Биогазды биотехнологиялық жолмен алу

            Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

Биология және биотехнология факультеті

[pic 1]

Биогазды биотехнологиялық жолмен алу

Орындаған: Имамұратова Нұргүл

Леспай Әйгерім

Мырзахан Аяулым

Нұрғали Назерке

Жумадилова Інкар

Аққұлы Айжан

                                                              Тобы: ЭБТ-15-04

                                                              Тексерген: Сатыбалдиева Д.Н.

                                        Алматы 2017 жыл

Соңғы 10 жылда Қазақстанда  газ және электр энергиясы бағасы 4-5 есе өсті, бұл шектеу емес. Қазақстанның Экономикалық даму министрлігі дайындаған Қазақстан 2030 жылға дейінгі даму бағдарламасына сәйкес, 2013-2020 жылдар аралығында халыққа және заңды тұлғаларға электр және газ тарифтері 5-6 есе өседі деп жоспарлануда.

Тұтынушылар үшін бұл жаңалықты қуантарлық  деп атауға болмайды, ал екінші жағынан, тарифтердің өсуі Қазақстанда альтернативті энергетиканың дамуына елеулі түрде ықпал етеді. Егер энергетикалық салада бизнесті ірі холдингтер мен трансұлттық корпорациялар ғана іске қосатын болса, баламалы энергетикадағы бизнес орта бизнеске де басталуы мүмкін.Баламалы энергия түрлерінің бірі биогаз өндіру болып табылады.

Биогаз - бұл метанның ашытуы нәтижесінде органикалық заттардың ыдырауы нәтижесінде пайда болатын жанғыш газ.Ферменттеу процесі пайдаланылатын шикізат түріне және түріне тәуелді арнайы биогаз зауыттарында орын алады. Биогаз зауыты шығаратын түпкілікті өнім:

• Электр энергиясы
• Сұйытылған газ
• Көміртегі диоксиді
• Тыңайтқыш

Газ өндіру үшін шикізат ретінде, кез-келген органикалық зат қолдануға болады:

• Вуди жапырақтары мен шөптері
• Қалдықтарды өсіру
• Жануарлардың қалдықтары
• Органикалық қалдықтар

Табыс биогаз станциясы (биореактор) электр энергиясын, газды, тыңайтқыштарды, көмірқышқыл газын сатудан тұрады.

[pic 2]

Өндірушілердің  хаттамасына сәйкес альтернативті энергетика саласында жұмыс істейтін компанияларға қосымша кіріс көзі болып табылатын көтерме сауда нарығында (сағатына 1,8 киловатт) электр энергиясын сатуға жеңілдік беріледі.Биогаз шығаратын зауыттың құрылысы құны, өңделетін шикізаттың түріне, сондай-ақ орындалу нұсқасына байланысты. Күніне 20 тонна өңдеу қуаты бар биогаз зауытының құны 60-75 млн. тенгені құрайды.

Күніне 20 тонна өңдеу қуаты бар биогаз зауыты:

1200 текше метр. газ

Сағатына 120 кВт

Жылына 320 кВт / сағ.

Биогаз зауытының өтелу мерзімі 3-7 жыл, станцияның сыйымдылығы неғұрлым көп болса, онда оны қайтару жылдамырақ болады.

Соңғы кезде кəдiмгi  энергия қорларын пайдалану жолдары қиындап кеттi, сондықтан арзан, дəстүрсiз, энергия көздерiн тауып, терең мазмұнды түрде зерттеу жəне пайдалану жолдары қарастырылуда. Күнделiктi қолданатын энергиядан басқа дəстүрсiз энергия көздерiне күн сəулесiмен жел энергиясы, табиғи термольдi қоры жəне елдi мекендерден, мал қоралардан шығатын органикалық қалдықтарды өңдеу арқылы биогаз алу болып табылады. Биогаз қондырғыларының экономикалық тиiмдiлiгiн тек метан газын пайдалану арқылы есептемей,жоғарғы сапалы биотыңайтқыштың тиiмдiлігін бірге қарастыру қажет. Негізінен ауылшаруашылық қалдықтарын жəне қи-садыраларды өңдеу фермалардың ветеринариялық санитариялық жағдайын жақсарту мақсатында болса, тегін энергия көзін пайдалану қосымша фактор болып есептелiнедi. Сондықтан да,биогаз қондырғысының экономикалық тиімділігін қарастарғанда негізгі үш бағытқа көңіл аудару керек. Олар: