Қазақстан Респуббликасының әлеуметтік бағдарламалары

Орындаған АМАНОВА КРИСТИНА ЖМ21-002-02

Қазақстан Респуббликасының әлеуметтік бағдарламалары

 Әлеуметтік саясаттың басты мақсаты-белгілі бір әлеуметтік топтарды немесе топтарды қолдау емес, қоғамның интеграциясы, әлеуметтік жүйенің тепе-теңдігін қамтамасыз ету.

ХХ ғасыр кез-келген мемлекеттің ішкі саясатының негізгі бағыттарының бірі әлеуметтік саясат екенін көрсетті. Әлеуметтік саясаттың маңызды міндеті-қоғамдық өмірде белгілі бір тепе-теңдік деңгейіне жету:

Әлеуметтік саясат әлеуметтік қорғау тенденцияларын кеңейтуге және тереңдетуге, экономикалық өндірісті басқару құрылымына жеке тұлғалардың қатысуын қамтамасыз ететін жағдайлар жасауға бағытталған. Әлеуметтік саясаттың негіз қалаушы ережелерінің бірі қоғамның әлеуметтік қорғалмаған жіктерінің мүдделерінде тиісті басымдықтарды әзірлеу және іске асыру тетігін құру болып табылады .

Қазақстан Республикасының әлеуметтік саясаты әртүрлі тетіктер арқылы іске асырылады, олардың неғұрлым белгілі және тиімдісі қоғамдық дамудың ерекше проблемаларын шешу жөніндегі арнаулы әлеуметтік бағдарламаларды, сондай-ақ осы саладағы арнаулы заңнамалық базаны әзірлеу және іске асыру болып табылады.

Елдің әлеуметтік бағдарламалары мемлекеттік әлеуметтік тапсырыстар есебінен жүзеге асырылады.

Мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс-өнім беруші үкіметтік емес ұйым болып табылатын мемлекеттік әлеуметтік тапсырысты жүзеге асыруға шарт жасасу арқылы бюджет қаражаты есебінен қамтамасыз етілген, республикалық, салалық және өңірлік деңгейлердегі әлеуметтік міндеттерді шешуге бағытталған әлеуметтік бағдарламаларды, жобаларды, сондай-ақ жекелеген іс-шараларды іске асыру нысаны. Үкіметтік емес ұйымдардың әлеуметтік маңызы бар қызметін қаржыландыру бүкіл әлемде кең таралған тәжірибе болып табылады. Үкіметтік емес ұйымдарды Қазақстан Республикасының бюджетінен қаржыландыру 2003-2005 жылдарға арналған үкіметтік емес ұйымдарды мемлекеттік қолдау бағдарламасын қабылдаумен 2003 жылы басталды. 2005 жылы қабылданған "мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс туралы" Заң мемлекеттің үкіметтік емес сектормен өзара іс-қимылы тарихының жаңа бетін ашты.

Мемлекеттік әлеуметтік тапсырысты қаржыландыру көздері республикалық және жергілікті бюджеттер болып табылады. Республикалық деңгейде мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс негізінен Республикалық маңызы бар іс-шараларды ұйымдастыруға және өткізуге, жергілікті деңгейде орналастырылады, әрбір облыс Облыстық ауқымда іске асырылатын әлеуметтік жобаларға қаражат бөледі. Сонымен қатар, мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс ҮЕҰ-ның республикалық деңгейдегі әлеуметтік маңызы бар жобалар конкурстарына қатысуын шектемейді. Тәжірибе көрсеткендей, республикалық деңгейде мемлекеттік әлеуметтік тапсырысты еліміздің барлық өңірлерінен ҮЕҰ жүзеге асырады. Қазіргі уақытта мемлекеттік әлеуметтік тапсырысты республикалық деңгейде мәдениет, білім және ғылым, Ішкі істер, денсаулық сақтау, Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау, әділет, ауыл шаруашылығы министрліктері, сондай-ақ Спорт және дене шынықтыру істері, дін істері агенттіктері орналастырады. Жергілікті деңгейде әлеуметтік бағдарламалар мен жобаларды іске асырудың осы нысанын ҮЕҰ қатысуымен ішкі саясат, денсаулық сақтау, халықты жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар, табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу, тілдерді дамыту, туризм, дене шынықтыру және спорт басқармалары облыстық әкімдіктер мен аудандық, қалалық ішкі саясат бөлімдері жүзеге асырады [2].

Бүгінде елімізде мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылатын бірқатар мемлекеттік бағдарламалар жұмыс істейді.

Бірінші бағдарлама – "Жұмыспен қамту – 2020". Бағдарламаның мақсаты-жұмыспен тұрақты және нәтижелі қамтуға жәрдемдесу арқылы халықтың табысын арттыру.

Міндеттері:

1. өзін-өзі жұмыспен қамтыған, жұмыссыз және табысы аз халықты өнімді экономикалық жұмыспен қамтуға тарту;
2. индустрияландыру бағдарламасын іске асыру үшін кадрлық әлеуетті дамыту;
3. атаулы әлеуметтік көмек көрсету жүйесін жетілдіру.

Бағдарлама, бірінші кезекте, оқытуға, жұмысқа орналастыруға, тұрғылықты жері бойынша өз ісін ұйымдастыруға жәрдемдесуге, ал мұндай мүмкіндіктер болмаған кезде экономикалық өсу нүктелеріне өз еркімен көшуге жәрдемдесуге бағытталған.

Бағдарламаны іске асыру мынадай үш бағыт бойынша жүзеге асырылатын болады: