Қазақстанның фармацевтика

Соңғы жылдары Қазақстанның фармацевтика саласында өндірістің айтарлықтай өсуі байқалады-отандық өндірушілер шығарған өнім көлемі 42 млрд теңгені құрады. Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша фармацевтикалық нарықтағы баға саясаты бойынша жүйелі жұмыс жүргізілуде. Препараттардың тиімділігі мен қауіпсіздігі, сондай-ақ олардың қол жетімділігі басымдық болып саналады.

Қазақстанның киелі географиясы: қорытындылар мен перспективалар Қазақстанның киелі географиясы: қорытындылар мен перспективалар

Қазақстан Республикасында фармацевтика саласының жай-күйі мен дамуы алғаш рет 2017 жылғы 12 мамырда Мәжілістегі парламенттік тыңдауда талқыланды. Егер фармацевтикалық сала әлемдік ауқымда алғаш рет осындай жоғары форумда – елдің заң шығарушы органында қаралғанын атап өтсем, қателеспеймін деп ойлаймын.

Еліміздің отандық өндірістегі дәрілік препараттарға деген сұранысын қанағаттандырудың 50% деңгейіне қол жеткізу және отандық фармацевтикалық өнімнің бәсекеге қабілеттілігін арттыру үшін Мемлекет басшысы Қазақстанның фармацевтикалық саласын дәрілердің тиімділігін, қауіпсіздігі мен сапасын растайтын GMP стандарттарына көшіру жөнінде міндет қойды. Фармацевтикалық препараттардың отандық өндірісі үлесінің өсуі жаңа өндірістерді іске қосумен және қолда бар қуаттарды жаңғыртумен, сондай-ақ шығарылатын өнім номенклатурасының ұлғаюымен байланысты.

Қазақстанда 112 фармацевтикалық өндіруші бар, бірақ бірде-бір отандық кәсіпорын өзінің (қазақстандық) субстанцияларын шығармайды. Сонымен қатар, республикада фармацевтикалық өндіріске 50-ден астам жаңа бірегей дәрілік препараттарды әзірлеу және енгізу саласында елеулі ғылыми негіз бар. Бұл ҚазҰУ-дың әзірлемелері.әл-Фараби атындағы ҚазҰМУ С.Д. Асфендияров, ИХН им. А. Б. Бектұрова, "Фитохимия" ХҒӨХ, ОҚММА.

Қазақстандық ғалымдардың әзірлемелерін енгізуді тежейтін факторлардың бірі-зертханалық регламенттер жаңа дәрілік препараттарды алу тәсілдері бойынша тәжірибелік-өнеркәсіптік байқаудан өтуі тиіс бұрын болған зауыттық зертханалардың типі бойынша пилоттық өндірістің болмауы. Өсімдік шикізаты негізінде дәрілік заттар өндірісін дамыту отандық фармацевтика саласын жандандырудың бірегей көзі болып табылады. Ғасырдан астам тарихы бар отандық фармацевтикалық кәсіпорындардың бірі ұзақ уақыт бойы тек қана қазақстандық Өсімдік шикізатынан фармацевтикалық субстанцияларды және олардың негізінде дайын дәрілік нысандарды өндірген Шымкент Химия-фармацевтикалық зауыты болып табылады. Бірақ қазіргі уақытта бұл зауыт шетелдік синтетикалық субстанция негізінде дженериктік препараттар технологиясына қайта бағдарланғандықтан, ол дәрілік өсімдік шикізатын қайта өңдеумен айналысуды тоқтатты. Сондай-ақ, бүгінгі күні Қызылорда облысындағы "Мия Шиелі" мия тамырын қайта өңдеу және Батыс Қазақстан облысының Орал қаласындағы "Миярица" фармацевтикалық зауыттарының жұмысы тоқтатылды. Олар қазақстандық дәрілік шикізатты шетелге сатумен ғана айналысады.

Бірегей фармацевтикалық өнімді шығаратын кәсіпорындар арасында "Фитохимия "холдингі әзірлеген бірегей препараттарды шығаруға бағдарланған" қызыл май "Фирмасы"ӨК (Алматы) мен Қарағанды фармацевтикалық зауытын (ҚКФ) атап өту қажет. Зауытта толық өндірістік циклі бар бірегей инфрақұрылым құрылған: дәрілік шикізатты өсіруден бастап дайын нысандарды шығаруға дейін және олардың клиникаға дейінгі және клиникалық зерттеулерін жүргізуге дейін. Зауыттың өндірістік қуаты жылына бәсекеге қабілетті бірегей фитопрепараттардың 2 млн ампула, 120 млн таблетка, капсула және жұмсақ дәрілік түрін құрайды.

Қазақстан тәуелсіздігінің құрдасы - "Фитохимия" халықаралық ғылыми-өндірістік холдингі ("Фитохимия" ХҒӨХ) өсімдік шикізатын фитохимиялық зерттеу және бірегей дәрілік препараттарды жасау саласындағы республиканың жетекші ғылыми орталықтарының бірі болып табылады. Мұнда 72-ден астам жаңа бірегей фитопрепараттар әзірленді, оңтайландырылды және өндіріске енгізілді: ісікке қарсы "Арглабин", "Салсоколлин" гепатопротекторы, паразитке қарсы "Саусалин", адаптогендік "Экдифит", "Атеролид" гиполипидемиялық құралы және т.б. елдің клиникаларында қолданылатын және шетелде бұрыннан белгілі.