Мембранасы бар және мембранасы жоқ органелла

БОӨЖ № 1

Тақырыбы: Мембранасы бар және мембранасы жоқ

органелла

Факультет: Жалпы медицина

Тобы: 110 ”Б” 1 курс

Орындаған Аяпов Казыбек

Тексерген

Алматы 2022

 Мембранасы бар және мембранасы жоқ органелла

Мембраналар - тірі ағзаның жасушасының ажырамас бӛлігі болып табылатын

қорғаныш элементі.

Ғаламшардағы барлық тірі организмдердің құрылымдық-функционалдық бірлігі -

бұл жасуша. Оның ӛмірлік белсенділігі энергиямен, ақпаратпен, затпен

алмасатын қоршаған ортамен тығыз байланысты. Осылайша, ұяшықтың жұмыс

істеуі үшін қажет қоректік энергия сыртқыдан келеді және оның әртүрлі

функцияларына жұмсалады.

Тірі ағзаның құрылымының ең қарапайым құрылымы: жасуша мембранасы ,

ядро, органеллалар, түрлі қосындылар. Ол мембранамен қоршалған, оның

ішіндегі ядро және барлық органеллалар. Бұл митохондриялар, лизосомалар,

рибосомалар, гольджи аппараты, эндоплазмалық тор. Әр құрылымдық элементтің

ӛз мембранасы бар.

ЖАСУШАНЫҢ ӚМІРІНДЕГІ РӚЛ

Биологиялық мембрана қарапайым тіршілік жүйесінің құрылымы мен

жұмысында ең маңызды рӛл атқарады. Қорғаныс қабығымен қоршалған жасуша

тек организм деп аталуы мүмкін. Метаболизм сияқты мұндай процесс

мембрананың болуына байланысты жүзеге асырылады. Егер оның құрылымдық

тұтастығы бұзылса, бұл тұтастай ағзаның функционалдық күйінің ӛзгеруіне

әкеледі.

ЖАСУША МЕМБРАНАСЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ФУНКЦИЯЛАРЫ

Ол ұяшықтың цитоплазмасын сыртқы ортадан немесе конверттен бӛледі. Клетка

мембранасы нақты функциялардың дұрыс орындалуын, жасушааралық

байланыстар мен иммундық кӛріністердің ерекшелігін қамтамасыз етеді,

электрлік потенциалдағы трансмембраналық айырмашылықты қолдайды. Ол

химиялық сигналдарды - гормондарды, медиаторларды және басқа да

биологиялық белсенді компоненттерді қабылдауға қабілетті рецепторларға ие.

Бұл рецепторлар басқа қабілет - клетканың метаболикалық белсенділігін

ӛзгертуге мүмкіндік береді.

Тасымалдаушы мембраналық затпен қатар тасымалдаушы диффузиясына

байланысты немесе вектордың молекулярлық тізбегі бойынша зат түрінде

тасымалданады.

Қарапайым және жеңіл диффузияға байланысты электролиттерді беру.

Белсенді ион тасымалдау.

ЖАСУШАЛЫҚ МЕМБРАНА ҚҰРЫЛЫМЫ

Жасушаның мембраналық компоненттері - липидтер мен белоктар.

Липидтер: фосфолипидтер, фосфатидилэтханоламин, сфингомилин,

фосфатидилинозитол және фосфатидилсерин, гликолипидтер. Липидтердің үлесі

40-90% құрайды.

Ақуыздар: перифериялық, интеграл (гликопротеиндер), спектрин, актин,

цитоскелет.

Негізгі құрылымдық элемент фосфолипидті молекулалардың қос қабаты болып

табылады.

Органеллалар дегеніміз жасушада үнемі, тұрақты түрде кездесетін, белгілі бір

құрылысқа