Бүйрек үсті безінің гармондарынын әсер ету механизмі

 Реферат               

Тақырыбы: Бүйрек үсті безінің гармондарынын әсер ету механизмі

Орындаған:Шынарбекұлы.Исламбек

Қабылдаған:Ерменбек.Перизат

Группа:213А

Курс:2

                                                            2022-жылы

Жоспар

1. Бездің ішкі секрециясының атауы

1.1 Бездің орналасуы

1.2 Гормондарды өндіруге мүмкіндік беретін бездің құрылысының ерекшеліктері

2. Гормонның атауы

2.1 Гормонның құрылысы (химиялық табиғаты)

2.2 Гормондардың ағзаға әсері

2.3 Гормон неден синтезделеді?

3.Бездердің қызметін реттеу

Пайдаланған Әдебиеттер

1. Бездің ішкі секрециясының атауы

Бүйрек үсті бездері (glandula suprarenalis, сингулярлы) — ұсақ жалпақ жұптасқан ішкі секреция бездері. Олар қанға тікелей түсетін және организмнің тіршілік әрекетін реттеуге қатысатын заттарды (гормондарды) бөліп шығарады.

1.1Бездердің орналасуы

Бүйрек үсті бездері бүйректің жоғарғы полюстерінің үстінде орналасқан. Адамдарда олар XI кеуде – I бел омыртқаларының деңгейінде, ретроперитональды орналасады. Оң жақ бүйрек үсті безі үшбұрышты пішінді, сол жақ - жартылай ай; бүйрек үсті бездерінің ойыс негіздері бүйректің дөңес полюстерімен түйіседі. Бүйрек үсті бездері бүйрекпен бірге майлы капсулаға (capsula adiposa) қоршалған және бүйрек фасциясымен (fascia renalis) жабылған. Ересек адамның бүйрек үсті безінің ұзындығы 30-70 мм, ені 20-35 мм, қалыңдығы 3-10 мм, екі бүйрек үсті безінің массасы 10 -14 г.

1.2 Гормондарды өндіруге мүмкіндік беретін бездің құрылысының ерекшеліктері

Сыртынан бүйрек үсті безі дәнекер тіндік капсуламен жабылған, одан қалқаншалар паренхимаға таралып, құрамында тамырлар мен нервтер бар және бүйрек үсті безінің паренхимасын жасушалар топтарына және жасуша жіптеріне бөледі. Бүйрек үсті бездерінде бүйрек үсті безінің бүкіл массасының шамамен 2/3 бөлігін құрайтын сыртқы кортикальды зат және ішкі мишық ерекшеленеді.

Бездердің физиологиялық қызметі күрделі. Бұл нағыз гормон зауыты. Оның өніміне он шақты тауар кіреді. Адреналинді хром тұздарымен селективті бояуға қабілеттілігі үшін хромаффинді жасушалар деп атайтын бүйрек үсті безінің ми жасушалары өндіреді. Ұқсас жасушалар тек бүйрек үсті бездерінде ғана емес: олар вегетативті жүйке жүйесінің симпатикалық бөлімінің жүйке түйіндерімен (ганглийлермен) бірге жүретін қан тамырларының қабырғаларында орналасқан.

Адреналин тек бүйрек үсті безінде синтезделеді; норадреналин мен дофамин симпатикалық жүйке жүйесінің параганглийлерінде және көптеген нейрондарында да түзіледі.

[pic 1]

2. Гормонның атауы

Адреналин (эпинефрин) (L-1(3,4-диоксифенил)-2-метиламиноэтанол) бүйрек үсті безінің миының негізгі гормоны, сонымен қатар нейротрансмиттер болып табылады.

Норадреналин, норадреналин, L-1-(3,4-диоксифенил)-2-метиламиноэтанол – бүйрек үсті безінің миының гормоны және нейротрансмиттері. Биогенді аминдерге, катехоламиндер тобына жатады.

2.1 Гормонның құрылысы (химиялық табиғаты)

Катехоламиндер – адреналин, изопреналин, битольтерол және изоэтарин – құрамында 3 және 4 немесе 4 және 5 позицияларында екі гидроксил тобы бар бензол сақинасы және этаноламин тобы бар (4.5-кесте). Бета1-адренергиялық рецепторларға немесе бета2-адренергиялық рецепторларға әсер етудің селективтілігі гидроксил және этаноламин топтарының сутегін алмастыратын радикалдардың болуымен анықталады.

Химиялық құрылымы бойынша норадреналин одан бүйірлік тізбектің амин тобының азот атомында метил тобының болмауымен ерекшеленеді, оның гормон ретіндегі әсері негізінен адреналиннің әсерімен синергиялық.