейбір коммерциялық брендтер көкөніс шырындарын дайындауда жеміс шырындарын тәттілендіргіш ретінде пайдаланады.

Дәстүрлі көкөніс шырынының түріне томат шырыны жатады, ол келесі ассортиментте шығарылады: табиғи томат шырыны, томат шырыны тұзбен (0.6 - 1.0 % тұз ), томат шырыны С дәруменімен. Сапасының көрсеткіштеріне қарай томат шырыны сорттарға бөлінеді: экстра, жоғарғы және бірінші. Тұз қосылған томат шырыны бірінші сорттан жасалады.

Аралас көкөніс шырындары ( коктейльдер ) - шырын қоспасынан немесе шырыннан және әртүрлі көкөністердің езбесінен тұрады, дәм беретін заттар, тұз және қант қосылған немесе қосылмаған болып келеді. Әртүрлі көкөністің шырындарын араластыра отырып, биологиялық белсенді заттары көп ( дәрумендер, минералды тұздар, полифенолдар, ақуыздар ),органолептикалық және диеталық құрамы жақсы өнім алуға болады. Ең жақсы шырын қоспалары сәбіз, қызылша және шомыр; картоп, таңқурай және қаражидек; картоп және өрік; картоп және шие.

Картоп шырыны басқа көкөніс шырындарына қарағанда асқазан секрециясын тежейді, осыған байланысты оны гастритті, асқазан жарасын, он екі елі ішектегі жоғарылаған қышқылдықты, яғни әртүрлі ауруларды емдеуге қолданады. Аралас көкөніс шырындары тәбетті ашуға арналған, оны томаттан, шпинаттан, пияздан, картоптан және сәбізден, жасыл шөп, қызыл қызылша, тәтті бұрыш, т.б. дайындайды. Шырынды таза қылу үшін, оны қатаң режимде стерильдейді, бұл дәрумендердің және басқа да биологиялық белсенді заттардың жоғалуына әкеледі. Мұндай жағдайда шырынға құрғақ сүт ұйытқыларын қолдану арқылы сүтқышқылының ашуымен немесе лактоферментациямен таза шырынды алуға болады. Ашыған көкөніс шырындары дәрумендердің, аминқышқылдарының және минералды заттардың бай көзі болып табылады.

Көкөніс шырындарының арасында сәбіз шырыны - көшбасшы - оның құрамында ең бай дәрумені бар және көптеген көкөністермен жақсы үйлесімді. Танымал болуына қарамастан, сәбіз шырыны дұрыс емес қолданылса, ағзаға пайдалы немесе зиянды болуы мүмкін, әсіресе кейбір созылмалы аурулар болған кезде.

Сәбіз шырынын қолдану арқылы олар организмнің дәрумендер қорын толықтырып қана қоймайды, сонымен қатар көптеген аурулармен күреседі. Кейбір жағдайларда оның профилактикалық әсері бар. Диагнозға байланысты шырынның мөлшерін де, оны дәрілік мақсатта қолдану ерекшеліктерін де білу керек. Шынында да, белгілі бір жағдайларда, ол мүлдем қарсы келеді немесе жанама әсерлерді тудыруы мүмкін.

Жаңа сәбіз шырынын дайындау үшін орташа мөлшерден гөрі тәтті сорттардың көкөністерін таңдау керек, өйткені тым үлкен сәбіз нитраттардың контейнері болып табылады. Егер бақшада өзіңіздің қолыңызбен өсірілген сәбізді қолдану мүмкін болса - бұл керемет. Дүкенде немесе базарда көкөністерді сатып алғанда, оларды бүліну үшін мұқият тексеру керек. Ауру белгілері жоқ тұтас, икемді, шырынды сәбіз - бұл алынған шырынның витаминге бай және пайдалы екендігінің кепілі.

Сәбіз шырынын қалай ішуге болады? Ол асқазанға тамақтанар алдында (жарты сағат ішінде), таңғы ас алдында ең жақсы ішіледі. Шырынның тәуліктік мөлшері - 2 стақан - бұл мөлшер ағзаны құрамындағы дәрумендермен қамтамасыз ету үшін жеткілікті. Сәбіз шырынын дәрі ретінде қолданғанда дозаны түзетуге болады.