Тәуелсіз мемлекеттер достастығы

                                     Тәуелсіз мемлекеттер достастығы!

  1991 жылы Совет Одағы тарқаған уақыттан бастап Беловежде Ресей, Беларус, Украина елдерінің басшылары жиналып ТМД елдерін құру туралы ой тасталады. 1922 жылы КСРО толықтай дерлік тарқаған соң орнынаТМД құрылады. Қазақстан мен Орта Азия елдрі оған келісетінін және ТМД құрамына кіруге дайын екенін жеткізеді.

 Қазіргі уақытта ТМД елдерінің барлығы дерлік дамып келе жатқан және дамыған мемлекеттер. Мысалы ретінде ТМД ның кез-келген 2 мемлекетін салыстырсақ: Ресей мен Түрікменстан.

  Ресей мемлкеті Еуропаның да, Азияның да құрамына кіреді. Ол жер көлемі бойынша әлемдегі ең үлкен мемлекет, Ресей мемлекетінде тіпті дерлік адам аяғы баспаған өңірлер де бар. Ресей Федерациясының жалпы жер ауданы 17,1 млн шаршы км.

  Ал Түрікменстан мемлекетіне келетін болсақ ол Ресейге қарағанда әлде қайда кіші мемлекет. Орта Азияда орналасқан бұл 2 мемлекет Каспий тенізі арқылы бір-бірімен шектеседі. Түрікменстан мемлкетінің жалпы жер аумағы 488,1 мың шаршы км.

 Ресей мемлекетінің жер аумағы үлкен, минералды байлықтары мол. Экономикалық жағдайы жақсы. Оған басты себеп айта кеткен минералды байлық, және де Ресей мемлкетінің ең басты бір ұтатын базасы ол: транзиттік сауда жолы, құбырлы сауда жолы және теңіздік сауда жолы да қалыптасқан. Бұл кез-келген мемлекетке пайда береді, және әлемдік сауда да ұтыс әкеледі.

  Түрікменстан мемлкетіде экономикасы құлдыраған мемлекеттер қатарына жатпайды. Түрікменстан мемлекетінің Каспий теңізінде үлесі бар. Және содан өндіретін мұнай-газ базалары, одан бөлек Қазақстан тәріздес ол елдеде Менделеев кестесіндегі 144 элементтің бәрі кездеседі. Бірақ өкініштісі ол мемлекетте теңіздік сауда жолы жоқ.

 Ресей халқы жалпы құраммен 143 млн құрады (2012 жылғы есеппен) әлемдік рейтингте 9шы орында тұрады. Ресейде еліміз тәрізді көпұлтты мемлекет. Елде 160 ұлт пен ұлыс өкілдері тұрады. Елде әр түрлі ұлттан тұратын 30 Автономиялық Республикалар бар.

  Түрікменстан да біздің еліміз тәрізді демографиялық проблемаларға душар. Елде бар жоғы 6млн адам өмір сүреді. Елде тұтатындардың көбісі өзбектер мен орыстар. 60 мынға жуық қазақтарда тұрады.

  Ресей мәдениеті адам баласы қол жеткізбес түрлі мәліметтер мен классикалық жанрдағы мыңдаған туындамалар қалдырған. Жалпы айтқанда мемлекеттің тарихи мәдениті байлыққа толы.

  Түрікменстан мемлекетінің мәдени мұрасы Орта Азия мемлекеттерінің арасында біршама өзгешеліктері бар. Олардың тарихындағы аса бір ерекше туындамасына түрікмен, әзірбайжан және түріктердің бірлескен туындамасы «Огуз-Намех» жатады.

  Ресей Федерациясы өтпелі экономика тән индустриялы аграрлы мемлекет қатарына жатады.  Экономиканың басты уақытта құлдырау себебі КСРО ның тарқауы. 1990 жылдан бастап нарықтық өзгеріске қарамастан елде әліде құлдырау мен ала-құлалық сақталып қалған.

  КСРО дан кеткен Түрікменстанда өтпелі экономикалық кезеңде газ өндіру салалары әлсіреп өнімділігі қысқарған. Дағдарыстан шығудң амалын қарастыру үшін түрлі-түрлі  бағыттарда даму саясатын жүргізуде. 2 елде өтпелі экономикалық кезеңде, даму процесі жақсы жүріп жатқан мемлекеттер.

   Ресей елі көптеген жылдар бойы жасанды саяси кедергілер кесірінен көп елдермен сауда байланысын нашарлатып алған болатын. Бірақ 1990 жылдардан бастап яғни КСРО тарқаған тұстан бастап олар Жапония, Қытай сияқты қуатты елдермен теңіз жолы арқылы сауда байланысын жүргізеді. Қәзіргі таңда Ресейдің ірі сауда серіктестеріне Жапония, Германия, Франция, Қытай, Ұлыбритания, сияқты ірі елдермен серіктес.

  Түрікменстан Орта Азия елдерінің бірнеше мемлекеттерімен саяси жақындық орнатқан және одан бөлек ТМД мемлекетінің құрамдас елдерімен серіктес.