Қалыпты орналасқан плацентаның мерзімінен бұрын бөлінуі

1.7 Анықтама: Қалыпты орналасқан плацентаның мерзімінен бұрын бөлінуі (ҚОПМББ) - қалыпты орналасқан плацентаның жартылай немесе толық бөлінуі. Ол жүктілік кезінде немесе 20 аптадан кейін босанудан соң пайда болады. [1]

1.8 Жіктелуі

ҚОПМББ кезінде қан кетудің үш түрі бар:

• сыртқы қан кету – плацентаның шеті қабыршақтанып, жыныс жолдарынан қан сыртқа шығады
• жасырын қан кету – ретроплацентальды, қан плацента және жатыр қабырғасы арасында жиналады, көбінесе айқын миометриядағы экстравазация және имбибциямен, бірақ жыныс жолдарынан қан кетпейді.
• аралас қан кету – қанның бір бөлігі жыныс жолдарынан ағып кетеді, ал бір бөлігі ретроплацентальды болып қалады.

ҚОПМББ клиникалық классификациясы

Жеңіл дәреже (40% жағдайда):

• жыныс жолдарынан қан жоғалту көлемі пайда болған кезде 100 мл-ден аспайды және
• ретроплацентарлы гематомадан сыртқы қан кету жоқ;
• жатырдың тонусы аздап жоғарылаған;
• Ұрықтың жүрек соғу жиілігі қалыпты диапазонда;
• жүкті әйелдің немесе босанушы әйелдің жағдайы қанағаттанарлық;
• коагуляция жүйесінің негізгі физиологиялық көрсеткіштері мен көрсеткіштері
• қалыпты (қан қысымы, пульс, гемоглобин, тромбоциттер, гематокрит, фибриноген)

Орташа дәреже (45% жағдай):

• Жыныс жолдарынан қан жоғалту көлемі 100-500 мл. Ретроплацентарлы гематомадан сыртқы қан кету жоқ
• жатыр тонусы жоғарылайды. Пальпация кезінде жатырдың ауыруы мүмкін.
• ұрықтың жүрек ырғағының ауытқулары байқалады (тахикардия, брадикардия), кейде
• ұрықтың жүрек соғысының болмауы мүмкін
• жүкті әйелде тахикардия, ортостатикалық гипотензия және төмен
• артериялық және импульстік қысым байқалады
• фибриноген, тромбоциттер, гемоглобин деңгейінің төмендеуі мүмкін.

Ауыр дәреже (15% жағдай)

• ретроплацентарлы гематома пайда болған кезде қан жоғалту көлемі 500 мл-ден асады
• сыртқы қан кету жоқ
• жатыр пальпация кезінде қатты ауырады.
• ұрықтың антенатальды өлімі болуы мүмкін
• жүкті әйел геморрагиялық шок болуы мүмкін
• тромбогеморрагиялық синдром пайда болады

ҚОПМББ қауіп факторлары

• Жүктілікке дейін және жүктілік кезінде артериялық гипертензия;
• Жүкті әйелге қатысты зорлық - зомбылық, құлау, жарақат
• Темекі шегу, есірткіні қолдану
• Экстрагенитальды патология (гломерулонеарит, ауыр анемия) және эндокринопатия(қант диабеті);
• Аутоиммундық жағдайлар (БФС, жүйелі қызыл жегі);
• Тромбозға бейім гемостаздың генетикалық ақаулары;
• Қысқа кіндік, плацентаның презентациясы;
• Жатырдың тез декомпрессиясы (көп ұрықты, көпсуды);
• Көп қырлы, кесарь тілігі анамнезінде;
• Анамнездегі ҚОПМББ;
• Жатыр ішілік инфекциялар;
• Жатырдың даму аномалиялары мен ісіктері;
• Жас немесе үлкен (>40 жас) бастапқы жасы

2. ДИАГНОСТИКА ӘДІСТЕРІ, ТӘСІЛДЕРІ ЖӘНЕ РӘСІМДЕРІ

Шағымдар:

• жыныстық жолдардан қан кету;
• іштің ауыруы;
• жатырдың кернеуі мен ауыруы.

Анамнез жинағы: пациент бұрын сонды жарақат алды ма, қан кету сипаты туралы сұрау керек,

қан кету ауырсынумен бірге жүреді ме, бұрын қан кетулер болды ма соны білу қажет.

Физикалық тексеру:

Объективті тексеру кезінде:

• жатырдың ауыруы мен кернеуі (негізінен ауыр жағдайларда);
• ретроплацентарлықты қалыптастыру кезінде жатырдағы гематомалар;
• амниотикалық сұйықтықты қанмен бояуға болады;
• геморрагиялық шок белгілері болуы мүмкін;
• ұрықтың жүрек қызметінің ырғағының бұзылуының белгілері (тахикардия,
• брадикардия);
• ҚОПМББ босанудың басталуына себеп болуы мүмкін.
• Жыныс жолдарынан қан кету 80% жағдайда байқалады, ретроплаценттік гематома 20% қалыптасады
• Ауырсыну, көбінесе кенеттен іште және арқада локализацияланған

Аспаптық зерттеу әдістері:

 УЗИ – 25% (УД - II-2) ультрадыбыстың ақпараттылығы. [1,2]

УДЗны ұрықтың өміршеңдігін және бар-жоғын анықтау үшін жүргізу қажет.

Егер ұрықтың өміршеңдігін анықтау мүмкін болмаса, ұрықтың жүрек соғысы сыртқы әдіспен, аускультация көмегімен жүргізіледі. Ретроплаценттіліктің гематомалар болмауы плацентаның бөлінуін жоққа шығармайды.

NB! Плацентарлы бөліну диагнозы көбінесе клиникалық диагноз. Кесарь операцияциясын жасау үшін дәрігер бірден шешім қабылдау қажет.